Παρέμβαση στην κοινή συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων έκανε ο πρώην υπουργός Οικονομικών και βουλευτής σήμερα του ΠΑΣΟΚ Φ. Σαχινίδης, για θέματα που αφορούν τον τραπεζικό τομέα.
Στη Συνεδρίαση συμμετείχαν ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Ιωάννης Παπαδάκης, ο Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών κ. Χρήστος Γκόρτσος καθώς και εκπρόσωποι από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Στην εισήγησή του ο κ. Σαχινίδης ανέφερε:
«Έχουν παρέλθει έξι χρόνια από τότε που ξέσπασε η μεγαλύτερη χρηματοοικονομική κρίση, η οποία μάλιστα, δεν εκδηλώθηκε σε κάποια περιφερειακή χώρα του καπιταλισμού, όπως συνέβαινε τις δεκαετίες του ‘80, του ’90 ή ακόμα και στην αρχή της δεκαετίας του 2000, αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η κρίση αυτή, μεταδόθηκε γρήγορα και στην Ευρώπη, κυρίως μέσω του Ηνωμένου Βασιλείου, και χώρες, οι οποίες βρέθηκαν να έχουν ένα δυσανάλογα μεγάλο τραπεζικό σύστημα, όπως η Ιρλανδία, βρέθηκαν αντιμέτωπες με την κατάρρευση του τραπεζικού τους συστήματος.
Από την ημέρα που εκδηλώθηκε αυτή η κρίση έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια, έχουν γραφτεί πάρα πολλά για τις αιτίες της. Ανεξάρτητα από ποιος είναι ο τρόπος προσέγγισης του προβλήματος, δηλαδή, αν κάποιος υιοθετήσει την οπτική γωνία που παρουσίασε προηγουμένως ο κ. Τσακαλώτος είτε κάποια άλλη, όλοι τελικά συμφωνούν, ότι η κυριαρχία μιας νεοφιλελεύθερης έμπνευσης αντίληψη, ότι, δηλαδή, οι αγορές παράγουν καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα, σε σχέση με αυτά τα οποία παράγει η κρατική παρέμβαση μέσω της ενισχυμένης εποπτείας, είχε ως αποτέλεσμα, να αναπτυχθεί υπέρμετρα και χωρίς αυστηρή εποπτεία ο χρηματοοικονομικός τομέας, σε σχέση με την πραγματική οικονομία. Υπήρχε μια δυσαναλογία μεγέθους χρηματοοικονομικού τομέα και πραγματικής οικονομίας.
Πέρα από αυτή τη δυσαναλογία, δίπλα από το επίσημο τραπεζικό σύστημα, αναπτύχθηκε και ένα «σκιώδες» τραπεζικό σύστημα, το οποίο ήταν έξω από τις διαδικασίες της εποπτείας ή οριακά μπορούσε κάποιος να παρακολουθήσει τις δραστηριότητές του. Έτσι, φτάσαμε στην κρίση, η οποία προκάλεσε τεράστια προβλήματα, όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ή στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στην Ιρλανδία, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες βρέθηκαν με τεράστια προβλήματα, απροετοίμαστες – αναφέρομαι στη δική μας περίπτωση – και γι’ αυτό, η εκδήλωση αυτής της πρωτοφανούς χρηματοοικονομικής κρίσης, οδήγησε στην ανάδειξη των χρόνιων παθογενειών και προβλημάτων που είχε η Ελληνική οικονομία, με τεράστιες επιπτώσεις και στο εθνικό εισόδημα αλλά και στην απασχόληση.
Ένα χαρακτηριστικό αυτής της κρίσης, είναι, ότι οδήγησε πολλές χώρες σε ανορθόδοξες επιλογές. Δηλαδή, χώρες, οι οποίες ήταν υπέρ του ισχυρού ιδιωτικού τομέα, προχώρησαν σε κρατικοποιήσεις τραπεζών, γιατί αντιλήφθηκαν ότι η νεοφιλελεύθερη αντίληψη «ας την να καταρρεύσει», που ακολουθήθηκε στην περίπτωση της Lehman Brothers, οδήγησε σε διόγκωση της κρίσης, αλλά και σε αποσταθεροποίηση των οικονομιών των χωρών, που ήταν διατεθειμένες να υιοθετήσουν αυτή την αντίληψη. Ταυτόχρονα, έχουμε και μια αναθεώρηση των απόψεων για το ρόλο της εποπτείας. Όλα αυτά γιατί όλοι θέλουν να αποφύγουμε μια επανάληψη αυτής της κρίσης.
Είναι ιστορικό γεγονός ότι, μετά από κάθε κρίση τα τελευταία 100 χρόνια – και ιδιαίτερα στον 20ο αιώνα – οι χώρες έχουν πάρει πάρα πολλές πρωτοβουλίες, για να προλάβουν το ενδεχόμενο της επανάληψής της, αλλά, όπως ξέρουμε από την ιστορία των κρίσεων, δυστυχώς, παρά τα προληπτικά μέτρα που έχουμε πάρει, οι κρίσεις επαναλαμβάνονται.
Σήμερα, βρισκόμαστε σε ένα σημείο, όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που μας έφεραν στο σημείο αυτό και οι δύο αυτές προτάσεις που μας παρουσιάσατε σε αυτό αποσκοπούν.
Θα ήθελα, λοιπόν, βάσει των όσων ακούσαμε από εσάς – μας είπατε κιόλας, ότι δεν πρόκειται, η πρώτη τουλάχιστον, πρόταση, να έχει εφαρμογή στην περίπτωση των ελληνικών τραπεζών – να μας εξηγήσετε, ενώ όλοι ξέρουμε τι είναι αυτό που μας έφερε εδώ, γιατί υπάρχουν τόσο ισχυρές αντιδράσεις σε ορισμένα κράτη, σε σχέση με την πρόταση του Κανονισμού – και σύμφωνα με την πληροφόρηση που υπάρχει μία από τις χώρες που αντιδρούν στην εφαρμογή αυτού του Κανονισμού, είναι η Γαλλία. Ο Κανονισμός αυτός για το διαχωρισμό των λειτουργιών των τραπεζών δεν θα θωρακίσει το τραπεζικό σύστημα έναντι μελλοντικών κρίσεων;
Πιστεύετε ότι η πρόταση αυτή θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή οικονομία και, κατ’ επέκταση, στις εθνικές οικονομίες των κρατών – μελών; Πρόκειται για μια επανάληψη του γνωστού Glass-Steagall act; Ποιες είναι οι βασικές διαφορές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας με την πρόσφατη υιοθετηθείσα αμερικάνικη νομοθεσία;
