Το καφενείο «Παράδεισος» στον Τύρναβο

ΓΡΑΦΕΙ Ο Τάσος Ψύρρας

Μπορεί το πρώτο καφενείο στην Ελλάδα να λειτούργησε το 1839 και να έφερνε τον τίτλο «Ωραία Ελλάς», στον Τύρναβο όμως το καφενείο «Παράδεισος» ήταν ένα εμβληματικό μαγαζί που άντεξε στον χρόνο και έμεινε στην ιστορία, γιατί χρησιμοποιήθηκε ακόμα και σαν ντεκόρ στην ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, ο «Μελισσοκόμος»(1986).

Ένα μαγαζί που είχε μια ιστορία σχεδόν ενός αιώνα. Αυτό το καφενείο άνοιξε γύρω στα 1925 και κράτησε μέχρι το 2009.

Μια εκπληκτική φωτογραφία του καφενείου «Παράδεισος» όπως αποτυπώθηκε στην ταινία του Θοδώρου Αγγελόπουλου και δείχνει τον εξωτερικό χώρο.(επεξεργασία Τάσος Μάτος).

Το είχε ο Νίκος Καραΐσκος(1891-1963), με τον Γιάννη Κόντσα, γνωστό στην πιάτσα σαν «Λεβέντης» (ο «Λεβέντης» ήταν αυτός που μετέπειτα στον Τύρναβο έφτιαξε τους κινηματογράφους «Μαξιμ» και την καλοκαιρινή «Άνεσις»).Ο συνεταιρισμός τους κράτησε λίγο χρονικό διάστημα οπότε αποχώρησε ο Γιάννης Κόντσας. Από τότε η οικογένεια Καραΐσκου το κράτησε μόνη της μέχρι το το 1991. Ένα μικρό διάλειμμα στην οικογενειακή επιχείρηση έγινε μέσα στο 1967 με έναν συνεταιρισμό με τον Θόδωρο Ψύρρα (τον πατέρα μου), που δεν ευδοκίμησε να κρατήσει, έτσι, 6 μήνες μετά ναυάγησε στα 1967 λόγω ασυμφωνίας. Το 1991 έφυγε λόγω τράπεζας Πειραιώς ,και μεταφέρθηκε πίσω από την τράπεζα, στο μαγαζί του Γιώργου Τσιμπλούλη με το ίδιο όνομα. Η πινακίδα πάντοτε τους ακολουθούσε..

Το καφενείο ήταν ιδιοκτησία της οικογένειας Πλάκα και συγκεκριμένα του Άγγελου Πλάκα που το πούλησαν στην τότε Αγροτική τράπεζα. Ήταν το μεγαλύτερο μαγαζί στην Ελλάδα μετά το «Νέον» της Αθήνας.

Το καφενείο ήταν διώροφο άλλα χρησιμοποιούνταν ο κάτω χώρος για καφενείο ενώ ο επάνω που είχε αυτόνομη είσοδο, χρησίμευσε για γραφεία και ξενοδοχείο μετέπειτα. Το αθλητικό σωματείο «Ανάπλαση» είχε τα πρώτα της γραφεία ενώ στη συνέχεια έγινε ξενοδοχείο με την ονομασία «Όλυμπος» που το είχε ο Β. Κορδελάς.

Φωτογραφία πάνω από το καφενείο «Παράδεισος» όπου στεγάζονταν η ομάδα «Ανάπλαση» (Οικογενειακό αρχείο Αποστόλη Σαμπρη η «Ζαμόρα»)

Πριν φτάσουμε στους μπουφετζήδες του καφενείου να αναφέρουμε πως και η σύζυγος του Τάκη Καραΐσκου η Άννα έφτιαχνε καφέδες και αυτή για τους πελάτες.

Εδώ η σύζυγος Άννα του Τάκη Καραΐσκου φτιάχνει καφέ για πελάτες στο μαγαζί. Ο καφές ψηνόταν στην άμμο γι’ αυτό και στα πόδια της υπήρχαν ξύλα για την διατήρηση της φωτιάς και της θέρμανσης της άμμου.(Οικογενειακό αρχείο Νίκου Καραΐσκου).

To πιο γνωστό γκαρσόνι που δούλεψε ήταν ο Στέργιος Πατσής (Τέγος) από το 1962 μέχρι το 1993 σαν γκαρσόνι (σερβιτόρος)και ύστερα από το 1993 και 16 χρόνια μετά (2009) το πήρε ο Στέργιος Πατσής (Τέγος).

Στεργιος Πατσής (Τεγος)από το 1960 τσιουράκι- γκαρσόνι στην πλατεία Τυρνάβου η καλλίτερη πηγή πληροφοριών για την δεκαετία 1960-1970 στον Τύρναβο.(οικογενειακό αρχείο Στέργιου Πατσή- Τεγου).

Το όνομα «Παράδεισος» είναι διαχρονικό μιας και πρωτο-αναρτήθηκε το 1926 και έμεινε το ίδιο μέχρι τέλους αφού μετά το καφενείο πουλήθηκε και στο γκαρσόνι Στέργιο Πατσή (Τεγος) που το λειτούργησε κι αυτός με το ίδιο όνομα.

Τα γκαρσόνια του καφενείου «Παράδεισος» Χρηστος Τζιαμιτας και Στεργιος Πατσης με φίλους σε ώρα ανάπαυσης την περίοδο της Αποκριάς στον Τύρναβο (1964) .(οικογενειακό αρχείο Στέργιου Πατσή- Τεγου).

Φωτογραφία από το πάσο του καφενείου με παρέα Τυρναβιτων ντυμένων μασκαράδων την Αποκριά με τον Τάκη Καραΐσκο στο κέντρο .(Οικογενειακό αρχείο Νίκου Καραΐσκου).

    Άλλη μια φωτογραφια με καρναβαλιστικη ενδυμασια από χορο μεταμφιεσμενων που ειχε γινει στον «Παραδεισο» .(Οικογενειακό αρχείο Νίκου Καραΐσκου).

Ήταν καφενείο που είχε και μάστορα για καφέδες. Επαγγελματίας καφετζής (μπουφετζής) ο Θύμιος Παπαγεωργίου με τέλειο καφέ ψημένο στην άμμο. Στον «Παράδεισο» ο Θύμιος δούλευε από το 1960. Περιττό να πούμε πως η θράκα κάτω από το «οτζιακουλι» έκαιγε συνεχώς για να μην πέσει η θερμοκρασία της άμμου.

Άλλος καφετζής (μπουφετζής) που άφησε ιστορία ήταν ο Γιάννης Δάφτης η «Κλικας». Έφτιαχνε μόνο καφέδες ,πολύ παλιός ,είχε τουλάχιστον 15 χρόνια καφετζής αλλά κάποια στιγμή έγινε και ζαχαροπλάστης. Ο Στεργιος Γκανάτσιος ήταν γκαρσόνι και μπουφετζής, που πέθανε μέσα στο μαγαζί την ώρα που δούλευε.

Άλλος ζαχαροπλάστης ήταν ο παππούς Γιώργος Καραφεργιας που εφοδίαζε το καφενείο με γλυκά, ειδικά για την Κυριακή που όλοι οι Τυρναβιτες έβγαιναν στην πλατεία. Το κορυφαίο γλυκό ήταν το κοκ που ακόμα και σήμερα υπάρχει και αντιστέκεται στην είσοδο νέων γλυκών και γεύσεων. Άλλο ένα γλύκισμα εποχής που σερβίρονταν ήταν η βανίλια η αλλιώς υποβρύχιο. Το πιο δροσερό γλυκό του καλοκαιριού. Το εργαστήριο του Γιώργου Καραφεργια ήταν στο «Μανέικο» στον Άγιο Γεώργιο στο υπόγειο.

Ακόμα άλλα γλυκά που σέρβιρε ο «Παράδεισος» ήταν πουτίγκες ,κορνέ, και τα κοκ που θεωρούνταν από τα καλλίτερα. Επίσης έφτιαχνε και σιροπιαστά-μπακλαβάς και κανταΐφι. Μετά τον Γιώργο Καραφεργια το καφενείο έπαψε να είναι και ζαχαροπλαστείο.

Άνοιγε 5 το πρωί έκλεινε στις 11 το βράδυ

Βέβαια δεν δούλευε μόνο σαν καφενείο και ζαχαροπλαστείο . Πέρασε όλα τα στάδια διασκέδασης των θαμώνων που λειτουργούσαν τότε ,όπως ουζερί και χαρτοπαιχτική λέσχη.

Φωτογραφία με τον Τάκη Καραΐσκο μπροστά από τον πάγκο όπου διακρίνονται οι τιμές και τα είδη που διέθετε το καφενείο. Τα καπέλα τύπου μπορσαλινο και η γκαρνταρόμπα συμπληρώνουν το σκηνικό, ενώ μπροστά στη φωτό διακρίνεται και ο Φίλιππας Μπαζάκας ο πιο αγαπητός φίλος της «Ανάπλασης» και γνωστός χοροδιδάσκαλος. Στη φωτο κάτω αριστερά καθιστός διακρίνεται ο Γιάννης Μάνης.(Οικογενειακό αρχείο Νίκου Καραΐσκου).

Φωτογραφία με τον ιδιοκτήτη Τάκη Καραΐσκο και τον Γιάννη Μάνη στον πάγκο (πάσο) του καφενείο (Οικογενειακό αρχείο Νίκου Καραΐσκου).

Γκαρσόνια (Σερβιτόροι) που πέρασαν ήταν οι: Τζιαμιτας Χρήστος, ο ανεψιός του Νώτα Παπαναστασίου Παναγιώτης. Ο Σπύρος Τσικουρας γνωστός στην πιάτσα σαν «Λάουρα»-όνομα δανεισμένο από την σύζυγό του. ο Ζήσης Αμιτσας, και ο Πέτρος Μαλιουφας.

Ο Καούνας Κώστας ήταν γκαρσον. Ο Κώστας δούλευε στον «Ερμή» άλλο ένα εμβληματικό μαγαζί εστιατόριο για το οποίο θα αναφερθούμε σε επόμενο αφιέρωμα αλλά κάλυπτε το εισόδημά του κάνοντας και το ρεπό των υπάλληλων που δούλευαν στον «Παράδεισο».

Ο Τάκης Καραΐσκος (2η γενιά στο καφενείο) πίσω από τον πάγκο του καφενείου, με τις ανάλογες διαφημίσεις της εποχής στον τοίχο και την αντίστοιχη εταζιέρα όπου έμπαιναν οι τράπουλες που χρησιμοποιούνταν στα τραπέζια. . (Οικογενειακό αρχείο Νίκου Καραΐσκου).

Στην πορεία εξελίχθηκε και σε χαρτοπαιχτική λέσχη, ιδίως την περίοδο της δικτατορίας. Έπαιζαν πολύ χαρτί, σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας έδωσε το τελευταίο γκαρσον (σερβιτόρος) Στεργιος Πατσής (Τεγος). Το πιο κλασσικό παιχνίδι ήταν το κουμκάν, το πινάκλ και ο Θανάσης. Τα πιο απλά όπως κολτσίνα ,ξερή και 31, ήταν για τους απλούς θαμώνες που ήθελαν να περάσουν την ώρα τους.

Το 1967-1968 λόγω διαταγής για απαγόρευση τυχερών παιγνίων, στα καφενεία έπαιζαν ένα παιχνίδι με ξύλα. Το είχε φέρει από την Αθήνα ο Άγγελος Πλάκας και το έλεγαν «Εβλη».Αυτό το παιχνίδι είχε πούλια όπως το σκάκι τα οποία είχαν νούμερα. Επίσης έπαιζαν και πολύ πόκα που ήταν κι αυτή απαγορευμένη.

Άλλη μια ιστορία που έχει σχέση με το καφενείο «Παράδεισος» ήταν αυτή που αναφέραμε και στο άρθρο μας για τις πλημμύρες στον Τύρναβο και αφορούσε τον τότε δήμαρχο Χαράλαμπο Τσώτση.

Το 1972 έγινε η δεύτερη μεγάλη πλημμύρα επι δημαρχίας Χαράλαμπου Τσωτση. Ο δήμαρχος Χαράλαμπος Τσωτσης κατά την διάρκεια της πλημμύρας έπαιζε κουμκάν στο καφενείο του Τάκη Καραΐσκου (Παράδεισος-τώρα είναι η Τράπεζα Πειραιώς) . Τότε ήρθε ο γνωστός συνταγματάρχης Λαδάς ,έδωσε μια σφαλιάρα στον δήμαρχο δημόσια και έβαλε τις φωνές στους θαμώνες που έπαιζαν αδιάφοροι, αμέριμνοι και απαθείς « χαρτιά», να σηκωθούν να βοηθήσουν. Μην ξεχνάτε ότι είχαμε χούντα. Σε χρόνο ντε τε , πήραν όλοι τα τρακτέρ και βγήκαν για βοήθεια. Που αποδείχτηκε στην πορεία σημαντική.

Γι’ αυτό το συμβάν που έκανε μεγάλη εντύπωση, Έχει γραφεί και τραγούδι για το κουμκάν του δημάρχου Τσωτση που το τραγουδούσε ο Μητσάρας ο Γαρος και το έπαιζαν στην ταβέρνα του Λιάνου. Για την ιστορία οι στίχοι του ποιήματος- τραγουδιού είναι οι κάτωθι «έπεσε η βόμπα μες το κουμπαζάρ κι ο δήμαρχος μας έπαιζε στον «Παράδεισο» κουμκάν»(στοιχεία από την παρουσίαση του πρώτου θέματος που ξεκινήσαμε για τον Τύρναβο με την αναφορά στις πλημμύρες του Τυρνάβου).

Φωτογραφία από το προσωπικό αρχείο του Τεγου. Πάλι αποκριά αν κρίνουμε από τις γιρλάντες. Στην φωτογραφία εμφανίζονται και οι κυρίες της εποχής με την ανάλογη κόμμωση της «μοδός» που λενε και στον Τύρναβο. .(οικογενειακό αρχείο Στέργιου Πατσή- Τεγου).

Άλλη μια εικόνα με θαμώνες στο καφενείο «Παραδεισος» . Διακρίνονται Τάκης Καραΐσκος, Τεγος, Φίλιππας Μπαζάκας.(οικογενειακό αρχείο Στέργιου Πατσή- Τεγου).

Πολλές φορές στα τραπέζια έπαιζαν μεγάλα χρηματικά ποσά αλλά πάνω στο τραπέζι δεν φαινόταν τίποτα.

Λειτουργούσε και σαν ουζερί .Συνηθισμένος μεζές μελιτζάνες ξινές και λάχανο κομπόστα.

Λόγω του μεγάλου χώρου γίνονταν οι περισσότερες χοροεσπερίδες όπως :

Η ποδοσφαιρική ομάδα «Ανάπλαση» έκανε χορό κάθε χρόνο (μεγάλο κοσμικό γεγονός).

Φωτο που δείχνει την ομάδα της «Ανάπλασης» στον χώρο της πλατείας που εκμεταλλεύονταν το καφενείο «Παραδεισος».(προσωπικό αρχείο)

Στην «Ανάπλαση» πρόεδρος ήταν τότε ο Μιχάλης Λουλές.

Χορός Κουπατσαραιων.

Χορός Αβδελιωτων.

Χορός Αμπελουργών με τον τότε πρόεδρο Βαγγέλη Πατσίκα.

Επίσης γινόταν όλες οι πολιτικές συγκεντρώσεις και ειδικότερα του κέντρου και της αριστεράς. Οι δεξιοί της εποχής διάλεγαν το ζαχαροπλαστείο του Νώτα ήδη αναφερθήκαμε γι αυτό το μαγαζί.

Πολιτικοί που πέρασαν από το καφενείο «Παράδεισος» ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης που έβγαλε λόγο για την νεολαία Λαμπράκη.

Από την Ένωση Κέντρου πέρασαν Περαιβός Κωνσταντίνος από Κόμμα Φιλελευθέρων βουλευτής Λάρισας το 1963 και 1964-υπηρξε διευθυντής της εφημερίδας «Ελευθερία» μετά τον εμφύλιο , Γεωργίου Δημήτρης (Τάκης) υπουργός επι κυβερνήσεως Στέφανου Στεφανόπουλου από Ραψάνη, Βανταλής Ευάγγελος βουλευτής Λάρισας Ένωσης Κέντρου 1963 από Τρίκαλα. Για την ιστορία Κομματική επιτροπή Ένωσης Κέντρου στον Τύρναβο ήταν ο Γιάννης Κόντσας, και ο Χρήστος Μπάρκας.

Για τις δημοτικές εκλογές πολλοί πέρασαν από κει με κορυφαία την ομιλία του Γιώργου Δοξάνη το 1963 με αντίπαλο τον Τάκη Νασικα που μιλούσε και αυτός από το αντίπαλο καφενείο του Νώτα.

Βέβαια ο πιο σημαντικός ομιλητής δημοτικών εκλογών που έγραψε ιστορία, με παροιμιώδεις ομιλίες ήταν o Κώστας Τσιγάνης (Κώτσιος)-γνωστός και σαν ο Φιντελ Κάστρο του Τυρνάβου, που ακόμα και σήμερα είναι τόσο επίκαιρες που σε κάνουν να σκέφτεσαι ,ότι τίποτα δεν άλλαξε σ αυτόν τον τόπο από τότε. Είμαι από τους τυχερούς που έχω τις ηχογραφήσεις με τις ομιλίες που αφορούσαν τον δήμο Τυρνάβου του Κώστα Τσιγανη.

Φωτο με τον Τάκη Καραΐσκο την γυναίκα του Άννα,τον  και φυσικά τον Τεγο στο κέντρο (Προσωπικό αρχείο Στεργιος Πατσής). 

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου ή μέρους αυτών μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το https://paidis.com/ και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.

Τα πιο δημοφιλή Σήμερα

Τελευταία Νέα