Παγκόσμια Κατάρρευση της Γονιμότητας: Πώς αλλάζει ο δημογραφικός χάρτης του πλανήτη

Η γονιμότητα μειώνεται σχεδόν παντού στον κόσμο και τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η τάση αυτή δεν είναι παροδική αλλά μόνιμη και παγκόσμια. Σύμφωνα με χαρτογράφηση του Visual Capitalist, βασισμένη σε δεδομένα του ΟΗΕ, η πλειονότητα των χωρών καταγράφει χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων σε σχέση με πριν από πέντε χρόνια.

Τι είναι ο Δείκτης Ολικής Γονιμότητας

Ο Δείκτης Ολικής Γονιμότητας (Total Fertility Rate – TFR) εκφράζει τον μέσο αριθμό παιδιών που θα γεννήσει μια γυναίκα στη διάρκεια της ζωής της, με βάση τα ηλικιακά πρότυπα γονιμότητας ενός συγκεκριμένου έτους. Το όριο αναπλήρωσης του πληθυσμού ορίζεται στα 2,1 παιδιά ανά γυναίκα.

Μια παγκόσμια πτώση χωρίς προηγούμενο

Την περίοδο 2019–2024, μόλις 12 χώρες κατέγραψαν αύξηση της γονιμότητας, ενώ σε 185 χώρες τα ποσοστά μειώθηκαν ή παρέμειναν στάσιμα. Ο παγκόσμιος μέσος όρος υποχώρησε από 2,40 σε 2,25 παιδιά ανά γυναίκα.

Η Αφρική εξακολουθεί να εμφανίζει τα υψηλότερα ποσοστά γονιμότητας.
Η Ανατολική Ασία καταγράφει τα χαμηλότερα επίπεδα γεννήσεων παγκοσμίως.
Οι ανεπτυγμένες χώρες βρίσκονται σχεδόν όλες κάτω από το όριο αναπλήρωσης.

Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη

Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα κατατάσσεται 173η παγκοσμίως (σε σύνολο 197 χωρών), με TFR 1,34 παιδιά ανά γυναίκα το 2024. Το ποσοστό αυτό παραμένει αμετάβλητο σε σχέση με το 2019, δείχνοντας στασιμότητα και όχι ανάκαμψη.

Σημαντικά κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο (2,25)
Κάτω από το όριο αναπλήρωσης (2,1)
Με μακροπρόθεσμες συνέπειες για πληθυσμό και οικονομία

Οι χώρες με τα υψηλότερα και χαμηλότερα ποσοστά

Οι οκτώ χώρες με τη μεγαλύτερη γονιμότητα βρίσκονται όλες στην Αφρική, με κορυφαίες το
Τσαντ (6,03), τη Σομαλία (6,01) και τη Λ.Δ. Κονγκό (5,98).
Παρά τα υψηλά επίπεδα, ακόμη και εκεί καταγράφεται αισθητή πτώση μέσα σε πέντε χρόνια.

Στον αντίποδα, τα χαμηλότερα ποσοστά εντοπίζονται σε ασιατικές περιοχές όπως το Μακάο (0,68), η Νότια Κορέα (0,73), το Χονγκ Κονγκ (0,73) και η Ταϊβάν (0,86).

Η μεγάλη εξαίρεση των ανεπτυγμένων χωρών

Στον ανεπτυγμένο κόσμο, σχεδόν όλες οι χώρες βρίσκονται κάτω από το όριο αναπλήρωσης. Η μοναδική σαφής εξαίρεση είναι το Ισραήλ, με 2,79 παιδιά ανά γυναίκα το 2024.

Η υψηλή αυτή επίδοση συνδέεται με:

Ισχυρή πολιτισμική υποστήριξη της οικογένειας
Γενναιόδωρες οικογενειακές πολιτικές
Εκτεταμένη παιδική φροντίδα
Ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς, ιδιαίτερα σε θρησκευτικές κοινότητες

Ένας κόσμος που γερνά

Η παγκόσμια μείωση της γονιμότητας προοιωνίζει έναν κόσμο με λιγότερες γεννήσεις, γηράσκοντες πληθυσμούς και αυξανόμενες πιέσεις στα κοινωνικά και οικονομικά συστήματα. Η περίπτωση της Ελλάδας δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά μέρος μιας ευρύτερης διεθνούς τάσης που αναμένεται να διαμορφώσει το δημογραφικό τοπίο των επόμενων δεκαετιών.

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου ή μέρους αυτών μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το https://paidis.com/ και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.