Επιστήμονες μετέτρεψαν νεφρό από ομάδα αίματος Α σε «καθολική» ομάδα Ο και το εμφύτευσαν σε εγκεφαλικά νεκρό λήπτη

Σε ένα σημαντικό βήμα για την αύξηση των διαθέσιμων μοσχευμάτων, ερευνητές κατάφεραν να αλλάξουν την ομάδα αίματος ενός νεφρού από Α σε Ο — την «καθολική» ομάδα που είναι συμβατή με όλους — και να το μεταμοσχεύσουν σε εγκεφαλικά νεκρό άνθρωπο. Το νεφρό λειτούργησε καλά για δύο ημέρες πριν εμφανιστούν σημάδια απόρριψης.

Τι έκαναν

• Χρησιμοποίησαν ένα ειδικό διάλυμα με ένζυμα που «καθαρίζει» από την επιφάνεια του οργάνου τα αντιγόνα της ομάδας Α.
• Αυτή η διαδικασία ονομάζεται ECO (enzyme-converted O): προσωρινά κάνει το όργανο να «μοιάζει» με ομάδα Ο, ώστε ο οργανισμός του λήπτη να μην το αναγνωρίσει αμέσως ως ξένο.

Γιατί έχει σημασία

• Στις λίστες αναμονής μεταμόσχευσης οργάνων, πάνω από τους μισούς ασθενείς είναι ομάδας Ο και συνήθως περιμένουν 2–4 χρόνια περισσότερο από τους υπόλοιπους.
• Αν τελειοποιηθεί, η μέθοδος μπορεί να συντομεύσει την αναμονή και να αξιοποιηθούν περισσότερα δότρια όργανα.

Τι έδειξε το πείραμα

• Το νεφρό εμφυτεύτηκε χωρίς τις συνήθεις, ισχυρές θεραπείες κατά της απόρριψης, ώστε να ελεγχθεί αν η τεχνική ECO αρκεί από μόνη της.
• Η λειτουργία ήταν ομαλή για 48 ώρες. Την τρίτη ημέρα άρχισαν να επανεμφανίζονται τα αντιγόνα Α και ξεκίνησε η ανοσολογική αντίδραση.
• Σε πραγματική μεταμόσχευση, οι γιατροί θα συνδύαζαν την ECO με βελτιστοποιημένη ανοσοκαταστολή, κάτι που αναμένεται να παρατείνει τη διάρκεια καλής λειτουργίας.

Λίγο ιστορικό

• Οι μεταμοσχεύσεις νεφρού γίνονται από τη δεκαετία του 1950.
• Υπάρχουν τεχνικές για ασύμβατες μεταμοσχεύσεις (ABOi) από τα τέλη του ’80, αλλά είναι απαιτητικές και χρονοβόρες.
• Το 2022 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η προσέγγιση ECO σε πνεύμονες· τώρα δοκιμάζεται και σε νεφρό.

Τι ακολουθεί

• Η μέθοδος βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο. Με περαιτέρω βελτιώσεις και σε συνδυασμό με τα συνηθισμένα πρωτόκολλα ανοσοκαταστολής, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο ευέλικτες και γρήγορες μεταμοσχεύσεις.
• Οι ερευνητές θεωρούν πιθανό ότι η ECO θα μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλα όργανα.