Ως γνωστόν, η ΕΣΕΕ και ο εμπορικός κόσμος της χώρας εδώ και χρόνια έχουν θέσει στην προμετωπίδα των αιτημάτων τους την αποποινικοποίηση των οφειλών για ίδιες εισφορές των ασφαλισμένων προς τον ΟΑΕΕ. Για τον λόγο αυτό, η ΕΣΕΕ απέστειλε στον Πρωθυπουργό καθώς και στους Υπουργούς Εργασίας και Δικαιοσύνης επιστολή με την οποία προτείνει να καταργηθεί επιτέλους αυτό το επαχθές μέτρο,
να πηγαίνει δηλαδή ένας έμπορος στην φυλακή επειδή έχει προς το ταμείο οφειλές, που –ούτως ή άλλως- αφήνουν τον ίδιο και την οικογένειά του, χωρίς ασφάλιση, χωρίς σύνταξη και χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Το περιεχόμενο της επιστολής έχει ως εξής:
«Α. Θεσπίστηκε με τον Αναγκαστικό Νόμο 86/1967, ο οποίος στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 1 αναφέρει:
«1. Όστις υπέχων νόμιμον υποχρέωσιν καταβολής των βαρυνουσών αυτόν τον ίδιον ασφαλιστικών εισφορών (εργοδοτικών), ασχέτως ποσού, προς τους εις το Υπουργείον Εργασίας υπαγομένους πάσης φύσεως Οργανισμούς Κοινωνικής Πολιτικής ή Κοινωνικής Ασφαλίσεως ή ειδικούς Λογαριασμούς, δεν καταβάλλει ταύτας εντός μηνός, αφ’ ης αύται κατέστησαν απαιτηταί, προς τους ως άνω Οργανισμούς, τιμωρείται δια φυλακίσεως τουλάχιστον τριών μηνών και χρηματικής ποινής τουλάχιστον 10 χιλιάδων δραχμών.
2. Όστις παρακρατών ασφαλιστικάς εισφοράς των παρ’ αυτώ εργαζομένων επί σκοπώ αποδόσεως εις τους κατά την παρ. 1 Οργανισμούς δεν καταβάλλει ή δεν αποδίδει ταύτας προς τους ανωτέρω Οργανισμούς εντός μηνός αφ’ ης κατέστησαν απαιτηταί τιμωρείται επί υπεξαιρέσει δια φυλακίσεως τουλάχιστον 6 μηνών και χρηματικής ποινής τουλάχιστον 10 χιλιάδων δραχμών.»
Η μέγιστη διάρκεια φυλάκισης για τα πλημμελήματα είναι 5 έτη, οπότε θεωρητικά, το Δικαστήριο μπορεί να επιβάλλει στον υπόχρεο οφειλέτη ποινή φυλάκισης από 6 μήνες έως 5 έτη.
Σχετικά με την μετατροπή της φυλάκισης σε χρήμα ισχύουν τα εξής (ν. 3904/ 2010):
- 1. Η ποινή φυλάκισης έως ένα (1) έτος μετατρέπεται οπωσδήποτε και υποχρεωτικά από το Δικαστήριο σε χρηματική ποινή ή πρόστιμο.
- 2. Η φυλάκιση από ένα έως δύο έτη, μετατρέπεται σε χρηματική, εκτός εάν ο δράστης είναι υπότροπος ή το Δικαστήριο κρίνει, με ειδική αιτιολογία, ότι απαιτείται να πάει στη φυλακή, για να μην τελέσει και άλλες αξιόποινες πράξεις.
- 3. Η ποινή φυλάκισης, που υπερβαίνει τα δύο (2) έτη και μέχρι τα πέντε (5), μετατρέπεται σε χρηματική, εκτός εάν, το Δικαστήριο και πάλι κρίνει αιτιολογημένα, ότι απαιτείται η φυλάκιση, προκειμένου ο καταδικασθείς να μην τελέσει νέα αδικήματα.
- 4. Το ποσόν της μετατροπής ορίζεται για κάθε ημέρα φυλάκισης από πέντε (5) έως εκατό (100) ευρώ.
Σε τελική ανάλυση, ακόμη και αν καταδικαστεί ο οφειλέτης έμπορος στην κατώτατη ποινή, η (επιπλέον) επιβάρυνσή του από την φυλάκιση για να μείνει ελεύθερος είναι πολύ σημαντική και επιβαρύνει τις συνολικές οφειλές του.
Β. Το άρθρο 1 του ΑΝ 86/1967 «υιοθετήθηκε» τελικά από τον ΟΑΕΕ (παράγραφος 1 άρθρου 16 του Προεδρικού Διατάγματος 258/2005), ως εξής:
«1. Οι απαιτήσεις του Ο.Α.Ε.Ε., από πάσης φύσεως καθυστερούμενες εισφορές, πρόσθετα τέλη και ειδικές προσαυξήσεις, εισπράττονται κατά τη διαδικασία του νόμου περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων. (Κ.Ε.Δ.Ε.), όπως ισχύει κάθε φορά. Τίτλους για τη βεβαίωση και την αναγκαστική είσπραξη των απαιτήσεων του Οργανισμού αποτελούν οι Πράξεις Επιβολής Εισφορών και Προσθέτων Τελών (Π.Ε.Ε.Π.Τ.), που συντάσσονται από τα αρμόδια προς τούτο όργανα του. Το ποσό των ΠΕΕΠΤ δεν αναπροσαρμόζεται και εξοφλείται με τις προβλεπόμενες κάθε φορά προσαυξήσεις.
Ο Οργανισμός διατηρεί το δικαίωμα να προβαίνει και στις ενέργειες, που προβλέπονται και από τον αναγκαστικό νόμο 86/1967 (136 Α’), όπως ισχύει κάθε φορά.»
Συμπερασματικά, αν αναλογιστεί κανείς ότι η κρίση ξεκίνησε το 2009, είναι πολλοί πλέον οι έμποροι που έχουν ασφαλιστικές οφειλές και –εκτός από τα όρια της φτώχειας που ήδη έχουν χτυπήσει την πόρτα τους- επικρεμάται επιπλέον επάνω από το κεφάλι τους και η «δαμόκλειος σπάθη» της ποινικής δίωξης και της φυλάκισης.
Κατά συνέπεια, ζητούμε την πλήρη άρση της ποινικοποίησης των οφειλών ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΟΑΕΕ και την διατήρηση μόνο των αστικών μέτρων (τα οποία μετά τις τελευταίες τροποποιήσεις είναι υπεραρκετά), όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις οφειλές των λοιπών ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων (δικηγόρων, γιατρών, μηχανικών κλπ.) προς τα δικά τους ταμεία.
Παραμένουμε στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφόρηση».
