Τα εμβόλια έναντι της COVID-19 δεν είναι πειραματικά, δεν επηρεάζουν τη γονιμότητα, δεν μένουν στον οργανισμό ώστε να επιδράσουν μακροπρόθεσμα, ενώ ο κίνδυνος από τη νόσο είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από τις σπάνιες παρενέργειες, οι οποίες μάλιστα μπορούν να αντιμετωπιστούν, τονίζουν επανειλημμένως οι ειδικοί επιστήμονες σε μια προσπάθεια να άρουν τις επιφυλάξεις πολιτών ως προς τον εμβολιασμό.
Η «Κ» με τη βοήθεια της ομότιμης καθηγήτριας Παιδιατρικής και προέδρου της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρίας Θεοδωρίδου απαντά στα δέκα συχνότερα επιχειρήματα όσων διστάζουν να εμβολιαστούν έναντι της COVID-19.
1. «Φοβάμαι τις παρενέργειες»
Οπως εξηγεί η κ. Θεοδωρίδου, «ο φόβος για τα εμβόλια αφορά από τις απλές αντιδράσεις όπως είναι ο χαμηλός πυρετός, η κόπωση, οι μυαλγίες και στις οποίες αρκετοί έχουν χαμηλή ανοχή γιατί τους απορρυθμίζει την καθημερινότητα, έως τις σοβαρές, σπάνιες παρενέργειες. Και όσο κι αν φαίνεται απλό, υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται ακόμα και την ένεση του εμβολίου». Σύμφωνα με την καθηγήτρια, για τις συνήθεις αντιδράσεις η απάντηση είναι ότι ναι μεν είναι ενοχλητικές, αλλά δεν είναι τίποτα μπροστά στο όφελος. Για τις σπάνιες παρενέργειες, ο βασικός φόβος αφορά το ενδεχόμενο εκδήλωσης σοβαρών περιπτώσεων θρόμβωσης. Υπενθυμίζεται ότι η πιθανότητα εμφάνισης αυτής της παρενέργειας είναι μόλις μία-δύο ανά εκατομμύριο εμβολιασμών, και εξαιρετικά μικρότερη από την πιθανότητα θρομβώσεων λόγω της ίδιας της COVID-19, ενώ πλέον με τη σωστή ενημέρωση για τα συμπτώματα μπορεί να εντοπιστεί εγκαίρως και να αντιμετωπιστεί από τους ειδικούς γιατρούς.
Το εμβόλιο όντως αναπτύχθηκε γρήγορα γιατί η τεχνολογία έχει προοδεύσει, υπήρξε παγκόσμια συνεργασία των επιστημόνων για την ανάπτυξή του, υψηλή χρηματοδότηση αλλά και μεγάλος αριθμός εθελοντών που συμμετείχαν στις κλινικές μελέτες. Επίσης υπήρξε επιτάχυνση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, αλλά χωρίς καμία έκπτωση στο θέμα της ασφάλειας του εμβολίου. «Το “πειραματικό εμβόλιο”, όπως εντελώς λανθασμένα το χαρακτηρίζουν κάποιοι, σήμερα έχει χορηγηθεί σε πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους», σημειώνει η κ. Θεοδωρίδου.
3. «To εμβόλιο παρέχει μόνο βραχυπρόθεσμη προστασία»
Είναι σίγουρο ότι ακόμα δεν γνωρίζουμε πόσο διαρκεί η ανοσία που παρέχει το εμβόλιο. Η σωστή επιστημονική πληροφόρηση για το θέμα αυτό εμφανίζεται σαν αβεβαιότητα της επιστήμης. Αυτό που ξέρουμε όμως είναι ότι τα αντισώματα που παράγονται μετά τον εμβολιασμό διαρκούν για τουλάχιστον έξι μήνες, ενώ υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι μπορεί να ξεπερνούν το έτος. Εκτός όμως από τη χημική ανοσία (παραγωγή αντισωμάτων) υπάρχει και η κυτταρική ανοσία (Τ λεμφοκύτταρα) που δεν αποκλείεται να διαρκεί περισσότερο. Οπως και να έχει, ακόμα και έξι μήνες να διαρκεί η ανοσία αξίζει να κάνει κάποιος το εμβόλιο, καθώς όσο μένει ανεμβολίαστος κινδυνεύει να μολυνθεί και να νοσήσει σοβαρά.
4. «Μολύνονται και οι εμβολιασμένοι»
Κανένα εμβόλιο δεν προσφέρει 100% προστασία. Το ανοσιακό σύστημα και των εμβολιασμένων έχει πεπερασμένες δυνατότητες και δεν μπορεί το εμβόλιο να εξασφαλίσει πλήρη προστασία, ιδιαίτερα όταν ο εμβολιασμένος εκτίθεται σε περιβάλλον με υψηλό ιικό φορτίο. Και για τον λόγο αυτόν είναι απαραίτητη η τήρηση των μέτρων προστασίας από τον ιό, όπως η χρήση της μάσκας και η τήρηση των αποστάσεων. Ομως το εμβόλιο μειώνει σημαντικά την πιθανότητα σοβαρής νόσησης και νοσηλείας σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας αλλά και την πιθανότητα να μεταδώσει ο εμβολιασμένος τον ιό σε άλλους, αφού φέρει χαμηλότερο ιικό φορτίο σε σχέση με τον ανεμβολίαστο. Και αυτό οδηγεί σε μείωση των κρουσμάτων στην κοινότητα.
5. «Θα επηρεάσει τη γονιμότητά μου»
Πρόκειται για λανθασμένη άποψη. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και η Ελληνική Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία συστήνουν τον εμβολιασμό των εγκύων γυναικών ανεξαρτήτως τριμήνου κύησης, κατά προτίμηση με mRNA εμβόλιο. Μάλιστα δεν συστήνεται τροποποίηση του προγραμματισμού εγκυμοσύνης με βάση τον εμβολιασμό και φυσικά ούτε διακοπή της κύησης λόγω εμβολιασμού. Ο εμβολιασμός όχι απλώς επιτρέπεται, αλλά επιβάλλεται και για τις θηλάζουσες. Σε πρόσφατη μελέτη διαπιστώθηκε ότι το γενετικό υλικό του εμβολίου δεν ανιχνεύεται στο μητρικό γάλα. Επιπλέον έχει αποδειχθεί με μελέτες ότι ο εμβολιασμός δεν επηρεάζει οποιαδήποτε παράμετρο που αφορά την υγεία του σπέρματος.
Η τεχνολογία των εμβολίων στηρίζεται στη στρατηγική να δοθεί στο κύτταρο το ερέθισμα ώστε να παραγάγει προστατευτικά αντισώματα έναντι του ιού. Παρέχεται η πληροφορία στο κύτταρο για να κατασκευάσει την πρωτεΐνη-ακίδα του ιού, η οποία στη συνέχεια θα οδηγήσει στην παραγωγή των προστατευτικών αντισωμάτων. Τα εμβόλια, αφού δώσουν το ερέθισμα, διαλύονται και αποβάλλονται από τον οργανισμό σε λίγες ημέρες. Δεν μένει η ουσία τους ώστε να πολλαπλασιαστεί και να επιδράσει μακροπρόθεσμα.
7. «Εχω κάποιο πρόβλημα υγείας και δεν πρέπει να εμβολιαστώ»
Οχι μόνο δεν ισχύει αυτό, αλλά, αντίθετα, τα άτομα με υποκείμενα προβλήματα υγείας προηγήθηκαν στην εξέλιξη του προγράμματος εμβολιασμού του πληθυσμού. «Δεν υπάρχουν ασθένειες που να αποτελούν αντενδείξεις για το εμβόλιο, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις δυσχερών αλλεργικών αντιδράσεων. Αλλά ακόμα και σε αυτό το ζήτημα υπάρχει υπερεκτίμηση του ρόλου των αλλεργιών που έχει οδηγήσει σε δισταγμό. Η αλήθεια είναι ότι ψάχνουμε ως επιστήμονες στο δάχτυλο του ενός χεριού για να βρούμε παθήσεις που μπορεί να είναι αντενδείξεις για το εμβόλιο», σημειώνει η κ. Θεοδωρίδου.
8. «Νομίζω ότι έχω περάσει τη νόσο»
Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σε αυτό το επιχείρημα. Αλλά ακόμα και να ισχύει, υπενθυμίζεται ότι ο εμβολιασμός συστήνεται και σε όσους έχουν νοσήσει. Ατομα που αποδεδειγμένα έχουν νοσήσει στο παρελθόν, έξι μήνες μετά τη διάγνωση θα πρέπει να κάνουν μία δόση του εμβολίου ως ενισχυτική της ανοσίας που μπορεί να έχουν. Ακόμα οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πόσο διαρκούν τα αντισώματα που παράγονται λόγω της φυσικής νόσησης από την COVID-19. Ξέρουμε ότι οι αναπνευστικοί ιοί κάνουν βραχεία ανοσία, σε αντίθεση με άλλους ιούς όπως της ιλαράς όπου εφόσον κάποιος νοσήσει κάνει μακροπρόθεσμη ανοσία.
9. «Προτιμώ να περιμένω το φάρμακο»
Οπως επισημαίνει η κ. Θεοδωρίδου, «ο άνθρωπος επιζητεί περισσότερο τη θεραπεία και είναι λιγότερο κοντά στην πρόληψη. Και το εμβόλιο είναι πρόληψη. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας υπάρχει διαρκώς μια μεγάλη “παραφιλολογία” για φάρμακα που προστατεύουν. Η αλήθεια είναι ότι γίνονται προσπάθειες για την ανακάλυψη ενός φαρμάκου που να αντιμετωπίζει τον SARS-CoV-2, αλλά τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δεν δείχνουν ότι έχουμε φτάσει στο σημείο να έχουμε μια αποτελεσματική θεραπεία. Υπάρχουν βέβαια σκευάσματα που μπορεί να βοηθήσουν στην καλύτερη έκβαση του ασθενούς, αλλά φάρμακο που να δίνει λύση δεν υπάρχει. Ετσι, προς το παρόν, το καλύτερο όπλο που έχουμε είναι η πρόληψη, δηλαδή το εμβόλιο».
10. «Εάν εμβολιαστούν οι άλλοι θα προστατευθώ κι εγώ»
Αυτή τη θέση εκφράζουν αυτοί που οι ειδικοί ονομάζουν «λαθρεπιβάτες της ανοσίας». Οπως τονίζει η κ. Θεοδωρίδου, «πρόκειται για στάση που είτε οφείλεται σε μια γενικότερη νοοτροπία, είτε σε μη ορθή ενημέρωση. Οσοι εκφράζουν αυτή την άποψη και περιμένουν τους άλλους να τους προστατέψουν, μπορεί να μην έχουν συνειδητοποιήσει ότι αποτελούν μονάδες ενός συνόλου. Και ως μονάδες του συνόλου θα πρέπει να δράσουν ώστε να χτιστεί η συλλογική ανοσία».
kathimerinh.gr
