Συνεδρίασε στις Βρυξέλλες η Ομάδα εργασίας Σιτηρών – Ελαιούχων – Πρωτεϊνούχων της COPA – COGECA. Την ομάδα απασχόλησαν ιδιαίτερα οι επιπτώσεις των δυσμενών καιρικών συνθηκών στις καλλιέργειες των χειμερινών σιτηρών και ελαιούχων. Όπως προέκυψε, αρκετοί παραγωγοί ίσως χρειαστεί να σπείρουν ξανά τις καλλιέργειές τους.
Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες (ξηρασίας κατά το φθινόπωρο είτε / και παγετός αργότερα το χειμώνα) έχουν καταστήσει ευάλωτες τις χειμερινές καλλιέργειες σε αρκετές περιοχές της ΕΕ27.
Η καλή πορεία των καλλιεργειών εξαρτάται πλέον αποκλειστικά από τις βροχοπτώσεις του Απριλίου. Σε ορισμένες άλλες περιοχές που έχουν πληγεί σκληρότερα, εκτιμάται ότι θα μειωθούν σημαντικά οι μέσες αποδόσεις και η παραγωγή ενώ σημαντικές εκτάσεις θα πρέπει να σπαρθούν ξανά.
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει η κ. Δήμητρα Μάρδα, στέλεχος της ΠΑΣΕΓΕΣ:
Στην Πορτογαλία καταγράφονται μεγάλες ζημίες λόγω έλλειψης νερού. Ήδη από τα τέλη Ιανουαρίου οι καλλιέργειες δόθηκαν για βόσκηση. Από την ίδια αιτία, καταγράφονται σημαντικές ζημίες στην Ισπανία. Στη νοτιοανατολική Γαλλία λόγω παγετού εκτιμάται ότι θα σπαρθούν ξανά 4 εκ. στρέμματα με μόνη επιλογή την εαρινή καλλιέργεια κριθαριού. Στη Γαλλία επίσης η σπορά αραβοσίτου ξεκίνησε πριν λίγες εβδομάδες αλλά οι βροχοπτώσεις είναι ανεπαρκείς. Αν η ανομβρία συνεχισθεί, η σπορά θα σταματήσει.
Στη Γερμανία ζημίες έχει υποστεί κυρίως το κριθάρι. Οι παραγωγοί στις βόρειες περιοχές της χώρας επιθυμούν κρατική ενίσχυση με χαμηλό ή μηδενικό επιτόκιο, ή και μείωση των φόρων, για να αντισταθμίσουν τις απώλειες.
Στην Πολωνία ο παγετός επηρέασε το 35% των χειμερινών σιτηρών και το 60% της ελαιοκράμβης, μόνο η σίκαλη αποδείχθηκε ανθεκτική. Οπωσδήποτε θα γίνουν επανασπορές με κριθάρι ή αραβόσιτο.
Στην Ιταλία ίσως υπάρξει μείωση των αποδόσεων λόγω ανομβρίας. Για τον ίδιο λόγο καθυστερεί και η σπορά αραβοσίτου.
Στην Τσεχία αναφέρθηκαν ήπιες ζημίες (έως 10%) στα χειμερινά σιτηρά. Στη Σλοβακία, λόγω βροχόπτωσης μειωμένης κατά 50%, οι καλλιέργειες κινδυνεύουν, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει έντονη ζήτηση κριθαριού.
Στην Ουγγαρία καταγράφεται ελάχιστη βροχόπτωση ενώ από τον Αύγουστο έως το Νοέμβριο 2011 δεν έβρεξε καθόλου με συνέπεια οι καλλιέργειες σίτου και κριθαριού να εμφανίζονται αδύναμες.
Στο Ην. Βασίλειο αναφέρθηκε ξηρασία σε ορισμένες περιοχές. Παράλληλα, επισημάνθηκε ότι αποπερατώθηκε μία μονάδα παραγωγής βιοαιθανόλης. Στη Βουλγαρία, λόγω της ξηρασίας κατά το φθινόπωρο, εκτιμάται για τη νέα περίοδο σημαντική μείωση των αποδόσεων σίτου σε σύγκριση με την προηγούμενη – εξαιρετική – περίοδο ενώ και στο κριθάρι εκτιμάται σημαντική μείωση της παραγωγής λόγω παγετού στα νοτιοανατολικά της χώρας.
(Σ.Σ. Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ιστοσελίδα της βουλγαρικής Εθνικής Οργάνωσης παραγωγών σιτηρών & ελαιούχων, 20% των χειμερινών καλλιεργειών σίτου θεωρούνται ευρισκόμενες σε μη ικανοποιητική κατάσταση, 25% σε ικανοποιητική και 50% σε καλή κατάσταση ενώ 50% των εκτάσεων ελαιοκράμβης ήδη οργώνονται (σ.σ. λόγω πλήρους καταστροφής) και για το υπόλοιπο 50% αναμένονται πολύ μειωμένες αποδόσεις σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο).
Μειωμένες βροχοπτώσεις (κατά 15%) καταγράφονται και στην Αυστρία, όπου η καλλιέργεια κριθαριού καταπονείται. Αντίθετα, στην Ολλανδία, Βέλγιο και Ιρλανδία οι καλλιέργειες εξελίσσονται πάρα πολύ καλά.
Η Ο.Ε. κατέληξε στο συμπέρασμα ότι την άνοιξη σημαντικό μέρος των εκτάσεων θα σπαρθούν ξανά, με κριθάρι ή αραβόσιτο, με αποτέλεσμα την πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση των παραγωγών.
Η Πορτογαλία και η Ισπανία θα επιβαρυνθούν ιδιαίτερα με ακριβές εισαγωγές σιτηρών, ενώ ίσως υπάρξει και έλλειψη σπόρων για τις πρόσθετες εαρινές σπορές. Οι βροχοπτώσεις, όλο και συχνότερα, παρουσιάζουν ακραίες διακυμάνσεις ενώ ταυτόχρονα η ΕΕ περιέκοψε τις επενδύσεις για αρδευτικές υποδομές, πράγμα που θα πλήξει ιδιαίτερα τον Ευρωπαϊκό Νότο.
Από τις εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά τονίστηκε ιδιαίτερα η δυναμική άνοδος των εξαγωγών σίτου της Ρωσίας κατά την εμπορική περίοδο 2011/12. Παρ’ όλες τις γραφειοκρατικές και οργανωτικές αδυναμίες της στις χερσαίες μεταφορές σιτηρών, η Ρωσία αναδείχθηκε δεύτερη εξαγωγική χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτοπίζοντας τις ΗΠΑ από τις αγορές της Μ. Ανατολής με προοπτική να φθάσει ίσως και στην πρώτη θέση.
Στον τομέα των λιπασμάτων, επισημάνθηκε ότι τα ευρωπαϊκά εργοστάσια δεν εκσυγχρονίζονται αλλά κλείνουν, η δυναμικότητα του κλάδου μεταφέρεται στην Ασία και Αμερική. Δεδομένου ότι οι πωλήσεις στην ΕΕ έχουν μειωθεί, γίνονται πολλές εξαγωγές από την Ευρώπη προς την νότια Αμερική, ενώ η Κίνα οδηγεί την παγκόσμια αγορά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η COPA με έγγραφό της προς την ΕΕ (Ιανουάριος 2012) ζητά την αναθεώρηση των μέτρων anti-dumping που έχει λάβει η ΕΕ στον τομέα των αζωτούχων λιπασμάτων καθώς αυτά πλήττουν το αγροτικό εισόδημα, ενώ, τον Ιούνιο 2011 η ΕΕ προέβη σε άρση των μέτρων anti-dumping για τα καλιούχα.
Τέλος σημειώνεται ότι από τον Ιανουάριο του 2012 λειτουργούν, τέσσερις Κοινοτικές Ομάδες εργασίας με αντικείμενο την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα λιπάσματα. Προβλέπεται σαφής διάκριση μεταξύ λιπασμάτων, εδαφοβελτιωτικών, βιο-υποκινητών και άλλων υλικών. Η εργασία των ομάδων περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την επεξεργασία κριτηρίων για την περιεκτικότητα των λιπασμάτων σε θρεπτικά, τη σύνθεση και την αποδοτικότητά τους, την κατάρτιση καταλόγου χημικών μολυντών, παθογόνων και άλλων επιβλαβών και την επισήμανσή τους στην ετικέτα.
