Νέα έρευνα αποκάλυψε ότι το περίφημο κρανίο των Πετραλώνων στη Χαλκιδική έχει ηλικία τουλάχιστον 286.000 ετών. Ανήκει σε μια πρωτόγονη ομάδα ανθρώπων, διαφορετική από τους Homo sapiens και τους Νεάντερταλ, αλλάζοντας τα δεδομένα για την ανθρώπινη εξέλιξη στην Ευρώπη.

Η σπηλιά των Πετραλώνων στη Χαλκιδική φιλοξενεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ευρήματα της παλαιοντολογίας: το περίφημο ανθρώπινο κρανίο που βρέθηκε πριν από περισσότερα από 60 χρόνια. Από την πρώτη στιγμή της ανακάλυψής του, η ακριβής ηλικία του αποτέλεσε αντικείμενο έντονων επιστημονικών συζητήσεων, καθώς θεωρείται κομβικό στοιχείο για την κατανόηση της ανθρώπινης εξέλιξης στην Ευρώπη.

Μέχρι σήμερα, οι διάφορες μέθοδοι χρονολόγησης είχαν αποδώσει ένα εντυπωσιακά ευρύ φάσμα ηλικιών, από 170.000 έως και 700.000 χρόνια, χωρίς να υπάρχει ομοφωνία. Επιπλέον, η ακριβής στρωματογραφική θέση του κρανίου μέσα στη σπηλιά παρέμενε ασαφής, προσθέτοντας ακόμη περισσότερη αβεβαιότητα.

Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη ήρθε να δώσει νέα διάσταση στο μυστήριο. Επιστήμονες χρησιμοποίησαν τη μέθοδο Uranium-series dating (U-series) απευθείας πάνω στο ασβεστολιθικό υλικό που είχε αναπτυχθεί πάνω στο ίδιο το κρανίο – το μοναδικό δείγμα που μπορεί να προσφέρει αξιόπιστη απάντηση.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το κρανίο έχει ελάχιστη ηλικία 286.000 ± 9.000 χρόνια, καθιστώντας το ένα από τα παλαιότερα δείγματα ανθρώπου στην Ευρώπη.

Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι οι ασβεστολιθικές επικαλύψεις του κρανίου δεν ταιριάζουν με αυτές που βρέθηκαν στον λεγόμενο «Μαυσωλείο» της σπηλιάς, εκεί όπου υποτίθεται πως ήταν στερεωμένο το εύρημα. Αυτό αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην ήταν εξαρχής ενσωματωμένο στον τοίχο, όπως είχε προταθεί.

Από μορφολογική άποψη, το κρανίο των Πετραλώνων ανήκει σε μια πιο πρωτόγονη ομάδα ανθρώπων, διαφορετική από τον Homo sapiens και τους Νεάντερταλ. Η νέα χρονολόγηση ενισχύει την άποψη ότι κατά το Μέσο Πλειστόκαινο υπήρχε ποικιλία ανθρώπινων πληθυσμών στην Ευρώπη, με το δείγμα των Πετραλώνων να συνυπάρχει με τον εξελισσόμενο κλάδο των Νεάντερταλ.

Το μυστήριο του κρανίου, λοιπόν, παραμένει, αλλά κάθε νέα ανακάλυψη φωτίζει όλο και περισσότερο την πολύπλοκη ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης στην ήπειρό μας.

Πηγή: Journal of Human Evolution