Γιατί τα πρόβατα και οι κατσίκες έχουν ορθογώνιες κόρες στα μάτια τους;

Αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά τα μάτια ενός προβάτου ή μιας κατσίκας, θα διαπιστώσει κάτι ασυνήθιστο: η κόρη του ματιού τους δεν είναι στρογγυλή, όπως στους ανθρώπους, αλλά οριζόντια και ορθογώνια. Όσο περίεργο κι αν φαίνεται, δεν πρόκειται για κάποιο «παράξενο» χαρακτηριστικό, αλλά για ένα εξελικτικό πλεονέκτημα ζωτικής σημασίας.

Τα ζώα αυτά ανήκουν στα φυτοφάγα θηλαστικά που, εδώ και χιλιάδες χρόνια, βρίσκονται στη θέση του θηράματος. Και η φύση έχει φροντίσει να τους προσφέρει ένα πολύτιμο εργαλείο επιβίωσης: την όρασή τους.

Σχεδόν 360 μοίρες όραση

Σε αντίθεση με τον άνθρωπο, τα πρόβατα και οι κατσίκες έχουν τα μάτια στα πλάγια του κεφαλιού τους. Αυτό τους επιτρέπει να παρακολουθούν σχεδόν ολόκληρο το περιβάλλον γύρω τους, χωρίς να χρειάζεται να γυρίζουν το κεφάλι.

Η οριζόντια κόρη βοηθά να εισέρχεται περισσότερο φως από τα πλάγια, ενισχύοντας την πανοραμική όραση. Έτσι, το ζώο μπορεί να αντιληφθεί την παρουσία ενός θηρευτή πολύ νωρίτερα — ακόμα κι αν αυτός πλησιάζει από πίσω.

Ασφαλέστερο τρέξιμο σε κατάσταση πανικού

Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο, εξίσου σημαντικό πλεονέκτημα. Το συγκεκριμένο σχήμα κόρης βελτιώνει την αντίληψη των οριζόντιων γραμμών του τοπίου, όπως το έδαφος.

Αυτό σημαίνει ότι, όταν ένα ζώο τρέχει πανικόβλητο για να σωθεί, μπορεί να υπολογίσει καλύτερα τα βήματά του, να αποφύγει εμπόδια και να διατηρήσει την ισορροπία του. Σε μια τέτοια στιγμή, αυτό μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο.

Τι αποκαλύπτουν τα μάτια για τα ζώα

Στον ζωικό κόσμο, το σχήμα της κόρης συνδέεται άμεσα με τον τρόπο ζωής:

Τα αρπακτικά ενέδρας, όπως οι γάτες, έχουν κάθετες σχισμές.
Τα αρπακτικά που κυνηγούν ενεργά, όπως ο άνθρωπος, έχουν στρογγυλές κόρες.
Τα φυτοφάγα θηράματα έχουν συνήθως οριζόντιες.

Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις, όπως ο μαγκούστα, που συνεχίζουν να προβληματίζουν τους επιστήμονες.

Όταν η εξέλιξη «σχεδιάζει» μάτια

Τα μάτια των προβάτων και των κατσικιών είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα του πώς η εξέλιξη προσαρμόζει το σώμα στις ανάγκες της επιβίωσης. Αυτό που σε εμάς μοιάζει παράξενο, για εκείνα είναι απλώς… σωτήριο.

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου ή μέρους αυτών μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το https://paidis.com/ και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.