Η Κοινή Αγροτική Πολιτική 2028–2034

Η ΚΑΠ συμβάλλει επίσης:

• στη διατήρηση της ζωής στην ύπαιθρο,
• στην προστασία του περιβάλλοντος και
• στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Πώς λειτουργεί σήμερα η ΚΑΠ (2023–2027)

Η σημερινή ΚΑΠ βασίζεται σε τρεις πυλώνες:

1. Άμεσες ενισχύσεις – σταθερές πληρωμές προς τους αγρότες που διασφαλίζουν εισόδημα και επιβραβεύουν πρακτικές φιλικές προς τη φύση.
2. Μέτρα αγοράς – για να προστατεύεται η γεωργία σε περιόδους κρίσης ή απότομων μεταβολών στις τιμές.
3. Ανάπτυξη της υπαίθρου – για έργα που ενισχύουν τις τοπικές κοινωνίες, τις υποδομές και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η ΚΑΠ χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, συνολικά με 386,6 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021–2027:

• 291,1 δισ. ευρώ για άμεσες πληρωμές στους αγρότες
• 95,5 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη της υπαίθρου, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα.

Στην Ευρώπη υπάρχουν περίπου 9 εκατομμύρια αγροκτήματα, που απασχολούν 8,7 εκατομμύρια ανθρώπους.
Οι καλλιέργειες αποτελούν το 50% της παραγωγής και τα ζωικά προϊόντα το 40%.

Οι αλλαγές των τελευταίων ετών (2024–2025)

Τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην ΚΑΠ, εξαιτίας των κινητοποιήσεων των αγροτών σε πολλές χώρες της ΕΕ.
Οι αγρότες διαμαρτύρονταν για:

• χαμηλά εισοδήματα,

• πιέσεις από μεγάλες αλυσίδες λιανικής,

• φτηνές εισαγωγές από τρίτες χώρες,

• υπερβολική γραφειοκρατία και αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανόνες.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέδρασε με μέτρα απλοποίησης:

• Το 2024: μειώθηκαν οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί και καταργήθηκαν έλεγχοι για μικρά αγροκτήματα.
• Το 2025: ανακοινώθηκε νέο πακέτο μέτρων που κάνει πιο εύκολες τις πληρωμές, μειώνει τα χαρτιά για τις εθνικές αρχές και δίνει περισσότερη ευελιξία σε φάρμες που πλήττονται από ακραία καιρικά φαινόμενα.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στήριξε τα μέτρα αυτά και ζήτησε:

• υποχρεωτικά γραπτά συμβόλαια στις συναλλαγές,
• πιο δίκαιους κανόνες για την σήμανση προϊόντων,
• αυστηρούς ελέγχους στα φυτοφάρμακα εισαγόμενων τροφίμων,
• προτεραιότητα στα ευρωπαϊκά προϊόντα στις δημόσιες προμήθειες,
• διατήρηση υψηλών προτύπων για το κρέας και τα ζωικά προϊόντα.

Η επόμενη μέρα: ΚΑΠ 2028–2034

Η σημερινή ΚΑΠ λήγει το 2027, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη παρουσιάσει την πρότασή της για την επόμενη περίοδο (2028–2034).
Η νέα πολιτική στοχεύει να γίνει πιο απλή, πιο δίκαιη, πιο “πράσινη” και πιο ανθεκτική.

Οι τέσσερις βασικοί στόχοι της είναι:

1. Ένας πιο αποτελεσματικός προϋπολογισμός για τη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές

Η νέα ΚΑΠ θέλει να στηρίξει όχι μόνο τους αγρότες αλλά και την ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο:
βελτίωση υποδομών, πρόσβαση σε υπηρεσίες (υγεία, παιδική φροντίδα, εκπαίδευση), ανάπτυξη δεξιοτήτων και σύνδεση νέων με τον τόπο τους.

2. Πιο στοχευμένη στήριξη

Περισσότερη βοήθεια θα δίνεται σε νέους και μικρούς αγρότες, καθώς και σε όσους δραστηριοποιούνται σε δύσκολες περιοχές.
Οι μεγάλες φάρμες θα έχουν περιορισμένες ενισχύσεις, ώστε τα κονδύλια να μοιράζονται πιο δίκαια.

3. Μια πιο ευέλικτη και αποτελεσματική πολιτική

Κάθε κράτος μέλος θα έχει μεγαλύτερη ευθύνη να σχεδιάζει προγράμματα σύμφωνα με τις ανάγκες του, με έμφαση στα αποτελέσματα και όχι στη γραφειοκρατία.

4. Στήριξη του περιβάλλοντος και της ανθεκτικότητας των φαρμών

Η νέα ΚΑΠ θα προστατεύει το έδαφος, τα ποτάμια, τους υγροτόπους και τη βιοποικιλότητα, ενώ θα ενθαρρύνει ασφαλιστικά και προληπτικά μέτρα για καταστροφές από φυσικά φαινόμενα.
Κάθε χώρα θα μπορεί να επιλέγει τις δικές της περιβαλλοντικές πρακτικές, αντί για ενιαίο μοντέλο για όλους.

Διαφωνίες και προοπτικές

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει η γεωργία να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών (όπως περιφερειακή ανάπτυξη ή άμυνα), με κοινή χρηματοδότηση.
Όμως, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαφωνεί, ζητώντας:

• να υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός για τη γεωργία,
• να συνεχιστούν οι άμεσες ενισχύσεις για όλους τους ενεργούς αγρότες,
• και να μειωθεί ακόμη περισσότερο η γραφειοκρατία.

Πέρα από τα οικονομικά: παιδεία, διατροφή και νέες καλλιέργειες

Η Επιτροπή προτείνει επίσης:

• προγράμματα στα σχολεία για να γνωρίσουν τα παιδιά τη γεωργία και να τρώνε τοπικά προϊόντα,
• ενίσχυση των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών (όπως όσπρια και σόγια) για μεγαλύτερη αυτάρκεια,
• και προστασία των ονομασιών για το κρέας, ώστε να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών.

Η νέα ΚΑΠ για το 2028–2034 προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε τρεις μεγάλες ανάγκες:
να στηρίζει τους αγρότες, να προστατεύει το περιβάλλον και να ενισχύει την ύπαιθρο ως τόπο ζωής και εργασίας.

Στόχος της είναι μια Ευρωπαϊκή γεωργία πιο δίκαιη, πιο βιώσιμη και πιο προσαρμοσμένη στις σύγχρονες προκλήσεις.

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου ή μέρους αυτών μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το https://paidis.com/ και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.