ΓΡΑΦΕΙ Ο Τάσος Τσιαπλές, πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ν. Λάρισας
Ένα νέο κομμάτι έρχεται να προστεθεί στο πάζλ τη συρρίκνωσης / συγχώνευσης / κατάργησης των δημοσίων και δωρεάν υπηρεσιών στο χώρο της τοξικοεξάρτησης και την παράδοσή τους σε ιδιώτες.
Η κυβέρνηση με όχημα την «αξιολόγηση» επιχειρεί να χτυπήσει το ΚΕΘΕΑ (ένα φορέα που έχει σημαντικά αποτελέσματα στην απεξάρτηση), αφήνοντας πίσω θύματα, χιλιάδες χρήστες και τις οικογένειές τους και εκατοντάδες εργαζόμενους, προλειαίνοντας το έδαφος για ωμή παρέμβαση των ιδιωτών σ’ αυτόν τον ιδιαίτερα ευαίσθητο χώρο.
Συγκεκριμένα, το υπουργείο Υγείας έχει αναρτήσει πρόσκληση υποβολής προσφορών για την ανάθεση έργου «παροχή υπηρεσιών συμβούλου στο υπουργείο Υγείας στη διαδικασία αξιολόγησης του ΚΕΘΕΑ, του ΚΕΕΛΠΝΟ και του ΕΚΑΒ» (17/12/2013, Αρ. Πρωτ. 950). Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 73.800 ευρώ, συγχρηματοδοτείται από το υπουργείο Υγείας και το ΕΣΠΑ και θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός δύο μηνών από την υπογραφή της σύμβασης παροχής υπηρεσιών.
Διαβάζοντας το Τεχνικό Δελτίο της πράξης, οι στοχεύσεις της κυβέρνησης είναι σαφείς. Στους βασικούς άξονες για την αξιολόγηση των παραπάνω φορέων αναφέρεται μεταξύ άλλων:
«1.Καθορισμός πολιτικών, στόχων, αρμοδιοτήτων που θα πρέπει να διατηρηθούν ή να καταργηθούν ή να αποκεντρωθούν ή να παρέχονται από τρίτους ή των οποίων το πεδίο εφαρμογής χρήζει διεύρυνσης(…) 3. Δυνατότητα ανακατανομής προσωπικού (εντός ή εκτός φορέα)». Γίνεται ξεκάθαρο από τη μια η στόχευση να παραδοθούν ένα ή περισσότερα κομμάτια σε ιδιώτες κι από την άλλη το προσωπικό του φορέα να μπει σε τροχιά κινητικότητας ή να απολυθεί.
Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και στο «2ο Βήμα» του Τεχνικού Δελτίου. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
«1.5 Διερεύνηση της δυνατότητας άσκησης των πολιτικών – αρμοδιοτήτων του αξιολογούμενου φορέα από άλλη δομή της δημόσιας διοίκησης (νομικό πρόσωπο, ΟΤΑ κλπ.).
2.2 Βαθμός ανταπόκρισης των προσόντων του προσωπικού με την αποστολή και τους στόχους του αξιολογούμενου φορέα.
2.4 Προσδιορισμός τυχόν παρεχόμενων υπηρεσιών από τρίτους ή άλλους φορείς.
5.5 Διερεύνηση για τρόπους μείωσης του κόστους διατηρώντας το ίδιο επίπεδο υπηρεσιών.
6.2 Προσδιορισμός τυχόν συνεργασιών με τον ιδιωτικό τομέα (εμπειρογνώμονες, σύμβουλοι, επιχειρήσεις κλπ.).
6.3 Διερεύνηση για τον αν η πολιτική/αρμοδιότητα μπορεί να ασκηθεί καλύτερα από τον ιδιωτικό τομέα, ρυθμιζόμενη και ελεγχόμενη από τις αρμόδιες κρατικές αρχές».
Τα ερωτήματα που γεννιούνται πολλά και σοβαρά, με τις συνέπειες ευανάγνωστες στον καθένα μας. Όταν μειώνεται το κόστος και το προσωπικό, πώς οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα παραμείνουν ποιοτικές; Γιατί ένας φορέας με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα και επιστημονική επάρκεια, ο οποίος αξιολογείται καθημερινά με το έργο του να αντικατασταθεί από κάποιον άλλο που δεν διαθέτει ούτε επιστημονική γνώση, ούτε εμπειρία; Πώς ένας ιδιώτης θα κάνει απεξάρτηση, όταν το κέρδος του βρίσκεται σε ανθρώπους που είναι εξαρτημένοι; Με ποιο κριτήριο θα συρρικνωθεί ένας φορέας που κάθε χρόνο μέσα σε αυτόν 200 άνθρωποι ολοκληρώνουν προγράμματα απεξάρτησης;
Τη στιγμή που η κυβέρνηση μελετά σχέδια συρρίκνωσης/κατάργησης υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ, οι εργαζόμενοι στο Κέντρο ανέρχονται περίπου στους 500, τα αιτήματα θεραπείας στις ήδη υπάρχουσες δομές έχουν αυξηθεί φέτος κατά 25%, ενώ εκκρεμούν περίπου 20 αιτήματα τοπικών κοινωνιών για δημιουργία «στεγνών» προγραμμάτων του ΚΕΘΕΑ.
Και επειδή δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος τις συνέπειες των παραπάνω, χαρακτηριστικά είναι όσα αναφέρονται στο 3ο Βήμα. Ο αξιολογητής πρέπει να καταρτίσει προτάσεις/σενάρια αναδιοργάνωσης του υπό αξιολόγηση φορέα «λαμβάνοντας υποχρεωτικά υπόψη τα κάτωθι: (…) Για κάθε σενάριο να υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τον περιορισμό της δαπάνης, τις δυσκολίες υλοποίησης, τα οφέλη αναφορικά με τις υπηρεσίες που παρέχονται από το φορέα, τις δυσκολίες αποδοχής από τους υπαλλήλους και τους πολίτες – πελάτες του φορέα (σ.σ. δηλαδή τους εργαζόμενους, τους θεραπευόμενους και τις οικογένειές τους). Κάθε σενάριο θα πρέπει να συνοδεύεται από έναν πίνακα που να περιλαμβάνει τις απαντήσεις σε κάθε ερώτηση και τις προτεινόμενες λύσεις για τις δυσλειτουργίες».
Είναι καθαρό ότι μέσω της «αξιολόγησης» προωθείται η καταστρατήγηση εργασιακών σχέσεων σ’ έναν φορέα όπου οι εργαζόμενοι δίνουν την ψυχή τους και η υπονόμευση του δικαιώματος στην απεξάρτηση, του δικαιώματος χιλιάδων ανθρώπων να κερδίσουν την μάχη για την ελευθερία.
Η κυβέρνηση, με πρόσχημα τα μνημόνια, έρχεται να υλοποιήσει με γοργούς ρυθμούς κάθε πτυχή της ευρωενωσιακής πολιτικής για τα ναρκωτικά. Κι επειδή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, γνωρίζει ότι θα υπάρχουν αντιστάσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο φέτος οι αποδέκτες των υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ ανέρχονται στους 13.500 ανθρώπους (περίπου 7.500 χρήστες κι άλλοι τόσοι οι οικογένειές τους), χωρίς να υπολογίζεται ο αριθμός των ανθρώπων που λαμβάνουν υπηρεσίες από τα προγράμματα «street work» και «off club».
Είναι χρέος μας να μην επιτρέψουμε την ιδιωτικοποίηση, συρρίκνωση και κατάργηση του ΚΕΘΕΑ, αλλά να απαιτήσουμε την δημιουργία πανελλαδικού δημόσιου φορέα, με αποκλειστικά δωρεάν παροχή υπηρεσιών πρόληψης, απεξάρτησης, κοινωνικής επανένταξης, στα πλαίσια του καθολικού δημόσιου συστήματος Υγείας-Πρόνοιας με επαρκές επαγγελματικό και επιστημονικό προσωπικό χωρίς τη συμμετοχή των ιδιωτών. Καμιά επιχειρηματική δραστηριότητα στο χώρο της πρόληψης, της απεξάρτησης και της κοινωνικής επανένταξης. Θέσπιση προγράμματος για την εφαρμογή πρωτογενούς πρόληψης, που θα στοχεύει στα αίτια και όχι στα αποτελέσματα της τοξικομανίας, που αφορά την εκπαίδευση, την εργασία, την οικογένεια, τον πολιτισμό, τα ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα, τα ΜΜΕ, το στρατό, την ψυχαγωγία, τον ελεύθερο χρόνο.
