Της Κωνσταντινιάς Πατσή*
Σύμφωνα με τη μυθοπλαστική φαντασία των Ελλήνων, ο θεός Διόνυσος, γιος του Δία και της Σεμέλης, θυγατέρας του Κάδμου, μετά την γέννηση του (για δεύτερη φορά) από το πόδι του πατέρα του, παραδόθηκε στις Νύμφες, για να τον μεγαλώσουν.
Αυτές τον ανέθρεψαν με περισσή στοργή κι αγάπη στο δάσος, όπου κατοικούσαν, ένα ειδυλλιακό τοπίο γεμάτο δέντρα και πολύχρωμα λουλούδια. Αν και οι δικαιοδοσίες του είναι πολύπλοκες και διφορούμενες, θα παραμένει πάντοτε εκείνος, που με τον διθύραμβο και την δραματική τέχνη, συνέβαλε καθοριστικά σε ένα από τα ωραιότερα και σημαντικότερα επιτεύγματα του πολιτισμού και της τέχνης της αρχαίας Ελλάδος, το θέατρο.
Η απίστευτη και μυθώδης ευφορία των αμπελώνων της πόλης του Τυρνάβου ενέπνευσε τη φαντασία του συντάκτη άρθρου στην εφημερίδα “Συνταγματική Πυξίς” (Λάρισσα, 20 Σεπτεμβρίου 1891), ο οποίος, ως άλλος Αίσωπος, ως σύγχρονος μυθοποιός, την αποδίδει στην ευλογία του θεού Διόνυσου, μετά την εγκατάσταση στη νέα μικρή ἀλλά «περικαλεστάτην ἔπαυλιν» του, που έκτισε στην όμορφη κωμόπολη.
Σύμφωνα με το άρθρο , λοιπόν, ο Βάκχος, ένας από τους θεούς της αρχαιότητας, με τον οποίον το λαϊκό στοιχείο επικοινωνεί ευκολότερα , έφερε στους ανθρώπους, την φυτεία του δροσερού, ευωδιαστού καρπού της αμπέλου, του φυτού, που αποτελεί ζωογόνο δύναμη για κάθε άνθρωπο που υποφέρει, που επιθυμεί να δραπετεύσει προς στιγμή από τη μελαγχολία της καθημερινότητας και να λησμονήσει την «περιπέτειαν» του .
Ο πρόσχαρος και ταραχώδης θεός, όταν άκουσε (το 1891) τους ενθουσιώδεις ύμνους, τους οποίους η «γεωργική και ποιμενική τάξις» έψαλλε προς τη θεά Δήμητρα, με «τήν ἁβράν καί ροδόχρουν εὐτυχοῦς ἀνοίξεως ὄψιν» , ζήλεψε. Όταν δε ο θεός του φυσικού κόσμου είδε τη θεά της γονιμότητας , την προστάτιδα της γεωργίας και των καλλιεργειών ,ως Νηρηίδα να επιθεωρεί τα βασίλεια της και, παίζοντας το χρυσό κομπολόγι της, να αριθμεί τα στάδια της ευτυχίας, ωθούμενος από φθόνο αποφάσισε να κτίσει στην πόλη του Τυρνάβου νέα και πανέμορφη έπαυλη.
Μετά την εγκατάσταση του στον Τυρναβο, έδωσε τα δώρα του και την ευλογία του στη νέα του πατρίδα και κατέστησε τους αμπελώνες του Τυρνάβου και του γειτονικού Καζακλαρίου «ευτυχίας φυτούργημα». Η «απίστευτη και μυθώδης» ευφορία των αμπελώνων του Τυρναβίτικου κάμπου γέμιζε με χρυσάφι τα δοχεία των αμπελουργών , που υμνούν με χαρά τον αγαπητό τους θεό.
Κι έζησαν αυτοί καλύτερα…………… κι ο αρθογράφος αναφωνεί « Ὤ πόσον ζηλευτή εἶναι τῆς φύσεως ἡ πρόνοια, καί θείας δυνάμεως ἐπί τῆς γηίνου σφαίρας κρίνεται, ὅποτε συμβιβάζει τάς παροχάς της ἐν χώρᾳ τινί, ἵνα ὅλη ἡ κτίσις της προσμειδιᾶ καί χαίρη. Εἶναι ἀληθής θεότης ἐν τῇ φύσει καί φύσις ἐν τῇ θείᾳ βουλῇ».
Ακολουθεί το άρθρο:
ΤΥΡΝΑΒΟΣ
Εἷς τῶν Θεῶν τῆς ἀρχαιότητος, μεθ’ οὗ τό πλεῖστον τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου εὐκολώτερον ἐπικοινώνει, ἐκεῖνος οὗτινος αἱ παροχαί καί εὐμένειαι χρησιμεύωσιν ἰδίως εἰς τά μεσημβρινά μέρη τῆς γῆς, ὡς μόνη ζωογόνος δύναμις ἐν παντί πάσχοντι, ἐν παντί θέλοντι νά εξέλθη τῆς μελαγχολικῆς ἀχλύος τοῦ ζῆν πρός στιγμήν, καί θέση πέπλον λήθης ἐπί τῶν περιπετειῶν του, ἐν παντί θέλοντι νά καταστῇ εὐαρεστότερος ἐν πάσῃ συναναστροφῇ καί ἐν παντί, ὅστις ἐγγύτερον βιοῖ πρός τόν ὑλικόν κόσμον, ὅν θεωρεῖ κῆπον εὐδαιμονίας ἀληθοῦς καί ἀποκρούει φύσει τόν ἰδεώδη, ὁ ἀείποτε εὔχαρις καί ταραχώδης Θεός Βάκχος, ἀκούσας τούς ἐνθουσιώδεις ὕμνους, οὕς ἡ γεωργική καί ποιμενική τάξις κατά τό ἔτος τοῦτο ἔψαλλε πρός τήν Θεάν Δήμητρα, ἥτις ἐν Θεσσαλίᾳ ἐφέτος ὑπῆρξε τῷ ὄντι ἡ πεφιλημένη θετή τοῦ Ὀμβρύου Διός κόρη, λουομένη ἑκάστοτε τά εὐοίωνα αὐτοῦ νάματα, δι’ ὧν αὐτή ἀπέκτησε τήν ἁβράν καί ροδόχρουν εὐτυχοῦς ἀνοίξεως ὄψιν, καί βλέπων ταύτην ὡς Νηρηίδα ἐπισκοποῦσαν τά βασίλειά της καί παίζουσαν τό χρυσοῦν κομβολόγιόν της, δι’ οὗ ἠρίθμει τά στάδια τῆς εὐτυχίας της, ἐζηλευσε, καί ἔστησε νέαν μικράν ἀλλά περικαλεστάτην ἔπαυλιν ἐν τῇ ἀπωτάτῃ τῆς Θεσσαλίας γωνίᾳ, ἐν τῇ κωμοπόλει Τυρνάβου, ὁποῦ χρησιμοποιήσας ἐπί μικρόν τά δῶρα τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὀλύμπου ὡς ἄριστος κηπουρός, ὡς Θεός τοῦ φυσικοῦ κόσμου, κατέστησε τάς ἀμπελῶνας Καζακλαρίου καί Τυρνάβου εὐτυχίας φυτούργημα, καί ὡς ἀληθής Θεός καί οὗτος τήν εὐλογίαν του ἔδωκεν. Εἶναι ἀπίστευτος, εἶναι μυθώδης ἡ εὐφορία τῶν ἀμπέλων εἰς τήν μικράν αὐτήν Θεσσαλικήν γωνίαν. αἱ σταφυλαί πωλοῦνται τέσσαρα λεπτά κατ’ ὀκάν. οἱ ἀμπελοκτήμονες ἐπλήρωσαν τά δοχεῖα των γλεύκους καί τά θυλάκια τοῦ χρυσίου καί ἐν ἀληθεῖ μέθῃ χαρᾶς ἔμνουσι τόν ἀγαπητόν αὐτοῖς Θεόν, ἅδοντες τά θορυβώδη τῆς ἐξάψεως καί τοῦ ἐγωισμοῦ ᾄσματα. Ὤ πόσον ζηλευτή εἶναι τῆς φύσεως ἡ πρόνοια, καί θείας δυνάμεως ἐπί τῆς γηίνου σφαίρας κρίνεται, ὅποτε συμβιβάζει τάς παροχάς της ἐν χώρᾳ τινί, ἵνα ὅλη ἡ κτίσις της προσμειδιᾶ καί χαίρη. Εἶναι ἀληθής θεότης ἐν τῇ φύσει καί φύσις ἐν τῇ θείᾳ βουλῇ.
Πηγή
Εφημερίδα Συνταγματική Πυξις, Λάρισσα, 20 Σεπτεμβρίου 1891,Έτος Α, Αριθμός 16
Φωτογραφία Θρίαμβος Βάκχου, Ανιμπάλε Καράτσι(1560–1609)
* Η Κωνσταντινιά Πατσή είναι Διευθύντρια του ΓΕ.Λ Τυρνάβου. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος Master of Business Administration (MBA) του Staffordshire University
