ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ Γ΄ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΑΕΙ

Ανακοίνωση των Συνεργαζόμενων Εκπαιδευτικών Κινήσεων Λάρισας

Τον Οκτώβριο του 2017 ως ΣΥΝΕΚ είχαμε διακηρύξει ότι «για μας η Παιδεία αποτελεί καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό. Αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας να παρέχει δημόσια, δωρεάν εκπαίδευση υψηλού επιπέδου, ισότιμα σε όλους και όλες, με τρόπο που να καλύπτει τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες και να αντισταθμίζει τις εκπαιδευτικές ανισότητες.

Οι όποιες αλλαγές αφορούν την εκπαίδευση γενικά ή το Λύκειο ειδικότερα, πρέπει να υπηρετούν τους παραπάνω στόχους, να σχεδιάζονται προσεκτικά ώστε να είναι εφαρμόσιμες, να είναι σταδιακές χωρίς αιφνιδιασμούς, και σε καμία περίπτωση να μην καταστρατηγούν τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών και τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.»

Το Υπουργείο Παιδείας μετά τις εξαγγελίες του Σεπτέμβρη του 2018 έδωσε στη δημοσιότητα με μεγάλη καθυστέρηση, το τελικό σχέδιο για τη Γ Λυκείου και το σύστημα πρόσβασης στην Γ/θμια εκπαίδευση. Το σχέδιο αυτό, αν και αποτελεί μια βελτιωμένη πρόταση σε σχέση με τις αρχικές και τις μετέπειτα εξαγγελίες, εξακολουθεί να έχει σημαντικές αποκλίσεις τόσο από τους βασικούς άξονες των θέσεων της ΟΛΜΕ και του συνδικαλιστικού κινήματος, όσο και από τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.

Σύμφωνα με τις θέσεις της ΟΛΜΕ, διεκδικούμε «Ενιαίο χαρακτήρα της γνώσης σ’ όλες τις τάξεις του Γενικού Λυκείου – ουσιαστική αποδέσμευση του Λυκείου από το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση – αναμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων με ενίσχυση της βασικής γνώσης – απολυτήριο με ενδοσχολικές εξετάσεις και μεταβατικό διάστημα μέχρι να επιτευχθεί η ελεύθερη πρόσβαση στην Γ/θμια εκπαίδευση με πανελλαδικές εξετάσεις σε περιορισμένο αριθμό μαθημάτων.»

Αντιθέτως, στο εξαγγελθέν σχέδιο του Υπουργείου Παιδείας προβλέπεται:

Οι βασικές γνώσεις γενικής Παιδείας να ολοκληρώνονται στη Β’ Λυκείου και η Γ΄ Λυκείου να έχει προπαρασκευαστικό χαρακτήρα για την πρόσβαση στην Γ/θμια εκπαίδευση, με τα τέσσερα ενδοσχολικά και πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα. Το απολυτήριο αποκτάται με ενδοσχολικές εξετάσεις ειδικού τύπου (θέματα και εξετάσεις από καθηγητές ομάδας σχολείων, με ισχυρή συμμετοχή του προφορικού βαθμού). Ο βαθμός του απολυτηρίου δεν συμμετέχει στο βαθμό πρόσβασης για τα ΑΕΙ κατά την πρώτη εφαρμογή. Προβλέπεται, επίσης, ελεύθερη εισαγωγή μαθητών σε περιορισμένο αριθμό τμημάτων χαμηλής ζήτησης.

Επικεντρώνοντας την κριτική μας στις διαφορές των παραπάνω θέσεων και στις ιδιαίτερες οικονομικές και κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες μετά από 8 χρόνια μνημονίων, θεωρούμε ότι το εκπαιδευτικό κίνημα πρέπει να συνεχίσει τον αγώνα του για ένα Γενικό Λύκειο που θα ανταποκρίνεται στις θέσεις της ΟΛΜΕ και στις μορφωτικές ανάγκες των μαθητών/τριών του.

Βασικές παρατηρήσεις για το προτεινόμενο σχέδιο είναι:

Ο ενιαίος χαρακτήρας της γνώσης ολοκληρώνεται στη Β΄ Λυκείου (το Λύκειο θα είναι πλέον 2 τάξεις + 1 προπαρασκευαστική). Μας βρίσκει σύμφωνους η πρόθεση του Υπουργείου να μετατρέψει τη Β΄ Λυκείου σε τάξη γενικής παιδείας με ενιαίο πρόγραμμα για όλους τους μαθητές, αλλά είμαστε αντίθετοι στη μείωση της γενικής παιδείας στη Γ΄ Λυκείου.
Ο τωρινός, στρεβλός -κατά κοινή ομολογία- χαρακτήρας της Γ΄ Λυκείου ως παρακολούθημα της τριτοβάθμιας, νομιμοποιείται και με το καινούριο σχέδιο, καθώς δεν υπάρχει ισόρροπη ανάπτυξη μαθημάτων προσανατολισμού και γενικής παιδείας. Για εμάς παραμένει βασικός στόχος η επανάκτηση της Γ’ Λυκείου, ως τάξη ολοκλήρωσης της γενικής παιδείας.
Για άλλη μια φορά, λείπει ο συνολικός σχεδιασμός και ο ξεκάθαρος στόχος. Τι είδους ανθρώπους θέλουμε να διαμορφώνουμε στο σχολείο, ποια μορφωτικά εφόδια χρειάζεται να τους δίνουμε και με ποια ΑΠΣ, βιβλία, μεθόδους διδασκαλίας, αλλά και ποιες θα είναι οι μορφωτικές και οι εργασιακές επιπτώσεις των επιχειρούμενων κάθε φορά αλλαγών. Η μη παρουσίαση ενός επιστημονικά τεκμηριωμένου σχεδίου αναδόμησης της Α΄ και Β΄ τάξης ΓΕΛ, καθώς και ενός άρτια οργανωμένου Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, θα βρει απροετοίμαστους τους μαθητές της Β΄ Λυκείου για να κάνουν τις κρίσιμες επιλογές (επιλογή ομάδων προσανατολισμού στο τέλος της Β’ Λυκείου και πανεπιστημιακών τμημάτων τον ερχόμενο Οκτώβριο), στερώντας τους ταυτόχρονα τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις αναγκαίες γνώσεις γενικής παιδείας, που είχε σχεδιαστεί να έχουν τελειώνοντας το Γενικό Λύκειο.
Μετά την ανακοίνωση του ωρολόγιου προγράμματος, σε συνδυασμό με την πρόταση του ΙΕΠ για τα Προγράμματα Σπουδών, διαφαίνεται ότι δεν υπάρχει διόγκωση της ύλης, αναλογικά με τις ώρες των 6ωρων μαθημάτων. Παρόλα αυτά παραμένει επιτακτική η ανάγκη για αύξηση των ενισχυτικών δομών για τους/τις μαθητές/τριες, ώστε να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω, ιδιαίτερα οι προερχόμενοι/-ες από ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα.
Το άνοιγμα του δρόμου της ελεύθερης πρόσβασης μπορεί να λειτουργήσει θετικά, με την προϋπόθεση της ουσιαστικής λειτουργίας του Επαγγελματικού Προσανατολισμού και της Συμβουλευτικής. Πρέπει, όμως, να ενταχθεί σε έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό σταδιακής αύξησης των σχολών ελεύθερης πρόσβασης.
Θετικό σημείο είναι η μη προσμέτρηση του βαθμού του απολυτηρίου στον βαθμό πρόσβασης, κατά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής. Βασική μας θέση, ωστόσο, παραμένει η πλήρης αποδέσμευση του απολυτηρίου από τον βαθμό πρόσβασης.
Κρίσιμα ζητήματα συνεχίζουν να είναι, αφενός, ο υποβιβασμός της ξένης γλώσσας σε μάθημα επιλογής-ενώ είναι ειδικό μάθημα πανελλαδικά εξεταζόμενο- και αφετέρου η συμμετοχή του μαθήματος των Θρησκευτικών στον βαθμό του απολυτηρίου χωρίς γραπτή εξέταση, την ώρα που καταργείται η Ιστορία και τα Μαθηματικά γενικής παιδείας.

Για εμάς, η ποιοτική αναβάθμιση που έχει ανάγκη σήμερα το δημόσιο σχολείο δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τις απαραίτητες προϋποθέσεις, για τις οποίες το συνδικαλιστικό κίνημα θα πρέπει και το άμεσο χρονικό διάστημα να παρέμβει δυναμικά. Διεκδικούμε: