Η διαδικτυακή παραπληροφόρηση είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο στο οποίο έχουμε ευθύνη όλοι, πυροδοτώντας το άθελά μας λόγω άγνοιας και αμάθειας. O όρος viral έχει εγκατασταθεί για τα καλά στην καθημερινότητα μας και εξαιτίας της δύναμης του, μεταφέρονται ειδήσεις αστραπιαία προς όλες τις κατευθύνσεις χωρίς να ελέγχονται. Υπάρχει όμως λύση στην αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων;
Τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε, αν όχι να δώσουμε τέλος στο εν λόγω φαινόμενο, τουλάχιστον να το περιορίσουμε. 9 σημεία που ξεχωρίζουν οι αληθείς από τις ψευδείς ειδήσεις
#1. Μην ξεκινάτε να μελετάτε το άρθρο που έπεσε στα χέρια σας (και για να ακριβολογούμε, στο smartphone, το tablet ή το laptop σας) αν πρώτα δεν ελέγξετε την ημερομηνία δημοσίευσης του. Υπάρχει πιθανότητα να μην υπάρχει καν, γεγονός που γεννάει εύλογα ερωτήματα αξιοπιστίας για την είδηση.
#2. Ελέγξτε ποιο είναι το άτομο που δημοσίευσε το άρθρο καθώς και τη πηγή του.
#3. Είναι αξιόπιστη η πηγή; Αναπαράγει αληθείς ειδήσεις; Ή προπαγανδίζει και «κιτρινίζει»;
#4. Από τις πρώτες γραμμές αντιλαμβάνεστε αν ένα κείμενο αφορά είδηση ή εκφέρει ο αρθρογράφος την προσωπική του άποψη. Η προσωπική άποψη ανέκαθεν έπαυε να είναι είδηση άρα συγκαταλέγεται στα fake news.
#5. Έγινε viral μέσω των social media; Αναπαράχθηκε ως είδηση και σε άλλα μέσα ενημέρωσης;
#6. Υπάρχουν μεγάλοι τίτλοι με πολλά σημεία στίξης ή και κεφαλαίοι χαρακτήρες; Είναι ορισμένα από τα βασικά δείγματα αναξιόπιστης είδησης.
#7. Στο τέλος του άρθρου υπάρχει call to action κουμπί που σου ζητάει την αναδημοσίευσή του στο profile των κοινωνικών δικτύων. Κακώς! Μια αληθής είδηση, δεν θα αποσκοπούσε σε κάτι τέτοιο.
#8. Ύπαρξη ορθογραφικών και συντακτικών λαθών εντός του κειμένου.
#9. Όταν αντιλαμβάνεστε ότι το κείμενο είναι αποτέλεσμα αυτόματης μετάφρασης . Ανακεφαλαιώνοντας, τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να αναπτύξετε έτσι ώστε να απορρίπτετε τις ψευδείς ειδήσεις είναι η κριτική σκέψη και η παρατηρητικότητα.
Το φαινόμενο των fake news απασχολεί έντονα τους επιστήμονες, οι οποίοι επισημαίνουν τους σοβαρούς κινδύνους που εγκυμονούν για τη ζωή μας.
Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς και πώς επηρεάζει η ηλικία;
Έκπληξη προκαλούν τα ευρήματα νέας μελέτης που σχετίζεται με την παρουσία των fake news και πώς αυτά επιδρούν στη ζωή μας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πιο πρόσφατης έρευνας, οι ηλικιωμένοι δεν αποτελούν ευκολότερα «θύματα» των fake news, αλλά αντιθέτως έχουν παρόμοιες πιθανότητες με τους νεότερους να πιστέψουν ψεύτικες ειδήσεις.
Εξαίρεση σε αυτό αποτελούν μόνο οι πολύ ηλικιωμένοι άνθρωποι σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε online στο Journal of Experimental Psychology: Applied.
Σύμφωνα με τους ερευνητές που πραγματοποίησαν τη μελέτη, η επαφή μας με ψεύτικες ειδήσεις μπορεί να έχει σημαντικές σωματικές, συναισθηματικές, αλλά και οικονομικές συνέπειες, ιδιαίτερα για τους πιο μεγάλους σε ηλικία ενήλικες, για τους οποίους είναι πιο πιθανό να διακυβεύονται σοβαρά ζητήματα, όπως τα οικονομικά ή η κατάσταση της υγείας τους.
«Θέλαμε να δούμε αν έπαιζε ρόλο η ηλικία ενός ατόμου στο να αποφασίσει αν μία είδηση που λαμβάνει είναι αληθής ή ψευδής», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια, Didem Pehlivanoglu.
«Πιο συγκεκριμένα, ήταν κάτι που θέλαμε να διαπιστώσουμε, γιατί γνωρίζουμε ότι, με τη γήρανση, οι περισσότεροι άνθρωποι παρουσιάζουν κάποια μείωση στις γνωστικές τους ικανότητες. Ωστόσο, γνωρίζουμε επίσης ότι ορισμένες ικανότητες επεξεργασίας πληροφοριών διατηρούνται ή μπορούν ακόμη και να παρουσιάσουν βελτίωση», συνέχισε η Pehlivanoglu, μιλώντας σε δελτίο ειδήσεων του Πανεπιστημίου.
Στην ανησυχητική διαπίστωση ότι, οι ψευδείς ειδήσεις επιδρούν τόσο καταλυτικά στο μυαλό μας που μας ωθούν να δομήσουμε ψευδείς αναμνήσεις, καταλήγει νέα επιστημονική μελέτη Τα fake news, δηλαδή οι ψευδείς ειδήσεις, αποτελούν σύγχρονη μάστιγα στην εποχή της υπερπληροφόρησης, λόγω της διευρυμένης χρήσης των κοινωνικών δικτύων αλλά και της λεγόμενης «δημοσιογραφίας των πολιτών».
Μία έρευνα που έγινε την εβδομάδα πριν το δημοψήφισμα του 2018 στην Ιρλανδία σχετικά με τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων, και δημοσιεύθηκε στο Psychological Science, καταλήγει στην ανησυχητική διαπίστωση ότι, οι ψευδείς ειδήσεις επιδρούν τόσο καταλυτικά στο μυαλό μας που, μας ωθούν να δομήσουμε ψευδείς αναμνήσεις! Μάλιστα οι ερευνητές σπεύδουν να σημειώσουν ότι, αν για ένα δημοψήφισμα όπως αυτό για τις αμβλώσεις οι ψευδείς ειδήσεις έχουν τέτοια επίδραση στην ανθρώπινη μνήμη, προκαλεί έντονο προβληματισμό το τί επιρροή μπορεί να έχουν τα fake news στην επιλογή των ψηφοφόρων κατά τον προεκλογικό αγώνα τον υποψηφίων για επικείμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2020.
«Σε πολιτικές αναμετρήσεις με μεγάλη συναισθηματική φόρτιση, όπως αυτή των προεδρικών εκλογών του 2020, οι ψηφοφόροι μπορεί να ανακαλέσουν στη μνήμη τους εντελώς κατασκευασμένες ειδήσεις, όπως σκάνδαλα που ελάχιστα αντιπροσωπεύουν τον αντίπαλο υποψήφιο», αναφέρει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Gillian Murphy από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο Cork.
Η μελέτη Η Δρ. Murphy και οι συνεργάτες της συγκέντρωσαν 3.140 ψηφοφόρους σε έναν ιστότοπο και τους ρώτησαν αν και πώς σκόπευαν να ψήφισαν στο δημοψήφισμα στην Ιρλανδία για τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων. Έπειτα παρουσίασαν σε κάθε συμμετέχοντα έξι ειδήσεις, εκ των οποίων οι δύο ήταν ψεύτικες και περιέγραφαν την ενασχόληση καθενός από τους υποψηφίους του δημοψηφίσματος με διάφορες παράνομες ή παραβατικές δραστηριότητες. Μετά από την ανάγνωση κάθε ιστορίας, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν γνώριζαν κάτι για το γεγονός που διάβασαν νωρίτερα και, αν η απάντηση ήταν θετική, ανέφεραν τί μνήμες είχαν σχετικά με αυτό.
Στη συνέχεια οι ερευνητές ενημέρωσαν τους ψηφοφόρους ότι κάποιες από τις ιστορίες που διάβασαν ήταν ψεύτικες, τους πρότειναν να αναγνωρίσουν ποιες ήταν αυτές και τέλος τους κάλεσαν να κάνουν ένα γνωστικό τεστ. Σχεδόν οι μισοί από όσους απάντησαν στις ερωτήσεις ανέφεραν κάποια ανάμνηση από τουλάχιστον ένα από τα fake news, ενώ αρκετοί ήταν εκείνοι που θυμήθηκαν και αρκετές πληροφορίες μιας ιστορίας που δεν υπήρξε ποτέ. Όσοι ήταν υπέρ της νομιμοποίησης των αμβλώσεων ήταν πιο πιθανό να θυμούνται κάποιο ψέμα για τους αντιπάλους τους στο δημοψήφισμα, ενώ όσοι ήταν κατά ήταν πιο πιθανό να θυμούνται κάποια ψευδή είδηση για την πλευρά που υποστήριζαν.
Τέλος, πολλοί ανέφεραν λεπτομέρειες οι οποίες δεν αναφέρονταν καν στα fake news που είχαν διαβάσει. Οι συμμετέχοντες που είχαν χαμηλότερη επίδοση στο γνωστικό τεστ δεν ήταν πιο επιρρεπείς στο να σχηματίζουν λανθασμένες αναμνήσεις σε σχέση με αυτούς που πέτυχαν υψηλότερες βαθμολογίες, αλλά οι πρώτοι ήταν πιο πιθανό να θυμούνται ψευδείς ειδήσεις που ταυτίζονταν με την άποψή τους.
«Το εύρημα αυτό υποδεικνύει ότι οι άνθρωποι με υψηλότερη γνωστική ικανότητα είναι πιο πιθανό να αμφισβητήσουν τις προσωπικές τους πεποιθήσεις και τις πηγές πληροφόρησής τους», σημειώνουν οι ερευνητές.
e-wall.net με πληροφορίες από ygeiamou.gr
