Η έννοια της οικονομικής αυτονομίας ενισχύεται παγκοσμίως. Από την Ευρώπη μέχρι την Ινδία, χώρες στρέφονται σε στρατηγικές που μειώνουν την εξάρτηση από ξένες αλυσίδες εφοδιασμού και ενισχύουν την εγχώρια παραγωγή.

Τα τελευταία χρόνια, η παγκόσμια οικονομία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με σημαντικές αναταράξεις: εμπορικούς πολέμους, πανδημίες, ενεργειακές κρίσεις και γεωπολιτικές εντάσεις. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, όλο και περισσότερες χώρες επενδύουν σε στρατηγικές οικονομικής αυτονομίας (self-reliance), επιδιώκοντας να μειώσουν την εξάρτησή τους από ξένες αλυσίδες εφοδιασμού και να προστατευτούν από εξωτερικούς οικονομικούς εκβιασμούς.

Η Ευρώπη και η «στρατηγική αυτονομία»

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει την έννοια της στρατηγικής αυτονομίας στο επίκεντρο της πολιτικής της. Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, η ΕΕ επένδυσε μαζικά σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά και στην ενίσχυση της παραγωγής μικροτσίπ. Το EU Chips Act στοχεύει μέχρι το 2030 να διπλασιάσει το μερίδιο της Ευρώπης στην παγκόσμια παραγωγή ημιαγωγών από 10% σε 20%.

Η Ινδία και το «Make in India»

Η Ινδία, υπό τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι, προωθεί το πρόγραμμα «Make in India», που ενθαρρύνει την τοπική παραγωγή βιομηχανικών και τεχνολογικών προϊόντων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παραγωγή κινητών τηλεφώνων, με μεγάλες εταιρείες όπως η Apple να επενδύουν σε εργοστάσια κατασκευής iPhone στην Ινδία, ώστε να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα.

ΗΠΑ και Ανασυγκρότηση της Βιομηχανίας

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στραφεί σε πολιτικές ανασυγκρότησης της βιομηχανικής τους βάσης. Ο νόμος Inflation Reduction Act (IRA) και το CHIPS and Science Act παρέχουν δισεκατομμύρια δολάρια σε κίνητρα για την παραγωγή μπαταριών, ηλεκτρικών οχημάτων και ημιαγωγών στο αμερικανικό έδαφος. Στόχος είναι η μείωση της εξάρτησης από την Ασία και η δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας.

Η Κίνα και η «διπλή κυκλοφορία»

Η Κίνα έχει αναπτύξει τη στρατηγική της «διπλής κυκλοφορίας» (dual circulation), που δίνει έμφαση τόσο στην εσωτερική κατανάλωση όσο και στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής κρίσιμων τεχνολογιών. Ο στόχος είναι να περιορίσει την επιρροή των εξωτερικών πιέσεων — ειδικά των αμερικανικών κυρώσεων — και να επιτύχει αυτάρκεια σε τομείς όπως τα chips, η πράσινη ενέργεια και οι τηλεπικοινωνίες.

Η στροφή προς την οικονομική αυτονομία δεν σημαίνει αποκοπή από την παγκόσμια αγορά, αλλά έναν επαναπροσδιορισμό της παγκοσμιοποίησης. Οι χώρες προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην ανοιχτή οικονομία και στην ανάγκη να προστατεύσουν τις κρίσιμες υποδομές και την εθνική τους ασφάλεια. Η τάση αυτή αναμένεται να καθορίσει την οικονομική πολιτική της επόμενης δεκαετίας.

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου ή μέρους αυτών μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το https://paidis.com/ και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.