Χειμώνας και αστρονομικώς αύριο

Η εβδομάδα που διανύουμε χαρακτηρίζεται από άστατο καιρό με συννεφιές, τοπικές βροχές στα πεδινά και χιόνια στα ορεινά, λες και θέλει να μας προετοιμάσει ότι έρχεται και επίσημα ο χειμώνας. Όπως μας πληροφορεί το Αστεροσκοπείο Λάρισας του Δημοτικού Οργανισμού Πολιτισμού Αθλητισμού & Επιστημών Λάρισας, την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου και στις 13:12 ώρα Ελλάδας (ή 11:12 U.T.) αρχίζει και αστρονομικώς η εποχή του χειμώνα.

Για το βόρειο ημισφαίριο, ορόσημο για την επίσημη έναρξη του χειμώνα αποτελεί το γεγονός ότι ο Ήλιος φαίνεται να έχει φθάσει στο νοτιότερο άκρο της τροχιάς του, το χειμερινό ηλιοστάσιο, κατά το ετήσιο φαινόμενο ταξίδι του πάνω στην ουράνια σφαίρα. Την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, η νύχτα έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια από όλες τις άλλες ημέρες του έτους. Για τα γεωγραφικά πλάτη που βρίσκεται η Ελλάδα, η νύχτα διαρκεί περίπου 14,5 ώρες.

Στο χειμωνιάτικο νυχτερινό ουρανό, τις πρώτες βραδινές ώρες, κυριαρχούν οι γνωστοί αστερισμοί του Ωρίωνα, του Μεγάλου Κυνός, των Διδύμων και του Ταύρου. Στον αστερισμό του Ταύρου, το λαμπρότερο άστρο του είναι ο Αλντεμπαράν (ή Λαμπαδίας). Πρόκειται για ένα γίγαντα αστέρα με διάμετρο 45 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου καθώς και 495 φορές μεγαλύτερη φωτεινότητα. Βρίσκεται σε απόσταση 615 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα (ή 65 έτη φωτός) και η λαμπρότητά του χαρακτηρίζεται με φαινόμενο μέγεθος 0,85. Στα αραβικά το όνομά του σημαίνει ‘’ακόλουθος’’ και ταιριάζει με το γεγονός ότι ακολουθεί τα αστρικά σμήνη Υάδες και Πλειάδες, που στον ουράνιο θόλο φαίνονται κοντά του. Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονόμαζαν ακόμη ‘’Νότιο οφθαλμό του Ταύρου’’ ενώ ο Πτολεμαίος, στη Μαθηματική Σύνταξή του, τον ονόμασε ‘’Λαμπρόν των Υάδων ή Λαμπαδίαν’’.

Στη μυθολογία, ο αστερισμός του Ταύρου ταυτίζεται με τον Ταύρο στον οποίο μεταμορφώθηκε ο Δίας για να αρπάξει την όμορφη Ευρώπη, που έπαιζε με τις φίλες της στις ακτές της Φοινίκης, και να τη μεταφέρει στην Κρήτη. Κατ’ άλλους αντιπροσωπεύει τον Ταύρο της Κρήτης που εξημέρωσε ο Ηρακλής στον έβδομο άθλο του.

Ειδικά αυτή την περίοδο, στον ανατολικό ουρανό και μετά τη δύση του Ηλίου, λάμπει έντονα ο πλανήτης Δίας. Βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου λίγο πιο πάνω από τον Αλντεμπαράν. Έχει φαινόμενο μέγεθος -2,8 και βρίσκεται σε απόσταση 750 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Τη νύχτα της Τρίτης 25 προς Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου η Σελήνη, που θα είναι σε φάση μια ημέρα πριν την Πανσέληνο, θα φαίνεται πολύ κοντά στο Δία. Η γωνιώδης απόστασή τους θα είναι μια μοίρα περίπου, όσο δηλαδή καλύπτει ένα δάκτυλο μας στον ουρανό όταν έχουμε τεντωμένο το χέρι μας.

 Το Πνεύμα των Χριστουγέννων μας προσφέρει μια επιπλέον πρόκληση για να ατενίσουμε τον έναστρο νυχτερινό ουρανό. Και ποιος ξέρει; ίσως κάποιοι να διακρίνουν και το Άστρο της Βηθλεέμ.

 

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ