Μετά από τέσσερις ημέρες εκλογών σε ολόκληρη την ΕΕ, το μεγάλο ερώτημα είναι ποιά θα είναι η μορφή του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις 25 Μαΐου, μετά τις 10 μ.μ (τοπική ώρα Βελγίου), τα πρώτα στοιχεία από τις δημοσκοπήσεις σχετικά με τη σύσταση του νέου Κοινοβουλίου θα είναι διαθέσιμα.
Μετά τις 11 μ.μ, όταν κλείσουν τα εκλογικά κέντρα σε όλη την Ευρώπη, θα δημοσιευθούν τα πρώτα αποτελέσματα, τα οποία θα ανανεωθούν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και η πολιτική σύνθεση του νέου Κοινοβουλίου θα παρουσιαστούν σε μορφή κυκλικού διαγράμματος.
Τα συνεχώς ανανεωμένα στοιχεία για το νέο Κοινοβούλιο θα είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο, στην αίθουσα Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο ημικύκλιο και αλλού στο Κοινοβούλιο. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα μπορούν να κάνουν χρήση των στοιχείων αυτών στις δικές τους πλατφόρμες.
Η βραδιά των ευρωεκλογών ξεκινά την… ημέρα
Κατά τη διάρκεια όλης της μέρας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες θα δίνει πληροφορίες σχετικά με τις εξελίξεις και τις εκδηλώσεις στα κράτη μέλη, μέχρι να είναι διαθέσιμα τα πρώτα στοιχεία από τις δημοσκοπήσεις (μετά τις 10 μ.μ, τοπική ώρα Βελγίου).
Μια ανεπίσημη πλατφόρμα (ήδη διαθέσιμη στην ιστοσελίδα http://electionsnight2014.eu/) θα παρέχει συνεχή κάλυψη των γεγονότων και των εξελίξεων στις χώρες της ΕΕ και πληροφορίες σχετικά με τα πολιτικά κόμματα και τους υποψηφίους, τόσο τις ημέρες διεξαγωγής των εκλογών όσο και το βράδυ των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών. Θα περιλαμβάνει exit polls από τα κράτη στα οποία θα είναι αυτά διαθέσιμα, αλλά και σχολιασμό των αποτελεσμάτων από πολιτικούς.
Δικτυακός τόπος με τα αποτελέσματα των εκλογών
Όλα τα δεδομένα που αφορούν τη συμμετοχή στις ευρωεκλογές, όλες οι εκτιμήσεις σχετικά με την κατανομή των εδρών και διάφορα στατιστικά στοιχεία θα είναι διαθέσιμα σε έναν ειδικό δικτυακό τόπο – http://www.results-elections2014.eu – που δημιουργήθηκε την 1η Απριλίου 2014. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι ελεύθερα να κάνουν χρήση των πληροφοριών αυτών και στις δικές τους πλατφόρμες. Ο ιστότοπος είναι επίσης σχεδιασμένος για χρήση μέσω κινητού. Θα υπάρχει η δυνατότητα ενσωμάτωσης του υλικού και απόκτησης των αρχείων σε μορφή XML. Εάν επιθυμείτε να λάβετε τα εκλογικά αποτελέσματα σε μορφή XML ή έχετε οποιεσδήποτε άλλες ερωτήσεις σχετικά με τα αποτελέσματα, σας παρακαλούμε να στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην εξής διεύθυνση: webmaster@ep.europa.eu.
Aυτή τη φορά είναι διαφορετικά
Οι ευρωεκλογές που θα διεξαχθούν τον Μάιο του 2014 θα δώσουν στους ψηφοφόρους τη δυνατότητα να επηρεάσουν τη μελλοντική πολιτική πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκλέγοντας τους 751 βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα εκπροσωπήσουν τα συμφέροντά τους για την επόμενη πενταετία.
Πότε θα διεξαχθούν οι ευρωεκλογές στη χώρα μου;
Κάθε κράτος μέλος εφαρμόζει τους δικούς του εκλογικούς νόμους και αποφασίζει την ημερομηνία για τη διεξαγωγή των εκλογών επιλέγοντας μια ημέρα από τις 22 έως τις 25 Μαΐου 2014. Οι έλληνες ψηφοφόροι θα προσέλθουν στις κάλπες στις 25 Μαΐου για να εκλέξουν 21 βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι κύπριοι ψηφοφόροι θα αναδείξουν 6 μέλη του ΕΚ, επίσης στις 25 Μαΐου. Τα αποτελέσματα από το σύνολο των 28 κρατών μελών θα ανακοινωθούν το βράδυ της Κυριακής 25 Μαΐου.
Πόσοι ευρωβουλευτές θα εκλεγούν;
Από τον Ιούλιο του 2013 που εντάχθηκε η Κροατία στην ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαρτίζεται από 766 βουλευτές. Ωστόσο, στις εκλογές του 2014 ο αριθμός αυτός θα μειωθεί στους 751 βουλευτές και θα διατηρηθεί στο ίδιο επίπεδο και στο μέλλον. Οι 751 βουλευτές του ΕΚ θα εκπροσωπούν περισσότερους από 500 εκατομμύρια πολίτες σε 28 κράτη μέλη. Βάσει των Συνθηκών της ΕΕ, οι έδρες κατανέμονται μεταξύ των κρατών σύμφωνα με την αρχή της «φθίνουσας αναλογικότητας», το οποίο σημαίνει ότι οι χώρες με μεγαλύτερο πληθυσμό διαθέτουν περισσότερες έδρες από τις μικρότερες χώρες, αλλά και ότι οι μικρότερες χώρες διαθέτουν μεγαλύτερο αριθμό εδρών σε σχέση με εκείνον που θα διέθεταν εάν εφαρμοζόταν αυστηρή αναλογικότητα.
ΔΕΙΤΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ
Γιατί είναι διαφορετικές αυτές οι εκλογές;
Καθώς η Ένωση καταβάλλει προσπάθειες για να εξέλθει από την οικονομική κρίση και οι ηγέτες της προβληματίζονται σχετικά με το πώς θα κινηθούν στο μέλλον, οι προσεχείς εκλογές αναδεικνύονται ως οι σημαντικότερες ευρωεκλογές που έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα.
Με τις εκλογές αυτές θα δοθεί η δυνατότητα στους ψηφοφόρους να εκφράσουν όχι μόνο τη γνώμη τους για τις προσπάθειες των ηγετών της ΕΕ να αντιμετωπίσουν την κρίση στη ζώνη του ευρώ αλλά και την άποψή τους όσον αφορά τα σχέδια για μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση. Επιπλέον, πρόκειται για τις πρώτες εκλογές που διενεργούνται από την εκχώρηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σειράς σημαντικών νέων εξουσιών, βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας του 2009.
Μια βασική αλλαγή που εισήγαγε η εν λόγω Συνθήκη είναι ότι το φθινόπωρο του 2014, όταν τα κράτη μέλη της ΕΕ θα διορίσουν τον/τη νέο/νέα Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα διαδεχθεί τον José Manuel Barroso, θα πρέπει, για πρώτη φορά, να λάβουν υπόψη τα αποτελέσματα των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το νέο Κοινοβούλιο πρέπει να εγκρίνει τον/την εν λόγω υποψήφιο/υποψήφια: ουσιαστικά, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη Συνθήκη, «εκλέγει» τον/την Πρόεδρο της Επιτροπής. Αυτό σημαίνει ότι οι ψηφοφόροι έχουν σαφή λόγο στην επιλογή του επικεφαλής της κυβέρνησης της ΕΕ.
Από τα 13 μεγάλα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, πέντε έχουν ορίσει τον υποψήφιό τους για τη διαδοχή του σημερινού Προέδρου της Επιτροπής. Υποψήφιος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι ο Jean-Claude Juncker, πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρώην πρόεδρος της Ευρωομάδας, ενώ υποψήφιος των Σοσιαλιστών είναι ο Martin Schulz, ο σημερινός πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι Φιλελεύθεροι και Δημοκράτες έχουν επιλέξει τον Guy Verhofstadt, πρώην πρωθυπουργό του Βελγίου και νυν πρόεδρο της Ομάδας των Φιλελευθέρων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι Πράσινοι έχουν προτιμήσει δύο υποψηφίους, το Γάλλο José Bové και τη Γερμανίδα Franziska Keller, ενώ η Ευρωπαϊκή Αριστερά προτείνει τον Αλέξη Τσίπρα, ηγέτη του ελληνικού ΣΥΡΙΖΑ.
Οι νέοι πολιτικοί συσχετισμοί που θα προκύψουν από τις εκλογές θα διαμορφώσουν επίσης την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την επόμενη πενταετία σε διάφορους τομείς, από την ενιαία αγορά μέχρι τις πολιτικές ελευθερίες. Το Κοινοβούλιο, το οποίο είναι το μοναδικό άμεσα εκλεγόμενο θεσμικό όργανο της ΕΕ, αποτελεί πλέον βασική συνιστώσα του ευρωπαϊκού συστήματος λήψης αποφάσεων και έχει ισότιμο λόγο με τα εθνικά κοινοβούλια για όλα σχεδόν τα νομοθετήματα της ΕΕ.
Τι συμβαίνει μετά τις ευρωεκλογές;
- Ημερομηνίες ευρωεκλογών: 22-25 Μαΐου 2014
- 27 Μαΐου: πρώτη συνεδρίαση της Διάσκεψης των Προέδρων (απερχόμενος Πρόεδρος του ΕΚ και αρχηγοί των πολιτικών ομάδων) μετά από τις ευρωεκλογές
- Ιούνιος: σχηματισμός πολιτικών ομάδων, επαλήθευση διαπιστευτηρίων
- 1-3 Ιουλίου: σύνοδος για συγκρότηση σε σώμα του νέου ΕΚ – ανάληψη εδρών από τους ευρωβουλευτές. Εκλογή Προέδρου ΕΚ, Αντιπροέδρων και Κοσμητόρων
- 7 Ιουλίου: επίσημες συνεδριάσεις πολιτικών ομάδων
- 14-17 Ιουλίου: σύνοδος ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου – εκλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
- Ακροάσεις υποψηφίων Επιτρόπων (Σεπτέμβριος)
- Ψηφοφορία για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Οκτώβριος – προς επιβεβαίωση)
Αφού καταγραφούν όλα τα επίσημα αποτελέσματα, οι αρμόδιες εθνικές αρχές κοινοποιούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα ονόματα των εκλεγμένων μελών. Μετά τον έλεγχο της εντολής τους από τις διοικητικές υπηρεσίες του Κοινοβουλίου, οι 751 νεοεκλεγέντες ευρωβουλευτές μπορούν να καταλάβουν τις έδρες τους κατά την έναρξη της πρώτης συνόδου ολομέλειας του σώματος, την 1η Ιουλίου 2014.
Πριν τη σύνοδο ολομέλειας τον Ιούλιο για τη συγκρότηση σε σώμα του νέου Κοινοβουλίου, οι νεοεκλεγέντες ευρωβουλευτές θα συνεδριάσουν σύμφωνα με τους πολιτικούς τους δεσμούς. Οι επίσημες πολιτικές ομάδες που θα συγκροτήσουν το Κοινοβούλιο θα πρέπει να έχουν συσταθεί μέχρι τα τέλη Ιουλίου.
1. Συνεδρίαση της Διάσκεψης των Προέδρων – 27 Μαΐου
Η Διάσκεψη των Προέδρων (απερχόμενος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής των πολιτικών ομάδων) θα συναντηθούν την Τρίτη 27 Μαΐου 2014, στις 11.30 π.μ (τοπική ώρα Βελγίου) για να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.
Σύμφωνα με τη Δήλωση 11 της Συνθήκης της Λισαβόνας, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ενημερώσει τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την πρώτη αυτή αξιολόγηση ενόψει της άτυπης συνόδου των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που έχει προγραμματιστεί για αργότερα την ίδια ημέρα.
2. Συναντήσεις στις πολιτικές ομάδες – Ιούνιος
Τον Ιούνιο, ευρωβουλευτές από διάφορες χώρες-μέλη της ΕΕ θα σχηματίσουν πολιτικές ομάδες με βάση τις πολιτικές τους συγγένειες. Για να λάβει επίσημο χρίσμα μια πολιτική ομάδα, πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον 25 ευρωβουλευτές, εκλεγμένους στο ένα τέταρτο των κρατών-μελών (δηλ. τουλάχιστον 7).
3. Σύνοδος για την συγκρότηση σε σώμα – 1-3 Ιουλίου 2014, Στρασβούργο
Το νέο Κοινοβούλιο θα συσταθεί επισήμως στη διάρκεια της πρώτης συνόδου του, όταν οι νέοι ευρωβουλευτές θα εκλέξουν τον Πρόεδρό τους, 14 Αντιπροέδρους και έξι Κοσμήτορες. Ο απερχόμενος Πρόεδρος θα προεδρεύσει της συνόδου, εφόσον έχει επανεκλεγεί. Σε άλλη περίπτωση το καθήκον αυτό θα φέρει εις πέρας ένας εκ των απερχόμενων Αντιπροέδρων κατά σειρά προτεραιότητας ή, εάν απουσιάζουν όλοι, το μέλος που έχει διατελέσει ευρωβουλευτής για το μεγαλύτερο διάστημα (Άρθρο 12 του Εσωτερικού Κανονισμού του ΕΚ)
Εκλογή του Προέδρου του ΕΚ
Υποψήφιοι για την Προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορούν να προταθούν είτε από μια πολιτική ομάδα είτε από τουλάχιστον 40 ευρωβουλευτές (Άρθρο 13). Η εκλογή πραγματοποιείται κατά την πρώτη μέρα της συνόδου με μυστική ψηφοφορία με κάλπη. Για να εκλεγεί, ένας υποψήφιος θα πρέπει να λάβει την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων, δηλ. 50% συν μία (άρθρο 14). Εάν μετά από τρεις γύρους κανένας υποψήφιος δεν έχει συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, τότε μόνο τα 2 επικρατέστερα μέλη μπορούν να συμμετάσχουν στην τέταρτη ψηφοφορία.
Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος θα καταλάβει την έδρα του και θα απευθύνει εισαγωγική ομιλία (αν και μπορεί επίσης να επιλέξει να εκφέρει μόνο λίγα σύντομα σχόλια, επιφυλασσόμενος για έναν πιο επίσημο λόγο σε κατοπινή ημερομηνία), πριν προεδρεύσει της εκλογής Αντιπροέδρων και Κοσμητόρων.
Εκλογή Αντιπροέδρων και Κοσμητόρων
Τα υποψήφια μέλη για τις έδρες των Αντιπροέδρων και Κοσμητόρων θα πρέπει επίσης να προταθούν είτε από μια πολιτική ομάδα ή από τουλάχιστον 40 μέλη. Η εκλογή Αντιπροέδρων λαμβάνει χώρα τη δεύτερη μέρα της συνόδου και πραγματοποιείται με μυστική ψηφοφορία με κάλπη.
Ο ρόλος των Αντιπροέδρων και των Κοσμητόρων
Ο ρόλος των Αντιπροέδρων είναι να αντικαθιστούν τον Πρόεδρο στην εκτέλεση των καθηκόντων του όταν αυτό είναι απαραίτητο, συμπεριλαμβανομένων αυτών σε συνόδους ολομέλειας (άρθρο 21). Είναι επίσης μέλη του Προεδρείου του ΕΚ, του θεσμικού οργάνου που είναι υπεύθυνο για όλα τα διοικητικά, εργασιακά και οργανωτικά ζητήματα του Κοινοβουλίου. Οι πέντε Κοσμήτορες ασχολούνται με διοικητικά θέματα που αφορούν άμεσα τα μέλη (άρθρο 26).
4. Σύσταση των επιτροπών – 7 Ιουλίου (Βρυξέλλες)
Την επόμενη εβδομάδα της συνόδου για τη συγκρότηση σε σώμα του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι μόνιμες επιτροπές θα εκλέξουν τους Προέδρους και τους Αντιπροέδρους τους. Το ίδιο θα πράξουν και οι διακοινοβουλευτικές αντιπροσωπείες του Κοινοβουλίου.
5. Σύνοδος Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου – 14-17 Ιουλίου, Στρασβούργο
Εκλογή του νέου Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, το Κοινοβούλιο εκλέγει τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποτελούμενο από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, πρέπει να λάβει υπόψη τα αποτελέσματα των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όταν καταθέσει την πρότασή του για την Προεδρία της Επιτροπής. Το Κοινοβούλιο στη συνέχεια εκλέγει ή απορρίπτει τον προτεινόμενο υποψήφιο.
Η δεύτερη σύνοδος ολομέλειας του Ιουλίου θα παράσχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την πρώτη ευκαιρία να ψηφίσει επί του προτεινόμενου υποψηφίου. Ο επιτυχών υποψήφιος θα χρειαστεί τη στήριξη της απόλυτης πλειοψηφίας των μελών, δηλ. τουλάχιστον 376 από τους 751 ευρωβουλευτές που θα εκλεγούν.
Η ψηφοφορία είναι μυστική. Σε περίπτωση απόρριψης του υποψηφίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενεργώντας με ειδική πλειοψηφία, έχει ένα μήνα για να προτείνει μια νέα υποψηφιότητα. (Συνθήκη Λισαβόνας, άρθρο 17, 7 και Εσωτερικός Κανονισμός Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, άρθρο 105).
Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρότειναν τους υποψηφίους τους για την ηγεσία της ΕΕ πριν από τις ευρωεκλογές, επιτρέποντας στους ψηφοφόρους να έχουν λόγο για τον επόμενο Πρόεδρο της Επιτροπής.
Υποψηφιότητες από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα κατά χρονολογική σειρά:
- Αλέξης Τσίπρας, Ελλάδα, Ευρωπαϊκή Αριστερά
Εξελέγη από το συνέδριο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στη Μαδρίτη, 15 Δεκεμβρίου 2013
http://european-left.org/4th-el-congress/tsipras-nominated-european-left-voice-denounce-policies-troika-european-commission
- Guy Verhofstadt, Βέλγιο, Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη
Κέρδισε το χρίσμα στην εκλογική συνάντηση του κόμματος στις Βρυξέλλες, την 1η Φεβρουαρίου 2014.
http://www.aldeparty.eu/en/events/electoral-meeting-alde-party-candidate-european-commission-president”
- José Bové, Γαλλία, και Ska Keller, Γερμανία, Ευρωπαϊκό Κόμμα Πρασίνων
Εξελέγησαν κατά το εκλογικό συνέδριο του κόμματος στις Βρυξέλλες, στις 22 Φεβρουαρίου 2014.
http://europeangreens.eu/brussels2014/electoral-convention
- Martin Schulz, Γερμανία, Κόμμα Ευρωπαίων Σοσιαλιστών.
Εξελέγη στο συνέδριο του κόμματος στη Ρώμη, την 1η Μαρτίου 2014.
http://pes.eu/en/events/pes-election-congress
- Jean-Claude Juncker, Λουξεμβούργο, Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ)
Εξελέγη από το συνέδριο του κόμματος στο Δουβλίνο, στις 7 Μαρτίου 2014.
http://www.epp.eu/jean-claude-juncker-elected-epp-candidate-president-european-commission
Όταν εκλεγεί ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Συμβούλιο, σε συμφωνία με τον εκλεγέντα Πρόεδρο της Επιτροπής, υιοθετεί τον κατάλογο των προτεινόμενων Επιτρόπων.
