Η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής ξεκινά την Καθαρή Δευτέρα και ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο. Διαρκεί συνολικά 48 ημέρες και λέμε να συμμεριστούμε τον επίκαιρο προβληματισμό που απασχολεί τους περισσότερους πιστούς.
Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες οι περισσότεροι έχουν ήδη μπει σε μια διαδικασία βασανισμού του μυαλού τους για το αν θα επιλέξουν τον δρόμο του Θεού ή τον δρόμο της απόλαυσης, δίνοντας το προσωπικό τους συγχωροχάρτι στο στομάχι τους και τη σεξουαλική τους έκφραση, τη δικαιολόγηση της στάσης τους και την ανανέωση του ραντεβού τους με τη νηστεία για του χρόνου. Το πραγματικό δίλημμα που στην ουσία εκφράζουν οι περισσότεροι δεν είναι «νηστεία ή όχι», αλλά «νηστεία και σεξουαλική αποχή ή όχι». Αν το καλοσκεφτούμε, οι άνθρωποι πάντα κατακλύζονται από ένα σωρό διλήμματα.
Και για έναν περίεργο λόγο το σεξ είναι δυστυχώς πολλές φορές το ένα σκέλος των αδικαιολόγητων αυτών διλημμάτων. Μερικά παραδείγματα: σεξ για πρώτη φορά, να το κάνω τώρα ή να το αφήσω γι’ αργότερα; Σεξ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, να το κάνουμε ή θα βλάψουμε το έμβρυο; Σεξ στην τρίτη ηλικία, να το κάνουμε σε αυτή την ηλικία ή είμαστε πλέον πολύ μεγάλοι; Πάντα υπάρχει κάτι που μας φέρνει αντιμέτωπους με την επιθυμία να κάνουμε σεξ, είτε αυτό είναι οι ενδόμυχες αντιλήψεις μας, είτε η παραπληροφόρησή μας, είτε η ενοχή μας, είτε οι θρησκευτικές μας πεποιθήσεις, όπως συμβαίνει και σε αυτή την περίπτωση.
Θυμάμαι έναν κληρικό που έμεινε χήρος στα 65 του χρόνια και ο οποίος έπαιρνε και ξανάπαιρνε στη συμβουλευτική γραμμή μας για να εκφράσει τη σεξουαλική επιθυμία που είχε και να συζητήσει σχετικά με το πώς θα μπορούσε να την εκτονώσει. Για σεξ με άλλη γυναίκα ή αυνανισμό ούτε λόγος, αφού και τα δύο τα αντέκρουε με το επιχείρημα «φοβάμαι μην παρεξηγηθώ». Μέσα του ούρλιαζε η σεξουαλική ανάγκη, αλλά κυριευμένος από την ενοχή ζητούσε να «πάρει άλλος την αμαρτία πάνω του» και στην ουσία αυτό που περίμενε να ακούσει ήταν ένα «κάν’ το, βρε άνθρωπέ μου, να ηρεμήσεις κι εσύ κι εμείς!».
Πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα εκείνοι που θεωρούν τους εαυτούς τους βαθιά θρησκευόμενους, έρχονται πραγματικά αντιμέτωποι με αυτό το δίλημμα. Κάποιοι τηρούν τους μισούς κανόνες της νηστείας, δηλαδή μένουν μόνο στους διατροφικούς περιορισμούς και δεν προχωρούν σε αποχή και από τη σεξουαλική πράξη. Υπάρχουν και εκείνοι που καταφέρνουν να είναι πραγματικά εγκρατείς και αποκλείουν οποιαδήποτε σεξουαλική απόλαυση κατά τη διάρκεια αυτής της γεμάτης θρησκευτικού νοήματος περιόδου. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι δεν είναι μόνο η αποχή από το σεξ αυτή που κανονικά συνοδεύει τη νηστεία, αλλά και η αποχή από οποιαδήποτε σεξουαλική διέγερση, όπως η αυτοϊκανοποίηση.
Δύο παράμετροι είναι επίσης πολύ σημαντικοί να τονιστούν. Πρώτον, όποιος βρίσκεται στο παραπάνω δίλημμα αυτή τη στιγμή που διαβάζει την εφημερίδα, στέκεται μόνο σε ένα κομμάτι των «καθηκόντων» της θρησκείας. Η αποχή από το σεξ σύμφωνα με τη Χριστιανική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αφορά μόνο τη Σαρακοστή, αλλά και τις άλλες νηστείες στη διάρκεια του χρόνου. Πιο συγκεκριμένα, τη δεκαπενθήμερη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου, τη νηστεία 40 ημερών των Χριστουγέννων, όπως και όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της εβδομάδας.
Γιατί όμως οι περισσότεροι προβληματίζονται μόνο για τη συγκεκριμένη περίοδο της νηστείας; Τις άλλες παύει κανείς να πιστεύει ότι είναι καθήκον του να είναι καλός χριστιανός; Επιπλέον, τι γίνεται όταν μέσα στο ζευγάρι ο ένας από τους δύο θέλει να μείνει πιστός στις θρησκευτικές του αντιλήψεις, ενώ ο άλλος πιστός στο κρεβάτι του; Ποιου η επιθυμία έρχεται σε προτεραιότητα και πρέπει να ικανοποιηθεί;
Εμείς δεν παίρνουμε τον ρόλο του δικαστή για να κρίνουμε αν αυτές οι αντιλήψεις ή οι στάσεις είναι σωστές ή όχι. Εξάλλου ό,τι προέρχεται από τη θρησκεία μας μπορούμε να το δούμε μόνο με τα μάτια της καρδιάς. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να εξετάσουμε το θέμα μόνο από την επιστημονική πλευρά. Διατροφικά, μπορεί να έχει ουσιαστικό όφελος ο άνθρωπος που επιλέγει να νηστέψει, καθώς αποτοξινώνει τον οργανισμό του, τρεφόμενος με πιο ισορροπημένα, υγιεινά, θρεπτικά και λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα.
Από άποψη σεξουαλικής υγείας, η αποχή από το σεξ δεν προσφέρει κάποια οφέλη. Αντιθέτως, μια σταθερή καλή σεξουαλική ζωή έχει πολλά περισσότερα θετικά για την ψυχική και τη σωματική υγεία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι αν απέχεις για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα, όσο διαρκεί δηλαδή η νηστεία, θα πάθεις κάποιο τραγικό κακό.
Επιπλέον, αυτό δεν σημαίνει υποτίμηση στις βαθιές και ειλικρινείς θρησκευτικές αρχές που κουβαλάει καθένας μας. Στεκόμαστε, όμως, ως ειδικοί ψυχικής υγείας, στο γεγονός ότι οι θρησκευτικές πεποιθήσεις, όπως και οι γενικότερες αντιλήψεις με τις οποίες είναι εφοδιασμένος κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι εναρμονισμένες μέσα του και να τις διατηρεί με τρόπο που τον κάνουν να νιώθει καλά με τον εαυτό του. Τότε μόνο είναι πραγματικά σίγουρος για τις επιλογές του, επιμένει σε αυτές με κάθε κόστος και τις υποστηρίζει μέχρι τέλους.
Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή κάποιου να ακολουθήσει πιστά τους κανόνες της νηστείας, συμπεριλαμβανομένης και της αποχής από το σεξ, είναι μια καθαρά προσωπική επιλογή.
Κάποιος που αισθάνεται ότι δεν είναι ανήθικος ή ένοχος με το να έχει σεξουαλική ζωή επειδή το θεωρεί αναγκαίο και εκφραστικό δεν παγιδεύεται σε αυτές τις έννοιες, ούτε καταπιέζει τη σεξουαλική του διάθεση. Αν, από την άλλη μεριά, αυτός που πνίγει την ηδονή του και στερείται τη σεξουαλική απόλαυση υποφέρει και προτιμά να τα έχει καλά με τον Θεό αλλά άσχημα με τον εαυτό του, νομίζω πως ακυρώνεται και βασανίζεται, πέφτοντας στο κενό της υποκρισίας να νιώθει ηθικός μεν, αλλά εκτελώντας μια καταναγκαστική εντολή του φόβου που κουβαλάει δε, συνδέοντας το σεξ με την αμαρτία.
Η θρησκευτική πίστη και κατά συνέπεια ο τρόπος με τον οποίο επιλέγει ο καθένας να την εκφράσει είναι ένα πολύ προσωπικό βίωμα, το οποίο θα έπρεπε να μας προσφέρει μόνο εσωτερική αγαλλίαση και όχι αναστάτωση. Η νηστεία είναι ψυχική επιλογή και σωματική υπακοή. Η σεξουαλικότητα είναι φυσική αίσθηση και ψυχική έκφραση. Η συντροφικότητα είναι και τα δύο. Διαλέγεις αυτό που σε εκφράζει και επιλέγεις χωρίς ενοχή και φόβο τον τρόπο που θα κάνει εσένα και τον σύντροφό σου να νιώθετε καλά… Αλλωστε, αν περιμένεις την Ανάσταση για να κάνεις σεξ, φέξε μου και γλίστρησα!
Πρώτο Θέμα
