Η χώρα μας οφείλει την μοναδική φυσικογεωγραφική της εικόνα στην σύμπλεξη υδρομετεωρολογικών και γεωδυναμικών φαινομένων και των συνεπακόλουθων κινδύνων. Μια νέα προσέγγιση στον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό Μείωσης της Διακινδύνευσης στην Κεντρική Ελλάδα, η οποία θα πρέπει να αποτελεί πρότυπο και για όλες τις άλλες περιοχές της χώρας, με άξονα 10 δράσεις για την μείωση της Ολικής Διακινδύνευσης από τους Υδρομετεωρολογικούς και Γεωδυναμικούς κινδύνους προτείνεται από τον Καθηγητή Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμη Λέκκα:
1. Εκτίμηση και Ανάλυση Κινδύνων. Λεπτομερής χαρτογράφηση του συνόλου των φυσικών κινδύνων στο Θεσσαλικό χώρο και αποτύπωση τους σε κατάλληλη κλίμακα και προσδιορισμό του επιπέδου κινδύνου, της χωρικής ανάπτυξης και του χρόνου επαναφοράς τους (καιρικά φαινόμενα, πλημμυρικά φαινόμενα, σεισμικά ρήγματα, κατολισθήσεις, καθιζήσεις, καταπτώσεις, πεδία διάβρωσης, λασπορροές, ρευστοποιήσεις, υποσκαφές, μεταβολές ανάγλυφου κ.λπ.)
2. Εκτίμηση Επιπέδου Τρωτότητας Συστημάτων των βασικών Υποδομών, του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, των κατασκευών και οικιστικών περιοχών, των αγροτικών, τουριστικών, βιομηχανικών και βιοτεχνικών υποδομών, των δικτύων νοσοκομειακών μονάδων, των λιμενικών εγκαταστάσεων, των σταθμών ενέργειας κ.λπ. Ιδιαίτερη προσοχή και προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην έρευνα για τη μείωση της Τρωτότητας των Κρίσιμων Υποδομών και Συστημάτων.
3. Νέος Χωροταξικός και Πολεοδομικός Σχεδιασμός με νέες χωροθετικές, πολεοδομικές παρεμβάσεις, μικροζωνικές μελέτες και σχεδιασμό υποδομών, με στόχο την αύξηση ανθεκτικότητας και αντοχής και τον μετριασμό των καταστροφών σε μελλοντικά ακραία φαινόμενα.
4. Δημιουργία Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων στο Θεσσαλικό χώρο, ο οποίος θα είναι υπεύθυνος της εφαρμογής του Master Plan που εκπονείται. Ο Φορέας αυτός θα έχει την συνολική διαχείριση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων και θα δρομολογήσει, μετά από λεπτομερείς μελέτες, ένα μεγάλο αριθμό δράσεων, όπως τον σχεδιασμό και υλοποίηση έργων ορεινής υδρονομίας, διαχείρισης αναχωμάτων, έργα κατά μήκος των ποταμών, διαχείρισης της λίμνης Κάρλας και των δελταϊκών πεδίων. Επιπρόσθετα, παρακολούθηση υπόγειων υδροφόρων οριζόντων, ποιότητας υδάτων κ.λπ.
5. Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης εκδήλωσης κινδύνων, που περιλαμβάνουν δορυφορική παρακολούθηση, πλήρως ανεπτυγμένο δίκτυο οργάνων παρακολούθησης μεγάλου αριθμού παραμέτρων, κατά το πρότυπο σταθμό του Δικτύου JMA της Ιαπωνίας, την δημιουργία βάσης μετάδοσης πληροφοριών στο κεντρικό συντονιστικό κέντρο της Περιφέρειας κ.ά.
6. Σύγχρονος εξοπλισμός και μέσα αντιμετώπισης κάθε είδους υδρομετερεωλογικών και γεωδυναμικών κινδύνων καθώς επίσης και απαιτούμενο υλικό για το προκαταστροφικό, συνκαταστροφικό και μετακαταστροφικό στάδιο.
7. Σύνταξη νέων Κανονισμών και Κανονιστικών Διατάξεων για όλους τους φυσικούς κινδύνους, αντίστοιχους με τον Αντισεισμικό Κανονισμό, το ΚΑΔΕΤ και τον ΚΑΝΕΠΕ, που έχουν αναπτυχθεί και εφαρμοστεί από τον ΟΑΣΠ, και προσαρμοσμένους στα νέα δεδομένα που προέκυψαν.
8. Σύνταξη – Επικαιροποίηση – Προσαρμογή των Γενικών Σχεδίων Πολιτικής Προστασίας (Εγκέλαδος, Δάρδανος, Ιόλαος, Βορέας), σύμφωνα με τα νέα δεδομένα για τους δήμους της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με στόχο να προδιαγράψει και να καθορίσει τις βασικές απαιτήσεις και ανάγκες, για έναν ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχεδιασμό και μια πρότυπη επιχειρησιακή οργάνωση κάθε Δήμου της Περιφέρειας Θεσσαλίας, σε μορφή σαφών και αυτόνομων βημάτων.
9. Επιχειρησιακές Ασκήσεις Πλήρους Ανάπτυξης Πεδίου για τη διαχείριση σύνθετων κινδύνων και καταστροφών με ρεαλιστικά σενάρια προσαρμοσμένα στην ανάλυση κινδύνων των υδρομετερεωλογικών και γεωδυναμικών χαρακτηριστικών και στην εκτίμηση της τρωτότητας των συστημάτων, όπως αυτή που έχει προγραμματιστεί να γίνει τον Απρίλιο του 2024, για την περιφέρεια Κρήτης και αποτελεί την πρώτη άσκηση πλήρους ανάπτυξης στη χώρα.
10. Δράσεις Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης αιρετών, στελεχών ΟΤΑ και ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης Γενικού πληθυσμού και Ειδικών ομάδων στην Περιφέρεια, σε θέματα διαχείρισης φυσικών καταστροφών, με σκοπό (α) την απόκτηση τεκμηριωμένης και αξιοποιήσιμης γνώσης για τα είδη, τα χαρακτηριστικά, τις επιπτώσεις και μεθοδολογίες διαχείρισης των κινδύνων και των κρίσεων, (β) την επιμόρφωση στη διαχείριση κινδύνων και κρίσεων και τη διαχείριση του περιβάλλοντος, (γ) την απόκτηση ικανότητας να αντιμετωπίσουν κινδύνους που είναι δυνατό να εμφανιστούν στο γεωγραφικό χώρο των Δήμων τους
Το πακέτο των προτάσεων παρουσιάστηκε από τον Καθηγητή κατά τη διάρκεια των εργασιών της Ημερίδας “Πλημμυρικά φαινόμενα της Θεσσαλίας: οι επιπτώσεις και η μελλοντική αντιμετώπισή τους” που συνδιοργανώθηκε σήμερα από την Ελληνική Γεωλογική Εταιρία, την Ελληνική Επιτροπή Υδρογεωλογίας και το Τμήμα Γεωλογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
