Το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας στη Θεσσαλονίκη, ενδέχεται να αναστείλει τη λειτουργία του αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο λόγω… διακοπής ρεύματος
Με διακοπή της λειτουργίας του, ακόμη και το φετινό καλοκαίρι, κινδυνεύει το κέντρο διάδοσης επιστημών και μουσείο τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ. Παρά την εντυπωσιακή επισκεψιμότητά του – πάνω από 1,6 εκατ. Έλληνες και ξένοι επισκέπτες την τελευταία δεκαετία – και τον υψηλό για τα παγκόσμια δεδομένα δείκτη αυτοχρηματοδότησης (77%, έναντι μέσου όρου 50% παγκοσμίως), το ΝΟΗΣΙΣ ενδέχεται να αναστείλει τη λειτουργία του αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο λόγω …διακοπής ρεύματος, αν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση από την πολιτεία, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής του, Θανάσης Κοντονικολάου.
Από τις 6 Ιουνίου πέρυσι, το ΝΟΗΣΙΣ δεν έχει διοικητικό συμβούλιο μετά τις παραιτήσεις των μελών του προηγούμενου (σ.σ. το ΔΣ ορίζεται από το υπουργείο Οικονομικών). Επίσης, τα τελευταία δύο χρόνια το κέντρο δεν έχει λάβει ούτε ευρώ από τακτικές ή έκτακτες επιχορηγήσεις, όπως υποστηρίζει ο κ. Κοντονικολάου. Παράλληλα, παρότι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, το Κέντρο εντάχθηκε σε καθεστώς ΔΕΚΟ – γεγονός που ο κ. Κοντονικολάου χαρακτηρίζει ως παγκόσμια πρωτοτυπία – με αποτέλεσμα να υπάρχει απαίτηση από το κράτος για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, χωρίς αυτό να επιδοτείται – στηρίζεται οικονομικά.
Όλες αυτές οι εξελίξεις είχαν ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση σειράς απλήρωτων υποχρεώσεων (ύψους 1,4 εκατ. ευρώ από ιδρύσεώς του προ δεκαετίας), ενώ – σύμφωνα πάντα με τον κ.Κοντονικολάου – οι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι από τον Μάιο και οι φοροασφαλιστικές υποχρεώσεις έχουν καλυφθεί μόνο μέχρι τον περασμένο Απρίλιο.
Το πιο πιεστικό πρόβλημα, όμως, είναι αυτό της ηλεκτροδότησης, καθώς το Κέντρο αδυνατεί να καλύψει ακόμη και τις δόσεις τυχόν ρύθμισης για την πληρωμή του συνολικού ποσού των 600.000 ευρώ περίπου, στο οποίο ανέρχονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των τελευταίων σχεδόν 2,5 χρόνων προς τη ΔΕΗ.
«Η τελική ημερομηνία που μας έδωσε η ΔΕΗ για τη διακοπή της ηλεκτροδότησης είναι 17-18 Αυγούστου. Αν δεν υπάρξει κάποια παρέμβαση σε πολιτικό επίπεδο, φοβάμαι ότι θα έχουμε διακοπή ηλεκτροδότησης […] Δυστυχώς είναι αδύνατο οικονομικά να καλυφθούν έστω οι δόσεις μιας ρύθμισης, οπότε δεν θέλαμε να την επιδιώξουμε και μετά να μην είμαστε συνεπείς. Ωστόσο, διαφαίνεται πρόθεση του αρμόδιου υπουργείου Παιδείας να παρέμβει και να ζητήσει μια παράταση από τη ΔΕΗ μέχρι τον ορισμό νέου διοικητικού συμβουλίου, κάτι που πιθανώς θα συμβεί το αργότερο μέχρι 31 Οκτωβρίου», διευκρινίζει.
Γιατί θα είναι δύσκολο να επαναλειτουργήσει το ΝΟΗΣΙΣ αν κλείσει
Κατά τον ίδιο, η διάσωση τού ΝΟΗΣΙΣ επείγει για έναν ακόμη λόγο: αν κλείσει, θα είναι δύσκολο να επαναλειτουργήσει. Γιατί;
«Στο ΝΟΗΣΙΣ υπάρχει πολύ ευαίσθητος εξοπλισμός, που έχει έρθει σε μεγάλο ποσοστό από τις ΗΠΑ, η λειτουργία του οποίου γίνεται σε ελεγχόμενες συνθήκες. Η οθόνη του θόλου και οι servers του πλανητάριου για παράδειγμα, απαιτούν συγκεκριμένες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας 24 ώρες ημερησίως 365 μέρες τον χρόνο γι΄ αυτό και υπάρχει συνέχεια κλιματισμός. Αν ο κλιματισμός κλείσει θα έχουμε προβλήματα στον εξοπλισμό. Κι αν αυτός διαβρωθεί η καταστραφεί, θα πρέπει να γίνουν διεθνείς διαγωνισμοί για νέο με ό,τι αυτό συνεπάγεται», σημειώνει ο κ. Κοντονικολάου.
Η οικονομική εικόνα
Ποια είναι σήμερα η οικονομική εικόνα του ιδρύματος; Σύμφωνα με στοιχεία που γνωστοποίησε με ανακοίνωσή της η διεύθυνση του Κέντρου, με τη σύμφωνη γνώμη του διοικητικού συμβουλίου των εργαζομένων, η εικόνα είναι η εξής:
-Οι οφειλές και απλήρωτες υποχρεώσεις, σε βάθος δεκαετίας, ξεπερνούν το 1.400.000 ευρώ και αφορούν τις γηγενείς οφειλές από ίδια έσοδα και έξοδα εξαιρουμένων των δαπανών από συμμετοχές σε ευρωπαϊκά προγράμματα.
-Δεν έχει δοθεί ποσόν 514.000 Ευρώ που αφορά την έγγραφη δέσμευση του υπουργείου Παιδείας για την κάλυψη των ληξιπρόθεσμων οφειλών μέχρι τις 31/12/2011.
-Ο φορέας καταγράφει ετήσιο έλλειμμα λιγότερο από 25% του προϋπολογισμού του. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό δεν αποτυπώνει το πραγματικό έλλειμμα λειτουργίας του, δεδομένου ότι (όπως υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση) σήμερα υπάρχει ελλιπής συντήρηση, έλλειψη κύριων αναγκών σε προσωπικό, διακοπή λειτουργίας λόγω μη δυνατότητας επισκευών σε πρωτογενή και δευτερογενή εξοπλισμό κτλ.
-Η μισθοδοσία του προσωπικού (σύνολο 23 άτομα) ανέρχεται σε 570.000 ευρώ ετησίως, ήδη είναι καθυστερημένη από το Μάιο και δεν θα υπάρξει καμιά δυνατότητα για κάλυψή της τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.
-Το Ίδρυμα, προκειμένου να καταφέρει να λειτουργεί, εκτελεί δαπάνες και πληρωμές ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα του, χωρίς να έχει εγκεκριμένο προϋπολογισμό.
Ύστατη έκκληση
«Απευθύνουμε ύστατη έκκληση για τη σωτηρία του Ιδρύματος […] που αποτελεί κόσμημα και αξία για την Ελλάδα», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση. Στη δεκαετή λειτουργία του το Κέντρο έχει, σύμφωνα με τον κ.Κοντονικολάου, αποδώσει έσοδα άνω των 2,5 εκατ. ευρώ στο κράτος από τη φορολογία κτλ. ενώ μόνο την τελευταία διετία έχει υποδεχτεί πάνω από 27.500 τουρίστες, από τις χώρες Ρωσία, Ουκρανία, Βρετανία, Γερμανία, ΗΠΑ και Ιαπωνία αλλά και από βαλκανικά κράτη.
Στον χώρο, πέρα από τα εντυπωσιακά εκθέματα, γίνονται εκπαιδευτικές δράσεις, που προσφέρουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα να κατανοήσει τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας και να διευρύνει το επίπεδο των γνώσεών του και προβάλλονται ταινίες επιστημονικού περιεχομένου, ενώ ο μικροί επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα ακόμη και να κάνουν εντυπωσιακά πειράματα διασκεδάζοντας. «Από τη φύση του το ΝΟΗΣΙΣ δεν είναι μουσείο στατικό αλλά ενεργητικό. Αν δεν επικαιροποιούμαστε συνέχεια, θα είναι οι ίδιοι οι νέοι που θα μας κλείσουν, γιατί η λειτουργία μας δεν θα έχει νόημα», λέει ο κ. Κοντονικολάου.
Για την επιβίωσή του κρίνονται απαραίτητες, σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι εξής ενέργειες: άμεσος ορισμός διοικητικού συμβουλίου, χορήγηση έκτακτης οικονομικής βοήθειας 300.000 ευρώ για την κάλυψη μισθοδοσίας και κύριων αναγκών, καταβολή των ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 514.000 ευρώ μέχρι 31/12/2011 για τη διαχείριση – αποπληρωμή τους, τακτική επιχορήγηση ύψους 500.000 ευρώ και θεσμική αλλαγή του οικονομικού – διοικητικού πλαισίου του φορέα.
