Ανακαλύφθηκε υπόγειος ωκεανός σε βάθος 700 χλμ. μέσα στη Γη — μια επιστημονική αποκάλυψη που ανατρέπει την κατανόησή μας για τον πλανήτη και θυμίζει το όραμα του Ιουλίου Βερν.
Φαντάσου να ανακαλύπτεις έναν τεράστιο ωκεανό κρυμμένο βαθιά κάτω από τα πόδια σου — έναν ωκεανό που ανατρέπει όλα όσα πιστεύαμε μέχρι σήμερα για τον πλανήτη μας. Επιστήμονες από όλο τον κόσμο παρουσίασαν αποδείξεις για την ύπαρξη ενός τέτοιου ωκεανού, θαμμένου σε βάθος σχεδόν 700 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια της Γης. Αυτή η συνταρακτική ανακάλυψη αλλάζει την αντίληψή μας όχι μόνο για τη Γη, αλλά και για το ίδιο το σύμπαν.
Αν αγαπάς τις ιστορίες περιπέτειας, τότε αυτή η ανακάλυψη θυμίζει το φανταστικό ταξίδι του Ιουλίου Βερν στο βιβλίο του «Ταξίδι στο Κέντρο της Γης». Όμως τώρα, η επιστήμη πλησιάζει όλο και πιο κοντά στη φαντασία.
Επιστημονική ανακάλυψη: νερό βαθιά στο μανδύα της Γης
Η ιστορία ξεκίνησε το 2009, όταν ο Dr. Graham Pearson και η ομάδα του από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα ανακάλυψαν σε βάθος κάτω από τη Βραζιλία ένα δείγμα πετρώματος που περιείχε ένα σπάνιο ορυκτό με το όνομα ρινγκγουντίτης (ringwoodite). Το σημαντικό με αυτό το ορυκτό είναι ότι μπορεί να συγκρατεί νερό μέσα στη μοριακή του δομή — κάτι που ποτέ ξανά δεν είχε παρατηρηθεί φυσικά στη Γη.
Μέχρι τότε, τέτοια ορυκτά θεωρούνταν ότι βρίσκονται μόνο σε μετεωρίτες. Η παρουσία του ρινγκγουντίτη με εγκλωβισμένο νερό σήμαινε πως η ζώνη μετάβασης του μανδύα, σε βάθος περίπου 410 έως 660 χιλιομέτρων, μπορεί να περιέχει τεράστιες ποσότητες νερού σε στερεή μορφή.
Η επιστημονική κοινότητα αντιμετώπισε την ανακάλυψη με προσοχή και ενδιαφέρον, αλλά το ερώτημα παρέμενε: πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο ή για σημάδι μιας τεράστιας υπόγειας δεξαμενής;
Επιβεβαίωση και συνέπειες της υπόγειας “θάλασσας”
Το 2022, παρόμοια ανακάλυψη έγινε στη Μποτσουάνα. Εκεί, η φυσικός ορυκτών Tingting Gu από το Γεμολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής ανέλυσε άλλο ένα δείγμα που περιείχε το ίδιο ορυκτό. Η μελέτη της επιβεβαίωσε τις υποψίες: υπάρχει τεράστια ποσότητα νερού κρυμμένη μέσα στον μανδύα της Γης.
Αυτό το νερό δεν είναι υγρό όπως στις επιφανειακές θάλασσες. Είναι παγιδευμένο μέσα στη δομή των ορυκτών, υπό εξαιρετικά υψηλή πίεση και θερμοκρασία. Οι ερευνητές εκτιμούν πως αυτό το υπόγειο απόθεμα μπορεί να περιέχει όση ποσότητα νερού έχουν όλοι οι ωκεανοί της επιφάνειας μαζί.
Αυτή η “υπόγεια θάλασσα” ίσως αποτελεί το κλειδί για μυστήρια της Γης, όπως η κίνηση των τεκτονικών πλακών ή η ηφαιστειακή δραστηριότητα. Η Gu θεωρεί ότι ίσως υπάρχει ένας “βαθύς κύκλος νερού”, απαραίτητος για τη διατήρηση της ισορροπίας στον πλανήτη.
Οι επιπτώσεις είναι ακόμη πιο ευρείες. Η ύπαρξη αυτής της δεξαμενής μπορεί να επηρέασε τη δημιουργία της Γης, τη ρύθμιση της εσωτερικής θερμότητας και ίσως ακόμη και την εξέλιξη της ατμόσφαιράς μας.
Επανεκτίμηση της δομής της Γης και η κληρονομιά του Ιουλίου Βερν
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο αυτής της ανακάλυψης είναι ο τρόπος με τον οποίο η φαντασία του Βερν συναντά την επιστημονική πραγματικότητα. Για πολλούς, τα βιβλία του ήταν η πρώτη επαφή με κόσμους κρυμμένους στο υπέδαφος. Σήμερα, η επιστήμη ξεκινά να ανακαλύπτει αλήθειες που εκείνος οραματίστηκε πριν από 150 χρόνια!
Αυτή η ανακάλυψη μας υπενθυμίζει πόσο λίγα γνωρίζουμε πραγματικά για το εσωτερικό του πλανήτη μας, και πόσο σημαντικό είναι να διατηρούμε ζωντανή την περιέργεια και τη φαντασία μας.
Τι ακολουθεί για την επιστημονική έρευνα; Υπάρχουν ακόμα πολλά ερωτήματα σχετικά με την προέλευση του βαθιού αυτού νερού, τον ρόλο του στη γεωλογία της Γης και την επίδρασή του στην επιφάνεια και τη ζωή.
Ίσως, στο μέλλον, οι έρευνες σε αυτή τη ζώνη να αποκαλύψουν νέα στοιχεία για τη σχέση της Γης με το υπόλοιπο σύμπαν.
