Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε συνάντηση της ΓΣΕΒΕΕ με τον υφυπουργό Οικονομικών κ. Γ. Μαυραγάνη. Στη συνάντηση κατατέθηκαν προτάσεις που αφορούν στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο που επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομικών και άλλα σχετικά θέματα που αφορούν στην λειτουργία και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η Διοίκηση της ΤΣΕΒΕΕ κατέθεσε υπόμνημα με τις θέσεις της.
Το πλήρες υπόμνημα έχει ως εξής:
Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν πρέπει να ακολουθήσει την «πεπατημένη» των τελευταίων ετών τόσο σε επίπεδο στόχων όσο και σε νομοτεχνικό επίπεδο.
Πρέπει να στοχεύει και στην ενίσχυση και επαναδραστηριοποίηση της Πραγματικής οικονομίας. Θα πρέπει επίσης να αποβλέπει στην διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ώστε να δημιουργηθούν και οι προϋποθέσεις για σημαντική ελάφρυνση των φορολογικών βαρών. Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης πρέπει να έχει ταυτόχρονα δυο κατευθύνσεις: και προς τα μεσαία εισοδήματα, αλλά και κυρίως προς τα μεγάλα τα οποία “εξαφανίζονται” και με νομότυπες διαδικασίες.
Βασικοί, επιπρόσθετοι σημαντικοί στόχοι και αρχές που πρέπει να έχει το Νομοσχέδιο υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες είναι:
A) Η ανατροπή του συνδρόμου της “παραίτησης” και αποχής, του ενεργού παραγωγικού δυναμικού της χώρας και ιδιαίτερα της Μικρής κλίμακας επιχειρηματικότητας, στην δραστηριοποίηση της οποίας ελπίζουν και επενδύουν όλοι σήμερα στην Ευρώπη.
Β) Περιορισμός της παραοικονομίας με πρώτο και ευκολότερα εφικτό στόχο την μεγάλη σε μέγεθος και μικρότερη σε έκταση σε ότι αφόρα στους εμπλεκόμενους. Άρα και πιο εύκολα και με λιγότερο κόστος κρατικής διαχείρισης. Απαιτείται βέβαια ισχυρή πολιτική βούληση.
Το λαθρεμπόριο καύσιμων, τσιγάρων και ποτών, αλλά και το παραεμπόριο πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Ας κάνουμε χρήση καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας άλλων κρατών που είχαν την πολιτική βούληση και περιόρισαν δραστικά το λαθρεμπόριο. Η απώλεια του κράτους σε φόρους από αυτές τις δραστηριότητες είναι πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Οι επιτύχεις και αποφασιστικές παρεμβάσεις στους παραπάνω τομείς παράνομων οικονομικών δραστηριοτήτων θα λειτουργήσουν παραδειγματικά και θα διευκολύνουν ανάλογες παρεμβάσεις και σε άλλους τομείς της παραοικονομίας.
Γ) Απαραίτητη για την τόνωση της ζήτησης που φέρνει και επενδύσεις αλλά αλλάζει και την ψυχολογία στην αγορά – που παράγει και οικονομικά αποτελέσματα – και η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ. Και οπωσδήποτε επαναφορά του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση. Ούτε το 15% του στόχου των 700 εκ. € δεν επέφερε στο κράτος η αύξηση του ΦΠΑ στο 23% στην εστίαση. Τουναντίον κατάστρεψε θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις.
Δ) Η διευκόλυνση της επενδυτικής επαναδραστηριοποίησης των ΜΜΕ με αυτοχρηματοδότηση.
Ε) Ο περιορισμός του κόστους συμμόρφωσης. Το κόστος συμμόρφωσης προς τις φορολογικές διατάξεις εκτός από την φορολογική επιβάρυνση καθεαυτή επηρεάζει σημαντικά την απόδοση της επιχείρησης.
Σύμφωνα δε και με την European Tax Survey (Έρευνα για την φορολογία στην Ευρώπη), οι ΜΜΕ δαπανούν ένα επιπλέον 31% των καταβληθέντων φόρων για φορολογική συμμόρφωση, ενώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις το ποσοστό αυτό είναι μόλις 2%.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα το κόστος συμμόρφωσης είναι τουλάχιστον κατά 15 μονάδες υψηλότερο (περίπου 47%). Η αναζήτηση λοιπόν και θεσμοθέτηση ενός δεύτερου πυλώνα – παράλληλου πιο απλού φορολογικού συστήματος – προαιρετικού για μικρές επιχειρήσεις πρέπει να διερευνηθεί για το υπό διαμόρφωση νέο φορολογικό νομοσχέδιο.
Ειδικότερες προτάσεις:
1. Η μείωση της φορολόγησης των επιχειρήσεων πρέπει να γίνει κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις που αφορούν: α) στην διατήρηση των θέσεων εργασίας ή και στην δημιουργία νέων, β) στις επενδύσεις για εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, γ) στην διευκόλυνση της μεταβίβασης τους από την μια γένια στην άλλη:
ü Οι επιχειρήσεις οποιασδήποτε μορφής που διατηρήσουν στην τρέχουσα χρήση τον αριθμό των Ε.Μ.Ε (Ετήσιες Μονάδες Εργασίας) της προηγούμενης χρήσης σε επίπεδο ακέραιας μονάδας, δικαιούνται για τη τρέχουσα χρήση μείωση του φορολογικού τους συντελεστή.
ü Οι επιχειρήσεις οποιασδήποτε μορφής που θα αυξήσουν μέσα στη τρέχουσα χρήση τον αριθμό των ΕΜΕ (Ετήσιες Μονάδες Εργασίας) σε σχέση με την προηγούμενη χρήση.
ü Αφορολόγητο αποθεματικό για επενδύσεις (αυτοχρηματοδότηση).
Απαλλαγή φορολόγησης μέρους των κερδών σε ποσοστό 40% για επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών μέχρι 2.000.000 €[1] όταν τα κέρδη αυτά χρησιμοποιούνται για αγορά μηχανολογικού, τεχνολογικού εξοπλισμού.
Ισοδύναμη ρήτρα για μείωση του φορολογικού συντελεστή στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις μπορεί να ισχύσει σε συνδυασμό πάντα με την υποχρέωση για επένδυση.
ü Δραστική μείωση της φορολογίας που αφορά στην μεταβίβαση επιχειρήσεων σε τρίτους, υπαλλήλους και σε συγγενείς. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο έχει αποδειχθεί ότι η διατήρηση αλλά και η δημιουργία θέσεων εργασίας επιτυγχάνεται καλύτερα από την μεταβίβαση παρά από την δημιουργία νέας επιχείρησης.
2. Άρση των φορολογικών αντικινήτρων που εμποδίζουν την ανέγερση και αγορά κατοικίας (1ης, 2ης παραθεριστικής). Ανάλογη μέριμνα και για ακίνητα προς χρήση επαγγελματικών ή βιοτεχνικών δραστηριοτήτων.
3. Καταβολή ΦΠΑ
Ως μέτρο άμεσης εφαρμογής, η ΓΣΕΒΕΕ προτείνει ρύθμιση σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση συναλλαγής με πίστωση, ο αγοραστής θα είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει τουλάχιστον το ποσό του ΦΠΑ στον πωλητή εντός ενός μηνός από την έκδοση του τιμολογίου, επί ποινή μη αναγνώρισης του παραστατικού. Το ίδιο φυσικά θα πρέπει να ισχύει και στις συναλλαγές των επιχειρήσεων με το Δημόσιο. Ειδικά για οφειλές του Δημοσίου, ο ΦΠΑ του τιμολογίου να μπορεί να κατατίθεται απευθείας (π.χ από τη δημόσια υπηρεσία ή ΟΤΑ), εντός μηνός, από την έκδοση του τιμολογίου στις εφορίες.
4. Μεταχρονολόγηση Επιταγών
Θα πρέπει να υπάρξουν και μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος των επιταγών στην πηγή του. Και αυτή δεν είναι άλλη από τη μεγάλης διάρκειας μεταχρονολόγηση των επιταγών, μια “πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία” της ελληνικής οικονομίας.
Η Συνομοσπονδία, επομένως, προτείνει την έναρξη διαλόγου για τη λήψη μέτρων που θα οδηγήσουν με ομαλό τρόπο στον περιορισμό αυτού του φαινομένου. Απαραίτητο μέτρο αποτελεί η σταδιακή μείωση του ορίου μεταχρονολόγησης των επιταγών σε βάθος 4ετίας. Σύμφωνα δε και με τις έρευνες του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, η συντριπτική πλειονότητα (σχεδόν το 80%) των επιχειρηματιών που πραγματοποιούν συναλλαγές μέσω επιταγών επιθυμούν να τεθεί ένα όριο στις μεταχρονολογημένες επιταγές, μεταξύ 2 και 6 μηνών.
5. Οφειλές Δημοσίου προς επιχειρήσεις
ü Σε πρώτη φάση προτείνεται ο άμεσος συμψηφισμός ΦΠΑ (επιστροφές) με οφειλές προς ΔΟΥ και ασφαλιστικά ταμεία. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να αρθούν και όλες εκείνες οι διατάξεις που επιφυλάσσουν ιδιαίτερα ευνοϊκή μεταχείριση προς το Δημόσιο σε περίπτωση ύπαρξης παράλληλων οφειλών με μια επιχείρηση. Για παράδειγμα, μια επιχείρηση που έχει ενταχθεί σε καθεστώς ρύθμισης των οφειλών της προς το Δημόσιο, δεν μπορεί να λάβει κανένα ποσό από το Δημόσιο αν πρώτα δεν εξοφλήσει πλήρως τις οφειλές της, τις οποίες έχει ήδη ρυθμίσει σε δόσεις! Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να υπάρξει για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις.
ü Εφαρμογή των διατάξεων της νέας Οδηγίας 2011/7/ΕΕ για την καταπολέμηση της καθυστέρησης πληρωμών, όπου προβλέπεται η εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου εντός 30 ημερών.
6. Κατάργηση του ΚΒΣ και ενσωμάτωση των βασικών διατάξεων στη φορολογία εισοδήματος. Υπήρξε νομοθετική υποχρέωση της προηγούμενης κυβέρνησης για κατάργηση του ΚΒΣ έως 31/12/2011. Δυστυχώς η αντίδραση της κρατικής γραφειοκρατίας εμπόδισε μια τέτοια εξέλιξη με κατάθεση σχετικής τροπολογίας!
7. Δημιουργία ειδικής επιτροπής για την προώθηση αμέσων αλλαγών: α) στην διαδικασία ένταξης και εξόδου των επιχειρήσεων στον Τειρεσία ΑΕ, β) στον τρόπο διαχείρισης των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε “αδράνεια”, γ) στον τρόπο αποπληρωμής δανείων επιχειρήσεων προς τράπεζες.
8. Πλήρης λειτουργία του Περιουσιολογίου.
9. Αναθεώρηση της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας. Αφορολόγητο στα 350.000 € ανά φυσικό πρόσωπο. Ειδικό καθεστώς για τα ακίνητα τα οποία παραμένουν ανεκμετάλλευτα και δεν αποφέρουν έσοδα. Ειδικό καθεστώς για τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγική λειτουργία των επιχειρήσεων. Άμεση κατάργηση του ΕΕΤΗΔΕ.
10. Να τεθεί – και να τηρείται – ένα συγκεκριμένο όριο φορολογικής “μνήμης”. Προτείνεται να είναι η 3ετία όπως είχε νομοθετηθεί κατά το παρελθόν (2004) ώστε να μην υπάρχει “ομηρεία” των επιχειρήσεων από τη συσσώρευση ανέλεγκτων χρήσεων.
11. Αύξηση του αφορολόγητου ορίου – είναι άδικο να επιβάλλεται φόρος σε πολύ χαμηλά εισοδήματα ή ακόμα και μηδενικά μέσω των τεκμηρίων.
12. Μείωση κόστους ενέργειας για τις επιχειρήσεις. Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στην ενέργεια (ηλεκτρική ενέργεια, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) είναι πολλαπλάσιοι εκείνων που επιβάλλουν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και των ορίων που αναφέρονται στις σχετικές Οδηγίες της ΕΕ. Οι ειδικοί φόροι ενέργειας επιβαρύνουν την παραγωγή και πλήττουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων πολύ περισσότερο από ότι το μισθολογικό κόστος.
13. Διατήρηση της αφαίρεσης των ασφαλιστικών εισφορών και ιδιαίτερα αυτών του ΟΑΕΕ από το φορολογητέο εισόδημα. Σημειωτέον, ότι οι ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΑΕΕ είναι υποχρεωτικές, δηλαδή υποχρεωτικό έξοδο για τον επιχειρηματία που δεν επιτρέπεται να καταχωρηθεί ούτε στα βιβλία της επιχείρησης.
14. Για τους συγγενείς Α’ βαθμού που απασχολούνται σε οικογενειακές επιχειρήσεις (συμβοηθούντα μέλη) να δίνεται η δυνατότητα αφαίρεσης ποσού από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης (τεκμαρτή δαπάνη) με βάση τον κατώτατο μισθό της ΕΓΣΣΕ. Με την δυνατότητα ασφάλισής τους σε ξεχωριστή, χαμηλή (50%) κατηγορία του ΙΚΑ.
15. Εξορθολογισμός του Ελάχιστου Κόστους Κατασκευής (ΕΚΚ). Δημιουργεί μεγάλες στρεβλώσεις και συνιστά μεγάλο κίνητρο για φοροαποφυγή.
16. Μείωση της προκαταβολής φόρου (κατά 50%) για τα 3 πρώτα έτη λειτουργίας των νέων επιχειρήσεων.
17. Παροχή φορολογικών κινήτρων για δαπάνες ενεργειακής αναβάθμισης επιχειρήσεων.
18. Δημιουργία ειδικού λογαριασμού αποθεματικού για το Ασφαλιστικό σύστημα. 1‰ επί του τζίρου σε όλες τις επιχειρήσεις όλων των νομικών μορφών (ατομικές, ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΑΕ) ανεξαρτήτως κλάδου δραστηριότητας (τραπεζικός τομέας, χρηματοπιστωτικός, ναυτιλιακός κλπ) και ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος (ιδιωτικές, δημόσιες). Μέριμνα για μείωση του συντελεστή 1‰ σε δραστηριότητες με χαμηλό συντελεστή κέρδους (πχ εμπόριο καπνικών προϊόντων κλπ). Θα δημιουργηθούν έτσι και οι προϋποθέσεις για την επιζητούμενη μείωση του μη μισθολογικού κόστους στις επιχειρήσεις.
Παράλληλα και άμεση νομοθετική παρέμβαση για αλλαγή του ισχύοντος καθεστώτος υποχρεωτικής κατάθεσης των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα Ελλάδος με άμεση την υποχρέωση για τοποθέτηση τους σε επενδυτικά προϊόντα (κρατικά ομόλογα). Με την ισχύουσα νομοθεσία απομειώνονται σοβαρά τα αποθεματικά των ταμείων με προφανείς συνέπειες για το ασφαλιστικό σύστημα. Η σισύφειος αυτή τακτική πρέπει να αλλάξει άμεσα.
19. Εξορθολογισμός των ποινών και προστίμων. Είναι πλέον σαφές ότι η προσπάθεια επίτευξης φορολογικής συμμόρφωσης και αύξησης των εσόδων μέσω της αυστηροποίησης των ποινών έχει αποτύχει. Οι ποινές και τα πρόστιμα δεν μπορεί να υπερβαίνουν τη δυνατότητα για πληρωμή. Να τεθεί όριο με βάση το τζίρο. Το ύψος των προστίμων που μπορεί να επιβληθούν σε μια επιχείρηση μέσα σε ένα έτος να μην ξεπερνούν το 15% των ακαθάριστων εσόδων της, με εξαίρεση τις περιπτώσεις έκδοσης πλαστών και εικονικών τιμολογίων. Το φαινόμενο των πλαστών και εικονικών τιμολογίων πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά ώστε να μην ταλαιπωρούνται και καταστρέφονται επιχειρήσεις παραλήπτριες που δεν γνώριζαν αποδεδειγμένα. Να τιμωρούνται αυστηρά οι πραγματικοί υπεύθυνοι.
Η παραβατικότητα μειώνεται όταν υπάρχει πεποίθηση ότι υπάρχουν ισχυρές πιθανότητες ελέγχου και διασταυρώσεων και όχι λόγω των μεγάλων προστίμων τα οποία υπερβαίνουν ακόμα και αυτή τη δυνατότητα εξόφλησης.
20. Μείωση της προκαταβολής από το 50% που είναι σήμερα στο 10%, σε περίπτωση προσφυγής των φορολογούμενων στη δικαιοσύνη.
21. Σύνδεση των ποινών με ουσιαστικές παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας και όχι με παρατυπίες που δεν υποκρύπτουν καμία παρανομία. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι σήμερα ακόμα και ο πιο νόμιμος φορολογούμενος φοβάται τον έλεγχο, λόγω του κινδύνου εντοπισμού τυπικών παραβάσεων
22.Περιορισμός του επιτοκίου προσαυξήσεων σε επίπεδα ίσα με το επιτόκιο δανεισμού του Δημοσίου. Οι μεγάλες προσαυξήσεις αποτελούν στην πράξη ανασταλτικό παράγοντα για την καταβολή των οφειλών.
23.Δημιουργία ειδικού τμήματος ελέγχου με τεχνογνωσία για υπεράκτιες εταιρείες ενδο-ομιλικές και “τριγωνικές” συναλλαγές. Εδώ υπάρχουν τα πολύ μεγάλα περιθώρια της “νόμιμης” φοροαποφυγής.
24.Δημιουργία Συμβουλευτικής Υπηρεσίας. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το ζήτημα της συμβουλευτικής των μικρών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των νέων. Χρειάζεται ένας συμβουλευτικός έλεγχος σε σχέση με την ποιότητα της τήρησης βιβλίων, προτείνοντας βελτιώσεις, και ενημέρωση για την υποβολή δηλώσεων και τις υποχρεώσεις πληρωμών.
Η ΓΣΕΒΕΕ προτείνει, παράλληλα με την λειτουργία του ΣΔΟΕ, να συσταθεί αντίστοιχη υπηρεσία με εξειδικευμένο προσωπικό που δεν θα επιβάλει κυρώσεις αλλά θα καθοδηγεί τις επιχειρήσεις. Μια υπηρεσία, δηλαδή που θα ασκεί προληπτικό και συμβουλευτικό έλεγχο με βάση ένα “check list”, ώστε να επισημαίνονται και να διορθώνονται τυχόν παραλείψεις και παρατυπίες, όπως άλλωστε προτείνουν και διεθνείς οργανισμοί (Παγκόσμια Τράπεζα, 2007).
25.Πιστοποίηση Λογιστών – Φοροτεχνικών. Η πιστοποίηση, ενημέρωση, δια βίου εκπαίδευση και αναβάθμιση του κλάδου των φοροτεχνικών είναι από τα σημαντικότερα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσει ο νέος φορολογικός νόμος.
Ο κλάδος αυτός έρχεται σε άμεση επαφή τόσο με τους επιχειρηματίες όσο και με την διοίκηση υλοποιώντας την φορολογική και ασφαλιστική νομοθεσία δημιουργώντας το κατάλληλο κλίμα για συμμόρφωση των επιχειρήσεων και την εμπέδωση φορολογικής και ασφαλιστικής συνείδησης.
