Οι επαναστάσεις αλλάζουν δραστικά τις κοινωνίες που τις αποτολμούν. Η Επανάσταση του 1821 δεν αποτέλεσε εξαίρεση, καθώς μεταμόρφωσε την Ελλάδα από μια αφηρημένη Ιδέα σε απτή πραγματικότητα. Μετέτρεψε σταδιακά τους Ρωμιούς σε Έλληνες, μετέτρεψε σε πολίτες τους Οθωμανούς υπηκόους.
Εκδιώχτηκαν όχι μόνο οι Οθωμανοί, αλλά και το Οθωμανικό σύστημα εξουσίας. Ο αγώνας έκανε τις ελληνικές περιοχές -από Οθωμανική περιφέρεια- κράτος δυτικού τύπου, με πολίτευμα «ευρωπαϊκόν».
Η επανάσταση μάλιστα άλλαξε και την ίδια τη ζωή των ανθρώπων που ενεπλάκησαν σε αυτή, με τρόπο που ίσως ξάφνιασε και τους ίδιους.
Αν όμως οι επαναστάσεις αλλάζουν τις κοινωνίες και τους ανθρώπους τους, ισχύει και το αντίστροφο: Και οι κοινωνίες αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουν τις επαναστάσεις τους. Είναι προφανές ότι η μνήμη του 1821 θα αλλάζει κάθε φορά που αλλάζουν και οι ευρύτερες ιστορικές συγκυρίες. Κάθε εποχή έχει ένα διαφορετικό 1821. Υπάρχει, λοιπόν, πάντοτε –και θα υπάρχει πάντοτε- αρκετός χώρος για διαφορετική θέαση του ελληνικού αγώνα για ανεξαρτησία.
Αυτή που δεν είναι ποτέ στείρα είναι η «επέτειος». Με την «επέτειο» μαθαίνουμε για εμάς, μαθαίνουμε για την αυτογνωσία μας. Όπως έλεγε και η Κική Δημουλά: «Η επέτειος είναι μια μέρα άκρως κοινωνική. Πάει παντού. Και σε χαρές και σε απώλειες. Η επέτειος είναι το δωρεάν μεταφορικό μέσο με το οποίο μεταφέρεται το πολυπληθές παρελθόν εδώ στο παρόν. Και βεβαίως η επέτειος διαπνέεται και από βαθύ πατριωτισμό»…
Χρόνια πολλά!
Νίκος Ντόλας, Φιλόλογος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Υποψήφιος Βουλευτής ΝΔ
