ΓΡΑΦΕΙ Ο Φ.Αλεξάκος
Περιφερειακός Σύμβουλος
Πρ. Νομάρχης Καρδίτσας
Πρ. πρόεδρος της ΠΑΣΕ
Διαβάζουμε στον τύπο πανηγυρισμούς ένθεν και ένθεν για την απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με τα 14 προδικαστικά ερωτήματα που απηύθυνε το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Πράσινο φως στα έργα του Αχελώου, οι μεν, φρένο στο Αχελώο οι δε.
Η αλήθεια ως συνήθως είναι στη μέση. Το Δικαστήριο δεν απέρριψε το έργο όπως ήλπιζαν οι πολέμιοί του. Από την άλλη για την υλοποίησή του θέτει μια σειρά από όρους και προϋποθέσεις.
Με βάση την απόφαση, το Ελληνικό κράτος έχει τρεις επιλογές:
Α) Να αποδείξει ότι με την μερική μεταφορά νερού προς τη Θεσσαλία, δεν δημιουργείται πρόβλημα στις ζώνες ειδικής προστασίας του Αχελώου (δέλτα ποταμού, περιοχές natura).
Β) Αν διαπιστώσει ότι παράγονται αρνητικά αποτελέσματα να επικαλεστεί λόγους δημοσίου συμφέροντος και να λάβει αντισταθμιστικά μέτρα που θα απαντούν σε αυτά (η κάλυψη της ύδρευσης και της άρδευσης για τις οποίες θα χρησιμοποιηθεί το μεταφερόμενο νερό του Αχελώου, σύμφωνα με το δικαστήριο συνιστούν λόγους δημοσίου συμφέροντος ελλείψει εναλλακτικών λύσεων).
Γ) Αν δεν είναι δυνατή η άμβλυνση των συνεπειών από τα αρνητικά αποτελέσματα, να επικαλεστεί είτε λόγους υγείας των ανθρώπων, είτε θετικές συνέπειες πρωταρχικής σημασίας για το περιβάλλον (σύμφωνα με το δικαστήριο, η ύδρευση συνιστά λόγο υγείας και ή άρδευση υπό προϋποθέσεις μπορεί να έχει θετικές συνέπειες για το περιβάλλον).
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Όποιο σενάριο και να επιλεγεί, το πεδίο για την ολοκλήρωση του έργου είναι ανοιχτό, όμως μας περιμένει πολύ δουλειά.
Δυστυχώς δικαιωνόμαστε, οι ελάχιστοι που υποστηρίζαμε τότε, ότι το ζήτημα δεν είναι πλέον πολιτικό αλλά συμμόρφωσης με τους νόμους και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα σχέδια διαχείρισης που βρίσκονται σε φάση εκπόνησης είναι, το Α και το Ω, για το έργο. Πρέπει να συμπεριλάβουν όλες τις στρατηγικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα απαντούν με πειστικό τρόπο ακόμα και στις υπερβολικές αιτιάσεις των πολεμίων του έργου (διατήρηση ορνιθοπανίδας, προστασία της συνοχής του natura 2000 στις περιοχές που θα γίνουν οι λίμνες, κ.λπ.).
Όσοι το υποστηρίζαμε τότε αντιμετωπιζόμαστε με καχυποψία, ότι δήθεν θέλουμε να δώσουμε χρόνο στην τότε κυβέρνηση. Η απόφαση όμως του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων επισημαίνει ότι ο Νόμος Σουφλιά με τον οποίο συνεχίστηκε το έργο και τα σχέδια διαχείρισης που τον συνόδευαν δεν έγιναν με τις απαιτούμενες προδιαγραφές της Ε.Ε. και είναι ως μη γενόμενα. Παρά τις καλές προθέσεις του ο τότε Υπουργός λειτούργησε με την Ελληνική λογική του άρπα κόλλα, που οι «κουτόφραγκοι» δεν την αποδέχονται.
Τι πρέπει να γίνει. Η Θεσσαλική κοινωνία, όπως εκφράζεται θεσμικά (Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού, Επιμελητήρια, επιστημονικοί φορείς, κ.λπ.) να ενεργοποιηθεί στο πλαίσιο της διαβούλευσης που βρίσκεται σε εξέλιξη και η οποία είναι απαραίτητη διαδικασία εκπόνησης των σχεδίων διαχείρισης. Οι παραπάνω φορείς εκφράζονται μέσω της Πανθεσσαλικής Συντονιστικής Επιτροπής, η οποία επιτέλους οφείλει να ενεργοποιηθεί.
Δυστυχώς η ΠΑΣΕ μετά την παράδοση από την πλευρά μου, της προεδρίας στον Περιφερειάρχη κ. Αγοραστό παραμένει ουσιαστικά ανενεργή. Εκτός από την ανάθεση της υπεράσπισης του έργου στα δικαστήρια, καμιά πρωτοβουλία δεν έχει πάρει. Για να γίνει μια σύγκριση αναφέρω ότι στους 15 μήνες που είχα την τιμή να προεδρεύω του οργάνου, πέραν της υπεράσπισης του έργου στα δικαστήρια, έγιναν 5 συνεδριάσεις, ψηφιοποιήθηκε όλο το αρχείο του Αχελώου, εκτυπώθηκαν και μοιράστηκαν δυο ενημερωτικά φυλλάδια (4σέλιδο και 16σέλiδο), δημιουργήθηκε ιστοσελίδα (www.ergaaxeloou.gr), συνεργαστήκαμε με το ΥΠΕΚΑ για την ταχύτατη προκήρυξη και ανάθεση των σχεδίων διαχείρισης. Έκτοτε πέρασαν 20 μήνες και δεν έγινε καμιά σύγκλιση του οργάνου, η ιστοσελίδα είναι εγκαταλελειμμένη, τα φυλλάδια δεν βελτιώθηκαν και δεν επανεκτυπώθηκαν, η συνεισφορά μας στην διαβούλευση είναι μηδαμινή.
Η ανάγκη ενεργοποίησης σήμερα της ΠΑΣΕ, είναι περισσότερο απαραίτητη από ποτέ. Οφείλουμε να συνδράμουμε επιστημονικά τους μελετητές, κάνοντας προτάσεις, επισημαίνοντας λάθη και παραλείψεις, βοηθώντας στην τεκμηρίωση της καλύτερης επιλογής και τέλος να παρέμβουμε στο ΥΠΕΚΑ ώστε πέρα από τις στρατηγικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που απαιτούνται, να ολοκληρωθούν άμεσα όλες οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων που θα προβλέπει το σχέδιο διαχείρισης.
Τέλος να μην ξεχνάμε την ανάγκη επαφής με την άλλη πλευρά (των Αιτωλοακαρνάνων) ώστε να οδηγηθούμε σε μια δίκαιη συναινετική λύση που θα διασφαλίζει την ολοκλήρωση του έργου και την ορθή κατανομή του νερού μέσα από την δημιουργία ενός ανεξάρτητου και ανεπηρέαστου φορέα διαχείρισης. Είναι προφανές ότι σήμερα, που ο πρωτογενής τομέα καθίσταται ο πιο σημαντικός μοχλός για το ξεπέρασμα της κρίσης, η διαμάχη αυτή δεν πρέπει να καταλήξει σε νικητές και ηττημένους, αλλά σε συνεργάτες που θα συνδράμουν στην κατά το δυνατόν καλύτερη διαχείριση ενός φυσικού αγαθού που ανήκει εξ ίσου σε όλους , του νερού.
