Απλούστερες διαδικασίες, ταχύτερους ρυθμούς και εκχώρηση στις Περιφέρειες του 75% των Προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ ζήτησε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός από το Βόλο, όπου προήδρευσε στην 5η Επιτροπή Παρακολούθησης του Περιφερειακού Προγράμματος Θεσσαλίας.
«Διαχειριστήκαμε το δυσκολότερο ΕΣΠΑ των τελευταίων ετών, μέσα σε ένα περιβάλλον κρίσης, χρηματοοικονομικής ασφυξίας και κοινωνικής τοξικότητας. Και με την αντίσταση της ποιότητας, της συνεργασίας και της συνέργειας κατορθώσαμε να φέρουμε χειροπιαστά αποτελέσματα σε όλα τα επίπεδα, προσηλωμένοι στον εθνικό στόχο που είναι η προσφορά και η υπηρεσία στην κοινωνία και δημιουργώντας συνθήκες ώστε τα παιδιά μας να ζήσουν καλύτερα από τους γονείς μας»ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Αγοραστός.
Η πρόοδος του προγράμματος στη Θεσσαλίας είναι αδιαμφισβήτητη, με την εξειδίκευση των προγραμμάτων και δράσεων να φτάνει στο 128,4%, την έκδοση προσκλήσεων στο 129,8% και τις εντάξεις να ξεπερνούν το 95%.
«Υλοποιούμε ένα Πρόγραμμα που δεν τέρπει οφθαλμούς ούτε χαϊδεύει αυτιά, αλλά που δημιουργεί θέσεις εργασίας, σέβεται την κοινωνία και τις ανάγκες της» είπε ο κ. Αγοραστός. Έχουμε συναίσθηση του καθήκοντος αλλά και συναίσθηση του χρόνου, ότι πρέπει να πάμε ακόμα πιο γρήγορα. Γιατί ο χρόνος είναι χρήμα, είναι θέσεις εργασίας και προστιθέμενη αξία. Ταυτόχρονα ο χρόνος είναι εκείνος που μας δικαιώνει και δημιουργεί συνθήκες ανάπτυξης.
«Η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει αποδείξει την διαχειριστική της επάρκεια και την διοικητική της ικανότητα στην αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων. Έχουμε ολοκληρώσει μεγάλα έργα όπως η ανασύσταση της λίμνης Κάρλα, το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο στη ΝΑ Ευρώπη, έχουμε άριστες οδικές υποδομές και μάλιστα χωρίς διόδια, είμαστε η πιο πράσινη περιφέρεια με δημόσιες υποδομές για τη διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων και χωρίς πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουμε δημιουργήσει ένα θετικό περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα, θα είμαστε η πρώτη περιφέρεια με ηλεκτροκίνηση στο σιδηρόδρομό της, αναμορφώνουμε και εκσυγχρονίζουμε τις πόλεις μας μέσα των στρατηγικών Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, στηρίζουμε τα νησιά των Σποράδων με το σχέδιο της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης, στοχεύουμε στην παραγωγή καινοτομίας μέσω του Κέντρου Νεανικής Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας που ιδρύσαμε και λειτουργούμε.
«Όμως και το κράτος πρέπει από τη δική του πλευρά να φέρει τα πάνω- κάτω στη διαχείριση του ΕΣΠΑ και να αντιμετωπίσει τα διαχρονικά προβλήματα της πολυνομίας, της κακονομίας, της μη σταθερότητας στις απόψεις, της γραφειοκρατίας και της αργοπορίας. Το δουλοκτητικό κράτος δεν σέβεται τον πολίτη, δημιουργεί προβλήματα και εγκυμονεί κινδύνους. Αυτό πρέπει να ανατραπεί. Η φιλοσοφία της κεντρικής διοίκησης πρέπει να αλλάξει. Η χώρα δεν μπορεί να περιμένει, οι Ελληνίδες και οι Έλληνες δεν μπορούν να περιμένουν, οι δουλειές δεν μπορούν να περιμένουν. Και πρέπει κάποιοι να καταλάβουν ότι δεν αρκεί να νοιάζονται για το ΕΣΠΑ, πρέπει και να νιώθουν τη λειτουργία του και τη στοχοθεσία του που πρέπει να εκπληρωθεί μέσα σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα γιατί αν ξεφύγει από το χρονοδιάγραμμα χάνει την προστιθέμενη αξία του. Το σημαντικό στη ζωή είναι να μην είσαι πριγκιπόπουλο αλλά να νιώθεις τη λειτουργία των πραγμάτων, να έχεις εικόνα και ήχο της πραγματικότητας, της κοινωνίας και των αναγκών της.
‘Το ΕΣΠΑ είναι μια αλυσίδα με πολλούς κρίκους που ξεκινά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και φτάνει μέχρι την πιο αδύναμη οικογένεια που δικαιούται να στείλει το παιδί της δωρεάν σε βρεφονηπιακό σταθμό, μέχρι το στεφανιογράφο που πρέπει να έχει κάθε δημόσιο νοσοκομείο ενός συγχρόνου κράτους, μέχρι το σχολείο και το Πανεπιστήμιο» είπε ο Περιφερειάρχης.
Τέλος σε ότι αφορά στην απορροφητικότητα του Προγράμματος ο κ. Αγοραστός επανέλαβε ότι αυτή δεν είναι μόνο ευθύνη της Περιφέρειας αλλά όλων των φορέων υλοποίησης, πολλοί από τους οποίους αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της πολυπλοκότητας των διαδικασιών αλλά κυρίως επειδή δεν έχουν το κατάλληλο στελεχιακό δυναμικό. Γι αυτό και η Περιφέρεια θα ενισχύσει μικρούς Δήμους με προγράμματα για την πρόσληψη, με αξιοκρατικά και τεχνοκρατικά κριτήρια, στελεχών που να μπορούν να τρέξουν γρήγορα τις διαδικασίες. Τέλος μια ακόμη σημαντική ιδιαιτερότητα που επηρεάζει το δείκτη απορροφητικότητας είναι και οι μεγάλες εκπτώσεις, που στις μελέτες αγγίζουν στο 82% και στα έργα στο 65%.
Συμπεράσματα 5ης Επιτροπής Παρακολούθησης Π.Ε.Π. Θεσσαλίας 2014-2020
Το ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020, είναι το Πρόγραμμα της περιφέρειας Θεσσαλίας στην τρέχουσα Προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ. Εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο 2014 και αναθεωρήθηκε στη συνέχεια, έχει σήμερα προϋπολογισμό 423.757.117 € Δημόσια Δαπάνη και συγχρηματοδοτείται από το Ε.Τ.Π.Α. και το Ε.Κ.Τ. για επιμέρους τμήματά του.
Το Πρόγραμμα διαρθρώνεται σε έξι (6) Άξονες. Εξ αυτών, οι Άξονες 1, 2β, 3, 4 και 5 συγχρηματοδοτούνται από το Ε.Τ.Π.Α. , ενώ οι Άξονες 2α και 6 από το Ε.Κ.Τ.
Πρόοδος Προγράμματος
συνοπτικά η πρόοδος έως σήμερα είναι η ακόλουθη :
Εξειδικεύτηκαν δράσεις ποσού 544 εκ.ευρώ που αντιστοιχεί σε ποσοστό 128,4%
(στην 4η Επιτροπή τον 11ο/2018 το ποσοστό ήταν 92.5 % )
Εκδόθηκαν Προσκλήσεις για δράσεις ποσού 550 εκ. ευρώ που αντιστοιχεί σε ποσοστό 129.8%
(στην 4η Επιτροπή τον 11ο/2018 το ποσοστό ήταν 100 % )
Εντάχθηκαν έργα ποσού 402 εκ.ευρώ Επιλέξιμης Δημόσιας Δαπάνης , που αντιστοιχεί σε ποσοστό 95%.
(στην 4η Επιτροπή τον 11ο/2018 το ποσοστό ήταν 67,9 % )
Οι Νομικές Δεσμεύσεις (Συμβάσεις) είναι ποσού 159 εκ. ευρώ Επιλέξιμης Δημόσιας Δαπάνης , που αντιστοιχεί σε ποσοστό 37,6%
(στην 4η Επιτροπή τον 11ο/2018 το ποσοστό ήταν 24,9 % )
Οι Δαπάνες είναι ποσού 74,2 εκ. ευρώ Επιλέξιμης Δημόσιας Δαπάνης , που αντιστοιχεί σε ποσοστό 17,5%
Συνοπτικά ως προς αυτά :
– η πρόοδος από το 2018 είναι σημαντική και δείχνει ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα θα επιτευχθεί το 100% της ενεργοποίησης, με Συμβάσεις που θα οδηγήσουν σε «Δαπάνες» που θα καλύψουν το 100% του Προγράμματος έως το τέλος 2023 που λήγει η περίοδος επιλεξιμότητάς του και θα δώσει Αποτελέσματα που θα προσδώσουν θετικά στη Θεσσαλία σε όλους τους τομείς.
-η πρόοδος αποτυπώνεται σε όλους τους τομείς του ΠΕΠ, τουλάχιστον σε επίπεδο «εξειδίκευσης» , δηλαδή έναρξης διαδικασίας σχεδιασμού των Δράσεων για προώθηση έκδοσης Πρόσκλησης.
– ο τομέας της Επιχειρηματικότητας έχει ενεργοποιηθεί και εφεξής η ανάπτυξή του θα είναι η πλέον σημαντική στο ΠΕΠ.
Παράλληλα :
– στο ΠΕΠ έχουν εγκριθεί πλέον 4 Στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης σε Λάρισα και Βόλο (από το 2017) και Τρίκαλα και Καρδίτσα (στο 2019). Δράσεις τους ήδη εντάχθηκαν στο ΠΕΠ και ξεκίνησαν να υλοποιούνται – για Λάρισα και Βόλο – , ενώ Εξειδικεύουμε σήμερα Δράσεις Υποδομών για Τρίκαλα και Καρδίτσα.
– οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) του ΠΕΠ , δηλαδή 1) των Νησιών Βορείων Σποράδων και 2) της Διαδρομής Πολιτισμού – Τουρισμού , εκπονούν τα Επιχειρησιακά Σχέδιά τους με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης εντός 2019. Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη οι ανοικτές «Διαβουλεύσεις» για έργα και δράσεις τους. Με την έγκρισή τους, ξεκινά η υλοποίηση των δράσεων που θα αναδειχθούν από τις Στρατηγικές αυτές.
– ορίστηκε το 2019 και η Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού της Περιφέρειας ως «Ενδιάμεσος Φορέας» Διαχείρισης Δράσεων Επιχειρηματικότητας του ΠΕΠ . Ήδη εκδόθηκε η 1η Προκήρυξη 10 εκ.ευρώ για υφιστάμενες επιχειρήσεις και ακολουθούν άμεσα 2 ακόμα προκηρύξεις που προβλέπονται (για Νέες επιχειρήσεις και για Προγράμματα έρευνας-επιχειρηματικότητας). Σύνολο 21 εκ.ευρώ Δημόσια Δαπάνη.
– προχώρησαν οι ενέργειες για ορισμό του ΕΦΕΠΑΕ ως «Ενδιάμεσος Φορέας» Διαχείρισης Δράσεων Επιχειρηματικότητας του ΠΕΠ . Ήδη εξειδικεύτηκαν οι Δράσεις, συνολικού Π/Υ 57,1 εκ.ευρώ Δημόσια Δαπάνη και εκδόθηκε η Πρόσκληση προς τον ΕΦΕΠΑΕ για υποβολή στοιχείων αξιολόγησης για ορισμό του ως Ε.Φ. Σχεδιάζεται εντός 2019 να προκηρυχθούν αρκετές Δράσεις μέσω του ΕΦΕΠΑΕ, τόσο του ΕΤΠΑ όσο και του Ε.Κ.Τ.
– Προχωρά η υλοποίηση σημαντικών Δράσεων του Κοινωνικού Ταμείου, ενώ οι «ενεργητικές» δράσεις προβλέπεται να ξεκινήσουν εντός 2019 μέσω του ΕΦΕΠΑΕ.
– πραγματοποιήθηκαν σημαντικές δράσεις προβολής και επικοινωνίας του ΠΕΠ και της Συγχρηματοδότησης από τα Ταμεία της Ε.Ε. σε έργα και δράσεις στη Θεσσαλία.
– προχωρά ο σχεδιασμός των επόμενων Δράσεων, του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ για να ενεργοποιηθούν στο προσεχές διάστημα.
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΘΗΚΑΝ, δράσεις :
– υποδομών ΕΤΠΑ στα ΒΑΑ Καρδίτσας και Τρικάλων
– Δράση «Εναρμόνιση» και «Εναρμόνιση για ΑμΕΑ» για το έτος 2019-2020 , για ωφελούμενους κάτω του ορίου της φτώχειας
– Δράση αναβάθμισης Υποδομών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης , με Δικαιούχο το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
– Δράση υποστήριξης του Μηχανισμού παρακολούθησης της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης στη Θεσσαλία
Και προχωράμε σε Τροποποίηση Κριτηρίων Επιλογής έργων Δράσης Υποδομών Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να μπορέσουν να προχωρήσουν και έργα υψηλής σκοπιμότητας αλλά όχι πλήρους ωριμότητας.
Οι Προσκλήσεις αυτών θα εκδοθούν στο αμέσως προσεχές διάστημα.
Επίσης, στο αμέσως προσεχές διάστημα πρόκειται να εκδοθούν μια σειρά από Προσκλήσεις Δράσεων που εξειδικεύτηκαν, όπως για υποστήριξη διαβίωσης των Ρομά, διαχείρισης Αποβλήτων (πράσινα σημεία , βιοαπόβλητα) κ.α.
Παράλληλα,
– ολοκληρώνεται η Αξιολόγηση για να προχωρήσουν σε εντάξεις έργα , όπως Ενεργειακής Αναβάθμισης Δημοσίων Κτιρίων (2ης Πρόσκλησης) , Δράσεων ΕΚΤ για Ψυχική Υγεία και Εξαρτήσεις κ.α.
– αναμένεται η υποβολή έργων σε ανοικτές Προσκλήσεις , όπως για την Εξειδικευμένη Εκπαιδευτική Υποστήριξη για το σχολικό έτος 2019-2020 κ.α.
– προώθηση ενταγμένων έργων σε διαδικασία διαγωνισμών ή συμβασιοποίησης. Αναμένεται αύξηση των Συμβάσεων σημαντική σε πολλά μικρά και μεγάλα έργα (όπως ο σιδηρόδρομος Παλαιοφάρσαλος Καλαμπάκα κ.α.)
– υλοποίηση έργων απρόσκοπτη και Δαπάνες σε αυτά σημαντικές στο Β΄εξάμηνο 2019.
Αναφέρουμε όμως ότι οι καθυστερήσεις του προηγούμενου διαστήματος και κυρίως :
-καθυστέρηση ικανοποίησης «Αιρεσιμοτήτων» όπως στην ενέργεια ή στη διαχείριση στερεών αποβλήτων
– αλλαγές στη νομοθεσία Δημοσίων Συμβάσεων (Ν 4412/2016) και των εκτελεστικών πράξεων, με μεγάλες καθυστερήσεις για την έναρξη διαγωνισμών έργων
-διαδικασίες απαλλοτριώσεων
Οδήγησαν σε καθυστερήσεις δύσκολα αναστρέψιμες.
Επιπρόσθετα σε αυτά :
– διαφαίνεται κίνδυνος με τις μεγάλες εκπτώσεις στα δημόσια έργα
-η διαχειριστική επάρκεια των φορέων σε πολλές περιπτώσεις είναι πλέον περιορισμένη
Απαιτείται λοιπόν πλήρης εγρήγορση, από όλους και Υλοποίηση των έργων ορθά και έγκαιρα, χωρίς καμία περαιτέρω καθυστέρηση.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, ετοιμασία για τη Νέα Προγραμματική Περίοδο, με συνεργασία όλων από το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας οργανώνει την Ομάδα Σχεδιασμού και σχεδιάζει άμεσα ενέργειες συνεργασίας και σύνταξης στρατηγικής και προτάσεων για τη Νέα Περίοδο, στο πλαίσιο των ΣΧΕΔΙΩΝ των Νέων Κανονισμών και του Εθνικού Σχεδιασμού.
