Οι Τουρκοκύπριοι καλούνται να επιλέξουν μεταξύ δύο δρόμων: Διζωνική ομοσπονδία ή λύση δύο κρατών

Αν και το σύστημα διακυβέρνησης είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία, ο ρόλος του «προέδρου» είναι ουσιαστικά να διαχειρίζεται τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, δηλαδή για τη διαίρεση του νησιού από το 1974, όταν η τουρκική στρατιωτική επέμβαση ακολούθησε τα διακοινοτικά επεισόδια της δεκαετίας του ’60.

Ωστόσο, η φετινή εκλογική αναμέτρηση έχει και έναν βαθύτερο συμβολισμό: αφορά την ίδια την ταυτότητα της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Όπως τόνισε ο Τουρκοκύπριος ακαδημαϊκός και πρώην ευρωβουλευτής Νιαζί Κιζιλγιουρέκ, «οι εκλογές παίρνουν τον χαρακτήρα ενός δημοψηφίσματος για το μέλλον και την πολιτισμική φυσιογνωμία των Τουρκοκυπρίων».

Δύο αντίπαλες προτάσεις για το μέλλον

Οι δύο βασικοί υποψήφιοι είναι ο δεξιός Ερσίν Τατάρ και ο αριστερός Τουφάν Ερχουρμάν.

Δύο δημοσκοπήσεις δίνουν διαφορετικές εικόνες:

• Έρευνα του Κέντρου Μετανάστευσης, Ταυτότητας και Δικαιωμάτων (CMIRS) δείχνει προβάδισμα Ερχουρμάν με 50,4% έναντι 40,6% του Τατάρ.
• Αντίθετα, η τουρκική εταιρεία GENAR δίνει ελαφρύ προβάδισμα στον Τατάρ με 51,2% έναντι 47,9%, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο δεύτερου γύρου.

Ο Τατάρ και η γραμμή της Άγκυρας

Ο απερχόμενος ηγέτης Ερσίν Τατάρ, που διεκδικεί δεύτερη θητεία, υποστηρίζεται από το Κόμμα Εθνικής Ενότητας και το Κόμμα Αναγέννησης, το οποίο εκπροσωπεί κυρίως τους εποίκους από την Τουρκία.

Συμπορεύεται πλήρως με την πολιτική του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υποστηρίζοντας ότι «η μόνη ρεαλιστική λύση για το Κυπριακό είναι η αποδοχή δύο κρατών στο νησί».

Η θέση αυτή, που απομακρύνεται από το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια σε πάγωμα των διαπραγματεύσεων.

Η Άγκυρα στηρίζει ενεργά τον Τατάρ, με επισκέψεις στελεχών του κυβερνώντος κόμματος AKP, του Τούρκου αντιπροέδρου Τζεβντέτ Γιλμάζ και γνωστών προσωπικοτήτων όπως ο ποδοσφαιριστής Μεσούτ Οζίλ, στενός φίλος του Ερντογάν.

Επιπλέον, η στήριξη της Τουρκίας συνδέεται με την ανοχή του Τατάρ στην πολιτική ισλαμοποίησης του ψευδοκράτους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απόφαση που επέτρεψε τη χρήση χιτζάμπ στα σχολεία, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την κοσμική πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων. Τον Σεπτέμβριο, το «Συνταγματικό Δικαστήριο» της ΤΔΒΚ ανέτρεψε τον κανονισμό αυτόν.

Ο Ερχουρμάν και η προοπτική της ομοσπονδίας

Από την άλλη πλευρά, ο Τουφάν Ερχουρμάν, επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, έχει τη στήριξη του πρώην Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί και του Σερντάρ Ντενκτάς, γιου του ιστορικού ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς.

Ο Ερχουρμάν υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της τουρκοκυπριακής ταυτότητας, κουλτούρας και κοσμικού χαρακτήρα της κοινότητας.

Στο Κυπριακό, δηλώνει προσηλωμένος στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και στη λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, την οποία θεωρεί τη μόνη ρεαλιστική προοπτική.

Έχει επίσης επισημάνει ότι η ασφάλεια και το μέλλον των Τουρκοκυπρίων συνδέονται στενά με την Ευρώπη. Αν εκλεγεί, προτίθεται να θέσει συγκεκριμένους όρους και χρονοδιαγράμματα για επανέναρξη των συνομιλιών, καλώντας τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη να προετοιμαστεί για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.

Σύμφωνα με τον Κιζιλγιουρέκ, η στάση Ερχουρμάν σημαίνει επίσης ότι, αν οι συνομιλίες αποτύχουν, δεν θα πρέπει να επανέλθει το σημερινό καθεστώς, αλλά να τερματιστεί η απομόνωση των Τουρκοκυπρίων με άνοιγμα σε άμεσο εμπόριο και πτήσεις – που σήμερα πραγματοποιούνται μόνο μέσω Τουρκίας.

Δημογραφικές αλλαγές και φόβοι για αλλοίωση του εκλογικού σώματος

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου Νίκος Μούδουρος επισήμανε στη DW ότι οι δημογραφικές μεταβολές στα κατεχόμενα μπορεί να επηρεάσουν καθοριστικά το αποτέλεσμα.

Από τους περίπου 218.000 εγγεγραμμένους ψηφοφόρους, μόνο το 55%-60% είναι γηγενείς Τουρκοκύπριοι, ενώ το υπόλοιπο 40%-45% είναι άτομα με έναν ή κανέναν Τουρκοκύπριο γονέα.

Η μεταβολή αυτή οφείλεται στη μαζική χορήγηση «υπηκοοτήτων» σε Τούρκους πολίτες τα τελευταία χρόνια. Όπως τονίζει ο Μούδουρος, «η πολιτική δύναμη των γηγενών Τουρκοκυπρίων μειώνεται σταθερά» και ενδέχεται η πληθυσμιακή ενίσχυση των εποίκων «να οδηγήσει σε αριθμητική υπεροχή τους στις επόμενες εκλογές».

Πηγή: Deutsche Welle

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου ή μέρους αυτών μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το https://paidis.com/ και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.