ΓΡΑΦΕΙ Ο Πέτρος Οντούλης, Πρώην Διευθυντής Δήμου Τυρνάβου
Ο οικισμός «Περαχώρα ή Περίχωρα Τυρνάβου» βρίσκεται Ν-ΝΔ του Τυρνάβου και του Τιταρήσιου ποταμού, στις υπώρειες του υψώματος «Σιδηροπάλουκο» κοντά στην είσοδο της πανέμορφης κοιλάδας της ποταμιάς (τοποθεσία μπουγάζι) και απέχει μόλις 6-7 χλμ. (10 λεπτά) από το κέντρο του Τυρνάβου.
Ο οικισμός φέρεται να δημιουργήθηκε προς το τέλος της δεκαετίας του ΄20 με αρχές της δεκαετίας του ΄30 από κτηνοτρόφους που μετοίκισαν από τους Καλαρρύτες. Ο οικισμός «Περαχώρα ή Περίχωρα» το 1961 αναγνωρίζεται επίσημα και προσαρτάται στον Δήμο Τυρνάβου. Κατά την απογραφή δε του ίδιου έτους εμφανίζεται επίσημα για πρώτη φορά ως οικισμός με πραγματικό πληθυσμό 104 άτομα. [1] Με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός μειώθηκε στους 34 κατοίκους. [2]
Οι λιγοστοί κάτοικοί του σήμερα, μαχητές απέναντι στις αντιξοότητες και δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, τον περισσότερο χρόνο διαμένουν στα σπίτια τους στον οικισμό για να βρίσκονται κοντά στα ζώα τους και τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, δεδομένης της απασχόλησής τους κυρίως με την κτηνοτροφία, ενώ αρκετοί κατοικούν και στον Τύρναβο αφού τα παιδιά τους φοιτούν στα σχολεία της πόλης. Το καλοκαίρι πολλοί από τους Περαχωρίτες μεταφέρουν τα κοπάδια τους στους Καλαρρύτες…
Οι κάτοικοι του οικισμού διεκδίκησαν για τα παιδιά τους και απέκτησαν Δημοτικό Σχολείο που λειτούργησε μέχρι τέλους της 10ετίας του 1970 περίπου, στο οποίο μάλιστα προσέφερε τις πολύτιμες υπηρεσίες του ο δάσκαλος (μέχρι το 1976) και μετέπειτα Δήμαρχος Τυρνάβου (1/1/1995 έως 17/8/1996), αείμνηστος Νίκος Χελιδόνης.
Στον οικισμό επίσης, λειτουργούσε και λειτουργεί μέχρι και σήμερα, κοιμητήριο για τους ανθρώπους του, ενώ υπάρχει και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και κυλικείο!
Ο οικισμός βρίσκεται εκεί σχεδόν για έναν αιώνα, είναι ενεργός μέχρι σήμερα έχοντας συνεχή οίκηση και κτηνοτροφική & γεωργική δραστηριότητα, αλλά είναι αμφίβολο αν θα συνεχίσει να βρίσκεται σ’ αυτή τη μικρή γωνιά και στο μέλλον, αν τα οικονομικά συμφέροντα -στο όνομα της καθαρής ενέργειας- υπερισχύσουν της ιστορίας, του πολιτισμού και της λογικής!!!
Η πρόθεση επενδυτών να εγκαταστήσουν Φ/Β πάρκο πέριξ του οικισμού η οποία εκδηλώθηκε το 2022, έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στους κατοίκους του οικισμού που τους ανάγκασε να συνειδητοποιήσουν τον κίνδυνο μίας επερχόμενης βίαιης αλλαγής στη ζωή και στη κανονικότητα των πραγμάτων τους …
Οι κάτοικοι του οικισμού σήμερα -35 περίπου οικογένειες- εξέφρασαν την κατηγορηματική αντίθεσή τους στην κατασκευή και εγκατάσταση των δύο Φ/Β πάρκων συνολικής έκτασης 900 στρεμμάτων σε δημόσια και δημοτική γη που χρησιμοποιείται για την κτηνοτροφία και που κρίνεται ως απολύτως απαραίτητη για το ζωικό κεφάλαιο των 12.000 προβάτων που εξυπηρετούνται στον οικισμό.
Τον Οκτώβριο του 2022, η Επιτροπή Αγώνα που δημιουργήθηκε από Περαχωρίτες, υπέβαλε σχετικό έγγραφο προς το Δ.Σ. Τυρνάβου, εκφράζοντας την αντίθεσή τους στην υλοποίηση αυτών των σχεδίων των επενδυτών, αφού με την εγκατάσταση των Φ/Β πάρκων πέριξ του οικισμού –σε γη που αποκαταστάθηκαν οι κτηνοτρόφοι του οικισμού, ακόμη και σε δημοτική χορτολιβαδική έκταση– μειώνεται η βοσκήσιμη έκταση, καταστρέφονται οι εγκαταστάσεις τους και ουσιαστικά εξανδραποδίζονται από την γη τους… Υπό αυτή την έννοια οι εκτάσεις αυτές λαμβάνουν μια ειδική χρήση που προσιδιάζει με γη υψηλής παραγωγικότητας, γεγονός όμως που ουδόλως εμπόδισε τους επενδυτές στην επιλογή για εγκατάσταση της επένδυσής τους σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η επιλογή των οποίων ουσιαστικά υπερισχύει παντός άλλου…
Το Δημοτικό Συμβούλιο Τυρνάβου με ΟΜΟΦΩΝΗ απόφασή του τον Οκτώβριο του 2022, εξέφρασε την άρνησή του στην εκμίσθωση δημοτικής έκτασης που χρησιμοποιείται από τους κτηνοτρόφους της Περαχώρας για εγκατάσταση των Φ/Β πάρκων, εκφράζοντας την πλήρη στήριξή του προς τους αγωνιζόμενους κατοίκους του οικισμού, αν και ο Δήμος Τυρνάβου θα έπρεπε να είχε κινητοποιηθεί εγκαίρως, αναλαμβάνοντας δράσεις για τη ματαίωση των σχεδίων αυτών, δείχνοντας εξαρχής την αγωνιστική του διάθεση σε ανάλογες μελλοντικές επιλογές επενδυτών …
Σήμερα, η επίσημη πολιτεία φαίνεται να «ανέκρουσε πρύμναν» μετά τον σάλο που προκλήθηκε, αναγνωρίζοντας το δίκαιο των αιτημάτων των κατοίκων…
Έτσι, το σύνολο του πολιτικού φάσματος της Κεντρικής και της Τοπικής πολιτικής σκηνής στο νομό Λάρισας σήμερα, φέρεται να στέκεται αλληλέγγυα στους κατοίκους του οικισμού και κατ’ επέκταση και προς τον Δήμο Τυρνάβου -εκφραστή της τοπικής κοινωνίας- με αποτέλεσμα να αποτραπεί προς το παρόν η εγκατάσταση των 2 Φ/Β πάρκων στην Περαχώρα, χωρίς ωστόσο να είναι απολύτως σίγουρο ότι αυτό θα ισχύσει και στο μέλλον για την ίδια περιοχή ή ίσως λίγο πιο πέρα…
Δεν υπάρχει γνώση όμως αν η διαδικασία αδειοδότησης είχε/έχει προχωρήσει ή όχι… Σε κάθε περίπτωση διερωτάται κανείς: πως και ποιοι αποφάσισαν ότι η γη δεν είναι υψηλής παραγωγικότητας για τους αποκατεστημένους εκεί κτηνοτρόφους της Περαχώρας; ότι ενδείκνυται η εγκατάσταση Φ/Β πάρκου; ποιοι ενέκριναν την ΜΠΕ, για την οποία όμως θα έπρεπε να είχαν αντιδράσει με κάθε τρόπο άμεσα το 2022 οι δύο βαθμίδες της Τ.Α.;
Είναι βέβαιο ότι στην περίπτωση κατασκευής των δύο Φ/Β πάρκων πέριξ του οικισμού: 1ον) η βοσκήσιμη έκταση περιορίζεται δραστικά, 2ον) η ποιότητα ζωής των κατοίκων υποβαθμίζεται δραματικά αφού η τυχόν κατασκευή των Φ/Β περιμετρικά στραγγαλίζει κυριολεκτικά τον οικισμό, 3ον) υποβαθμίζεται ή καταστρέφεται το περιβάλλον δεδομένου ότι είναι γνωστές από επιστημονικές μελέτες οι επιβαρύνσεις που θα επιφέρουν σ’ αυτό, όπως λ.χ. η αύξηση της θερμοκρασίας, η μείωση της χλωρίδας και της πανίδας, η αλλοίωση της τοπογεωγραφίας και του μικροκλίματος, η παρεμπόδιση της ευεργετικής δράσης της ωφέλιμης ηλιακής ακτινοβολίας, [3] 4ον) ακυρώνονται οι επενδύσεις εκατομμυρίων των κατοίκων που υπάρχουν ήδη στην περιοχή με άμεσο αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή των κτηνοτρόφων, 5ον) επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα για την οικονομία της περιοχής με την προϊούσα μείωση της κτηνοτροφίας και 6ον) η βούληση της τοπικής κοινωνίας πετιέται στον «κάλαθο των αχρήστων» αφού αποδεικνύεται ότι οι επενδυτές -τους οποίους καλά θα ήταν να μάθουμε ποιοι είναι- φέρονται να είναι ανεξέλεγκτοι και να υπερτερούν έναντι οποιασδήποτε άλλης φωνής…
Ακόμη, εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς, πως συμβιβάζεται η εγκατάσταση Φ/Β πάρκου στην περιοχή -που είναι το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα μιας επιχειρηματικής μπίζνας «επενδυτών» που επενδύουν στο όνομα της «καθαρής» ενέργειας με σκοπό όμως το κέρδος- και συγχρόνως να μιλάμε για την ανάγκη διάσωσης του πρωτογενούς τομέα & της τοπικής μικροοικονομίας, της οριστικής αλλοίωσης του περιβάλλοντος, της χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής (για τα οποία υπάρχουν καταγεγραμμένες αρνητικές απόψεις επιστημόνων), αλλά και για ένα σωρό άλλα ζητήματα που αφορούν την αειφορία κυρίως των κατοίκων μιας ευρύτερης περιοχής που περιλαμβάνει εκτός του οικισμού Περαχώρα και τα Δένδρα – Αγ. Σοφιά – Πλατανούλια και Τύρναβο;
Στα ΜΜΕ, διαδίκτυο κλπ. θα βρει κανείς πολλές αναφορές και προσεγγίσεις για το ζήτημα του προέκυψε, τις τοποθετήσεις των πολιτικών και άλλων παραγόντων, από το οποίο ξεχωρίζει, εκτός της συνάντησης των εκπροσώπων των κατοίκων και κτηνοτρόφων της Περαχώρας με τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Χρ. Κέλλα στο ΥΠΑΑΤ ο οποίος παρείχε σχετικές διαβεβαιώσεις προς τους κτηνοτρόφους, και
- η ερώτηση του Βουλευτή του Δημοκρατικού Πατριωτικού Κόμματος ΝΙΚΗ κ. Β. Ρούντα, για τις επιπτώσεις σε κτηνοτρόφους από Φ/Β πάρκο στην Περαχώρα Τυρνάβου προς τους υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας,
- η αναφορά του Βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Βασ. Κόκκαλη προς τους υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Τσιάρα και Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη,
- οι αντιδράσεις της Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κ. Ευαγγελίας Λιακούλη σε πολλά επίπεδα,
- η σύσκεψη που συγκάλεσε την 14/9/2024 ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Δημήτρης Κουρέτας, για την συγκρότηση ενιαίου μετώπου για την προστασία της θεσσαλικής γης από την άναρχη εγκατάσταση Φ/Β πάρκων στη Θεσσαλία και οι θέσεις των αυτοδιοικητικών περιφερειακών παρατάξεων …
- η πρόσφατη απόφαση για το πάγωμα των αδειοδοτήσεων σε Φ/Β πάρκα στη Θεσσαλία από τη ΔΕΔΔΗΕ και η επ’ ευκαιρία δήλωση του κ. Κουρέτα ότι «…θα πρέπει να γίνει μια έρευνα για τα προηγούμενα 10 χρόνια και τι γνωμοδοτήσεις είχε κάνει η Περιφέρεια Θεσσαλίας… Αν ήταν σε γη υψηλής παραγωγικότητας είναι θέμα εισαγγελέα πλέον» κάνοντας λόγο για οικολογικό έγκλημα, όταν στις άλλες περιφέρειες ο αριθμός των στρεμμάτων για αδειοδοτήσεις πάρκων είναι περίπου30-40 χιλιάδες στρέμματα και στη Θεσσαλία είναι 396 χιλιάδες στρέμματα!!! [4]
- Η μήνυση που κατέθεσε ο κ. Βασίλης Κόκκαλης Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ για την ανεξέλεγκτη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γη υψηλής παραγωγικότητας στη Θεσσαλία, στις Εισαγγελικές Αρχές της Λάρισας. [5]
- η εκπεφρασμένη βούληση της τοπικής κοινωνίας όπως ομόφωνα εκφράζεται διαχρονικά από το Δημοτικό Συμβούλιο Τυρνάβου.
Αρχαία Λατομεία Περαχώρας
Όμως το πρόβλημα που ανέκυψε δεν έχει μόνο οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους στο όνομα της πράσινης ενέργειας. Υπάρχουν και άλλές παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Είναι η αρχαιολογική – πολιτιστική υποβάθμιση της περιοχής…
Β-ΒΔ του οικισμού Περαχώρα και νότια του Τιταρήσιου Ποταμού, εντοπίζεται αρχαίο λατομείο πωρόλιθου που σύμφωνα με τον κ. Δ. Καραγκούνη, αρχιτέκτονα Μηχανικό, προϊστάμενο (κατά το 2021) του Τμήματος Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών και επικεφαλής της ομάδας επίβλεψης του Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας «[…] Η περιοχή αποτελείται από μάρμαρα και ιζήματα διαφόρων φάσεων. Τα μάρμαρα ανήκουν στην Πελαγονική ζώνη, είναι αδρόκοκκα έως μεσόκοκκα και έχουν χρώμα λευκό, υπόλευκο, λευκόγκριζο και τοπικά ροδόλευκο. Η ηλικία τους είναι Μεσοτριαδική έως Ιουρασική. Επάνω στα μάρμαρα εντοπίζεται ο «Σχηματισμός του Τυρνάβου» ο οποίος αποτελείται από επικλυσιγενή λατυποπαγή – κροκαλοπαγή και περιλαμβάνει μια στενή ζώνη κατά μήκος του βορειοδυτικού άκρου της πεδιάδας της Λάρισας. Τα στρώματα αυτά σχηματίζουν με το ασβεστιτικό υπόβαθρο γωνιώδη συμφωνία. Η ηλικία του σχηματισμού αυτού είναι Μειοκαινική ή Πλειοκαινική. Προς τα επάνω ακολουθούν ποικίλα ιζήματα όπως ποταμοχερσαίοι σχηματισμοί και ποταμολιμναίες αποθέσεις του Πλειστοκαίνου, καθώς και παλιές αναβαθμίδες, πλευρικά κορήματα και αλλουβιακές αποθέσεις του Ολοκαίνου.
Το αρχαίο λατομείο πωρόλιθου βρίσκεται εντός του «Σχηματισμού του Τυρνάβου» που χαρακτηρίζεται ως ωολιθικός ασβεστοαρενίτης. Πρόκειται δηλαδή για ένα ανθρακικό πέτρωμα που είναι κλαστικός ασβεστόλιθος και συνίσταται κατά αναλογία μεγαλύτερη του 50% από μικρούς κόκκους μεγέθους 0,06-2 mm που αποτέθηκαν μηχανικά. Στη θέση του λατομείου το πέτρωμα διαφέρει σημαντικά και ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες φάσεις του «Σχηματισμού του Τυρνάβου […]».
Επίσης, σύμφωνα με τον κ. Δ. Καραγκούνη στην περιοχή της Λάρισας το λατομείο της Περαχώρας Τυρνάβου, όπως και το λατομείο μαρμάρου στην περιοχή Καστρί Αγιάς, είναι δύο μνημεία άγνωστα στον περισσότερο κόσμο και ότι από τα δύο αυτά λατομεία προέρχονται τα κύρια υλικά δομής του Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας!!!
« […] Τα αρχαία λατομεία του μαρμάρου στο Καστρί Αγιάς και του πωρόλιθου στην Περαχώρα Τυρνάβου, μνημεία της φύσης και του ανθρώπου, από τα οποία προήλθαν τα υλικά δομής του αρχαίου θεάτρου της Λάρισας αποτελούν αναμφισβήτητα ένα μεγάλο κεφάλαιο γεωλογικής αρχαιολογικής και ιστορικής σπουδαιότητας.
Από πλευράς μνημειακής αξίας κατατάσσονται στον ανώτατο βαθμό και ως εκ τούτου απορρέουν και υποχρεώσεις υψηλού βαθμού προστασίας. Τα ίχνη των εργαλείων που δείχνουν τον τρόπο και τον χρόνο λάξευσης και εξόρυξης διαγράφονται έντονα αποτελώντας ένα άριστο εκπαιδευτικό παράδειγμα αρχαίας τεχνολογίας στην εξόρυξη. Θα πρέπει επίσης να τονίσω τις μεγάλες καταστροφές που δημιούργησαν προσπάθειες σύγχρονης λατόμευσης τόσο στα αρχαία μέτωπα όσο και σε ημίεργα.
Η πολιτεία θα πρέπει να επέμβει άμεσα και να προχωρήσει στην ανάδειξη των αρχαίων λατομείων αρχικά με την λεπτομερέστατη αποτύπωση και οριοθέτηση τους, τον καθαρισμό τους και τέλος σε εξειδικευμένες εργασίες για την δημιουργία επισκέψιμου πολιτιστικού τουριστικού και εκπαιδευτικού χώρου […].
Ο κ. Δ. Καραγκούνης συνεχίζοντας επισημαίνει ότι «η UNESCO έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την ανάδειξη περιοχών ή φυσικών πάρκων με ιδιαίτερα γεωλογικά χαρακτηριστικά για την δημιουργία γεωπάρκων».
Επισημαίνει επίσης ότι «[…]στην ευρύτερη περιοχή των αρχαίων λατομείων στο Καστρί Αγιάς και την Περαχώρα Τυρνάβου θα μπορούσαν να δημιουργηθούν γεωδιαδρομές όπως για παράδειγμα στην περιοχή της νότιας Θάσου και της Μαρώνειας, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού Ροδόπης […]».
Κλείνοντας το υπερπολύτιμο και ενδιαφέρον από κάθε άποψη άρθρο του ο κ. Δ. Καραγκούνης αναφέρει «[…] Άλλωστε η πολιτιστική κληρονομιά μας έχει δημιουργηθεί κυρίως από πέτρα που λατομήθηκε κατά την αρχαιότητα από χιλιάδες μικρά και μεγαλύτερα λατομεία. Τα λατομεία πέτρας της αρχαιότητας σε μεγάλο βαθμό δυσδιάκριτα και απροστάτευτα έχουν ξεχαστεί ως αρχαιολογικοί τόποι – κλειδιά, πλούσιοι σε ίχνη μεγάλης σημασίας, για την εμπεριστατωμένη μελέτη και κατανόηση των κοινωνικών συνθηκών και των τεχνολογικών μεθόδων παλαιότερων εποχών. Πολλά απ’ αυτά, μάλιστα έχουν καταστραφεί από μεταγενέστερες δραστηριότητες.
Απαιτείται άμεσα μία προσπάθεια σε όλους τους αρχαίους λατομικούς τόπους ώστε να καταγραφούν στοιχεία σχετικά με τη λατόμευση, με το τότε οδικό δίκτυο μεταφοράς των προϊόντων εξόρυξης, τις λιμενικές εγκαταστάσεις, τους καταυλισμούς των λατόμων κ.α., με ότι δηλαδή συνιστά αυτό που μπορεί να χαρακτηριστεί ως λατομικό τοπίο». [6]
Δεν μπορώ να γνωρίζω την ακριβή θέση του αρχαίου λατομείου σε σχέση με την έκταση που προορίζονταν για φωτοβολταϊκό πάρκο, αλλά σε κάθε περίπτωση σε μια εν δυνάμει αρχαιολογικού ενδιαφέροντος περιοχή δεν συνάδει η γειτνίαση με το μαύρο γυαλί ενός Φ/Β πάρκου και την περίφραξή του, αφού πριν ισοπεδωθεί το έδαφος…
Η αρχαία πόλη Άργισσα
Όμως, δεν είναι μόνο τα αρχαία λατομεία πωρόλιθου στην περιοχή του οικισμού «Περαχώρα».
Διανύοντας λίγη μόνο απόσταση Νότια προς τον οικισμό των Πλατανουλίων, υπάρχουν λείψανα της αρχαίας πόλης Άργισσα !!! που θα επηρεάζονταν αρνητικά από τυχόν εγκατάσταση Φ/Β πάρκου…
Σύμφωνα με αρχαιολογικές πηγές, οι αρχαιολόγοι ταύτισαν την ύπαρξη του νεολιθικού οικισμού «Άργισσα» στην περιοχή Γκρέμουρας ή Γκρεμνός. Θεωρείται από τους σημαντικότερους οικισμούς της νεολιθικής εποχής στη Θεσσαλία, στον οποίο βρέθηκαν αξιόλογα ευρήματα από την 7η χιλιετία π.Χ. !!! πολλά από τα οποία βρίσκονται σήμερα στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας. Οι Αρχαιολόγοι θεωρούν ότι υπάρχει συνεχής κατοίκιση στην τοποθεσία αυτή που διαρκεί μέχρι τους κλασσικούς ελληνιστικούς χρόνους και ταυτίζουν την τοποθεσία με την αρχαία πόλη «Άργισσα» ή «Άργουρα.
Κατά τον Αρβανιτόπουλο η θέση Γκρέμουρας ή Γκρεμνός ταυτίστηκε με την με την ομηρική Άργισσα την κατοπινή Άργουρα, ενώ σύμφωνα με τον Στράβωνα η πόλη βρίσκεται παρά τον Πηνειό ποταμό και απέχει από τον Άτραγα 40 Στάδια… [7]
Ο Νικόλαος Γεωργιάδης στο έργο του «ΘΕΣΣΑΛΙΑ, 1980», αναφέρει «[…] Δυτικώτερον δε αυτού επί γηλόφου υπερκείμενου του Πηνειού, καλουμένου δια το απότομον Κρημνού, ανευρίσκομεν τα λείψανα της αρχαίας Αργίσσης ή Άργουρας κατά Στράβωνα και κάτωθεν τούτου ωραία ερείπια αρχαίου τείχους , περιλουόμενα υπό των υδάτων του Πηνειού και χρησιμεύοντα ίσως προς απόκρουσιν των πλημμυρών αυτού. Περά τον γήλοφον ανυψούνται εν τη πεδιάδι 7 τύμβοι […]». [8]
Είναι σημαντικό το γεγονός ότι κατά τους αρχαιολόγους η συνέχεια του πολιτισμού της Άργισσας, συνεχίζεται στην Οτζάκι Μαγούλα, ΒΑ της Άργισσας, πλησιέστερα της Περαχώρας!!
Το Αρχέγονο Δάσος Ρουμάνι Πλατανουλίων
Αλλά και πάλι δεν φαίνεται να τελειώνουν τα δημιουργήματα της φύσης όπως είναι το μοναδικό αρχέγονο δάσος «Ρουμάνι» υπολείμματα της αρχαίας πανίδας της Θεσσαλίας!!! που κινδυνεύει με αφανισμό από την αβελτηρία των ανθρώπων και το κυνήγι του κέρδους διαφόρων «επενδυτών», στο όνομα πάντα της πράσινης ανάπτυξης!!!
Ο Νικόλαος Γεωργιάδης στο ίδιο έργο του «ΘΕΣΣΑΛΙΑ, 1980», αναφέρει χαρακτηριστικά για το δάσος «Ρουμάνι» [9] των Πλατανουλίων «[…] Δυτικώτερον του Κιοσκίου εκτείνεται επί της αριστεράς όχθης του Πηνειού δάσος μέγα, όπερ όμως δια την άτακτον υλοτομίαν δεν θα βραδύνει να εκλείψη […]».
Ο συγγραφέας προφανώς αναφέρεται στο σημερινό «Ρουμάνι» των Πλατανουλίων. Το αρχέγονο δάσος «Ρουμάνι» σε απόσταση 2 χλμ. από το χωριό και σε έκταση 500 στρ. περίπου, βρίσκεται το μοναδικό παραπήνειο δάσος από φυσική επιλογή με βελανιδιές, κουτσουπιές, καραγάτσια και λεύκες. Στο δάσος υπάρχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα με πολλά είδη τα οποία δεν έχουν καταγραφεί. [10]
Είναι εκπληκτικό πως μέσα σε λίγα χιλιόμετρα ιστορίας και φυσικής επιλογής αιώνων, υπάρχουν όλα αυτά που θα μπορούσαν κάλλιστα να ενταχθούν εκ μέρους του Δήμου Τυρνάβου σε μια ιστορική και πολιτιστική διαδρομή για τους κατοίκους και τους επισκέπτες, να κινδυνεύουν με υποβάθμιση, ενδεχομένως και με αφανισμό…
Όχι μόνο από την επιλογή του οικισμού Περαχώρα για την πέριξ αυτού εγκατάσταση Φ/Β πάρκου 900 στρ. αλλά και (υπό τον φόβο) μιας μελλοντικής επιλογής πιθανών νέων θέσεων για εγκατάσταση στις υπώρειες του Σιδηροπάλουκου μέχρι των στενών του Καλαμακίου (ας μην αναφέρουμε για το Λουσφάκι και Αρπάκι, απλά να επαγρυπνούμε)…
Είναι απορίας άξιο και δικαίως ο οποιοσδήποτε που λαμβάνει υπόψη του όλα αυτά τα βασικά στοιχεία, δηλαδή θέματα πολιτισμού, ιστορίας, προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος, να διερωτάται: ποια υπερκείμενη αρχή είναι αυτή που προγραμμάτιζε να αδειοδοτήσει την κατασκευή των δύο Φ/Β πάρκων -πέραν των άλλων προβλημάτων που επιφέρει- κοντά σε έναν εν δυνάμει αρχαιολογικό χώρο (αρχαία λατομεία Περαχώρας) μιας ενιαίας ενότητας και φυσικής γειτνίασης Περαχώρα-Άργισσα-Ρουμάνι (σε απόσταση λίγων χλμ.) αποκόπτοντας και υποβαθμίζοντας τον χώρο του αρχαίου λατομείου πωρόλιθου με τον αρχαιολογικό χώρο της Άργισσας και του δάσους «Ρουμάνι» των Πλατανουλίων;
Ποιος είναι ο υπεύθυνος ή ποια Υπηρεσία ευθύνεται για την επιχειρούμενη εγκατάσταση των μαύρων πάνελ σε συνολική έκταση των 900 στρ. καταστρέφοντας έτσι ότι άντεξε στα 2.500 χρόνια στην περιοχή, η οποία μπορεί κάλλιστα να αναδειχθεί ως τόπος αναψυχής και αρχαιολογικού προορισμού; που δεν έλαβε υπόψη ότι η έκταση αυτή είναι απαραίτητη στην τοπική κτηνοτροφία, στη μελισσοκομία, στον πολιτισμό και την ιστορία μας;
Ποιοι τέλος πάντων είναι οι επενδυτές αυτοί που στο βωμό του κέρδους με την επίφαση της πράσινης & καθαρής ενέργειας, δεν διστάζουν να διεκδικήσουν την καταστροφή όλων των παραπάνω; Πως μπορεί να ορίζεται ότι εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον, όταν καταστρέφονται ή να υποβαθμίζονται αρχαία μνημεία στην ευρύτερη περιοχή του Τυρνάβου και ειδικότερα στην Περαχώρα – Πλατανούλια;
Είναι γεγονός ότι υπάρχουν πολλά ερωτήματα γύρο από μείζονα θέματα της ανεξέλεγκτης εγκατάστασης των ΑΠΕ σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας, σε βοσκοτόπια, σε βουνοκορφές δασών, σε εκτάσεις Natoura, σε δάση ή σε αναδασωτέες εκτάσεις, ακόμη και με τον επηρεασμό της κοινής γνώμης με διάφορα έργα στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης οικονομικών κολοσσών κ.λπ.
Κανένας δεν είναι αντίθετος με την πράσινη και καθαρή ενέργεια σε σχέση με την γενικότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση της υφηλίου και της μικρής μας χώρας. Όμως κανένας δεν είναι υπέρ, κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Η Ιστορία και ο πολιτισμός του τόπου μας, η προοπτική περαιτέρω αξιοποίησης και ανάδειξης των αρχαιολογικών χώρων και των φυσικών τοπίων της περιοχής του Δήμου Τυρνάβου και η απρόσκοπτη συνέχιση των ασχολιών των κτηνοτρόφων κατοίκων σε σχέση με τα βοσκοτόπια, δεν τίθεται καν σε διαπραγμάτευση…
Στην περίπτωση του οικισμού της Περαχώρας δεν τίθεται καν θέμα διλλήματος ή επιλογής !!!
ΥΓ. Σαφέστατα η εξεύρεση του παραμικρού στοιχείου ή χρηστικής πληροφορίας ήταν και είναι ένα δύσκολο εγχείρημα που απαιτεί εργατοώρες, κρίση και κόπο. Σε καμία περίπτωση η αναφορά στα ανωτέρω θέματα δεν κρίνεται ολοκληρωμένη και πλήρης. Η γραφή και η αναφορά των γεγονότων και των προσώπων διαμορφώνεται κάθε φορά από τα στοιχεία που ανασύρονται και την προσωπική κρίση του γράφοντα. Σε κάθε περίπτωση το παρόν τίθεται στην κρίση των αναγνωστών και κάθε διόρθωση ή συμπλήρωση θεωρώ ότι θα ήταν αναγκαία ή δίκαιη. Οποιοσδήποτε όμως μπορεί να συνεισφέρει στην κατεύθυνση της βελτίωσης, εξασφάλισης και ανάδειξης της τοπικής μας ιστορικής μνήμης, είναι ευπρόσδεκτος.
[1] «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961», Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 1962 (σελ. 128)
[2] ΕΛΣΤΑΤ, www.statistics.gr>documents>MON_PL…
[3] https://www.agrotime.gr/2024/10/04/oi-arnitikes-epiptoseis-ton-megalon-fotovoltaikon-systimaton/ Δημοσίευση Χρ. Τσαντήλα
[4] https://magnesianews.gr/thessalia/2024/09/18
[5] https://paidis.com/2024/10/04
[6] https://www.larissanet.gr/2021/11/03/dyo-simantika-alla-agnosta-mnimeia-stin-periochi-tis-larisas/ Δ. Καραγκούνης
[7] Άτραξ : Αρχαία Περραιβική πόλη από τα λατομεία της οποία εξορύσσονταν τα Ατρακηνά μάρμαρα πρασίνου χρώματος μετά λευκών κυλίδων , από τα οποία σύμφωνα με ιστροικούς, κατασκευάστηκαν κίονες στην Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη
[8] ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΥΠΟ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΙΑΤΡΟΥ ΘΕΤΤΑΛΟΜΑΓΝΗΤΟΣ, Αθήνα, 1880 (σελ. 252-253)
[9] Ρουμάνι είναι ο χαρακτηρισμός για το πυκνό δάσος
[10] www.tirnavos .gr https://www.tirnavos.gr/πλατανούλια/
