ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΡΜΠΑΣ
Στον ιστότοπο που δημιούργησε πρόσφατα ο Δήμος Λάρισας για το ΠΑΖΑΡΙ, κατάφερε σε «πέντε αράδες» να διατυπώσει – από αμέλεια – πολλές ανιστόρητες και αυθαίρετες απόψεις.
Από έναν υπεύθυνο φορέα, όπως ο Δήμος Λάρισας θα ‘πρεπε να διερευνά τεκμηριωμένες απόψεις που να μη τον εκθέτουν, όταν τις υιοθετεί. Ο ιστότοπος ενός «σοβαρού» φορέα αποτελεί και πηγή έγκυρης πληροφόρησης των πολιτών (μαθητών, εκπαιδευτικών, ερευνητών, ιστορικών, κ.ά.). Απ’ την άποψη αυτή, όποια ανακρίβεια ή στρέβλωση καθιστά την πηγή αναξιόπιστη και «επικίνδυνη».
Η παρέμβασή αυτή προσβλέπει στην άμεση απόσυρση του κειμένου και ανάδειξη της πραγματικής ιστορίας της Ετήσιας Εμποροπανήγυρης – Παζαριού, που στη Λάρισα ξεκινάει για πρώτη φορά το 1889 με δήμαρχο τον Διονύση Γαλάτη.
Ας αναφερθούμε σ’ αυτά τα ανιστόρητα και αυθαίρετα σημεία του κειμένου που βρήκαμε στην ιστοσελίδα που έχει τον τίτλο «Η ιστορία του παζαριού της Λάρισας».
- «Η ιστορική εμποροπανήγυρη και ζωοπανήγυρη της πόλης ήταν ένα σημαντικό εμπορικό γεγονός για πολλούς αιώνες στην Κεντρική Ελλάδα, κυρίως στα χρόνια της Τουρκοκρατίας».
Η διαστρέβλωση εδώ έχει δύο σκέλη.
α) Ο κειμενογράφος θάπρεπε να ξέρει πως τα βαλκάνια και όχι μόνο, δεν τα κατέκτησαν οι Τούρκοι αλλά οι Οθωμανοί και ο όρος ιστορικά δεν αποδίδει ορθά την περίοδο.
β) Όσο για την «ιστορική εμποροπανήγυρη και ζωοπανήγυρη της πόλης ήταν ένα σημαντικό εμπορικό γεγονός για πολλούς αιώνες στην Κεντρική Ελλάδα» είναι μια τελείως αυθαίρετη αναφορά που καμιά πηγή δεν μας την δίνει. Πάρα πολλοί περιηγητές ξένοι και έλληνες[1] συγγραφείς που έζησαν ή πέρασαν από την Λάρισα από τον 17ο αι. δεν αναφέρουν κανένα πολυήμερο ετήσιο παζάρι, ενώ περιγράφουν με κάθε λεπτομέρεια τις εβδομαδιαίες αγορές, το μπεζεστένι, τις διάφορες οικονομικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Αντίθετα μετά το 1889 που γίνεται το παζάρι περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια.
- «Σκέπη του εθίμου είναι το Μπεζεστένι της πλατείας του Φρουρίου, το σημαντικότερο οθωμανικό κτήριο που σώζεται στη Λάρισα».
Άλλο πάλι τούτο!!!
Ποτέ η ετήσια εμποροπανήγυρη δεν έγινε στο Φρούριο, όπου βρίσκεται το Μπεζεστένι, και εδώ η αναφορά είναι αυθαίρετη. Εκεί γίνονταν το εβδομαδιαίο παζάρι κάθε Τετάρτη και παλαιότερα Κυριακή και μετά την «Κυριακή αργία» μεταφέρθηκε την Δευτέρα.
- Σε ποια πηγή βασίστηκε η πρόταση πως «Μετά από την απελευθέρωση της Λάρισας ωστόσο το Μπεζεστένι εγκαταλείφθηκε ως χώρος της μεγάλης εμποροπανήγυρης και ζωοπανήγυρης»;
Πότε ήταν η ετήσια εμποροπανήγυρη στο Μπεζεστένι και μετά την απελευθέρωση εγκαταλείφθηκε; Από το 1881 έχουμε στη Λάρισα και ημερήσιο τύπο που περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια τα γεγονότα. Πουθενά δεν γίνεται καμιά αναφορά για ετήσιο πολυήμερο παζάρι, που αναμφισβήτητα θα ήταν μια απ’ τις πρώτες ειδήσεις.
- Το παζάρι έγινε το «1858». Ουδέν ανακριβέστερο!!!
Εδώ, μαζί με το παραπάνω για το Μπεζεστένι, αναφέρεται ως πηγή ο Εζέ. Ο Leon Heuzey επισκέφτηκε την πόλη το 1858 και ενώ είδε την αγορά δεν αναφέρεται σε καμιά ετήσια εμποροπανήγυρη. Αυθαίρετα ερμηνεύτηκε η λέξη «παζάρι» ως ετήσια εμποροπανήγυρη. Στο παζάρι που πήγε, γράφει ο ίδιος· βρίσκεται «σε μια υπερυψωμένη θέση κοντά σ’ ένα κατεστραμμένο τζαμί. Από αυτή τη θέση η θέα απλώνεται μέχρι το ρεύμα του Πηνειού, από την είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών μέχρι μια τεράστια χαράδρα στα δυτικά, απ’ όπου ο ποταμός…». Το παζάρι, λοιπόν, που επισκέφτηκε ήταν στο Φρούριο όπου λειτουργούσε το εβδομαδιαίο παζάρι και το κατεστραμμένο τζαμί ήταν Bezzâz cami (= του υφασματέμπορου) που λόγου της θέσης του ήταν γνωστό ως Παζάρ τζαμί[2].
- «Το έθιμο συνεχίστηκε το 1888»; Αφού όπως τεκμηριώσαμε δεν υπήρχε κανένα έθιμο, πως συνεχίστηκε το 1888; Αυτή τη χρονιά, δηλαδή στις 13 Οκτώβρη του 1888 το Δημοτικό Συμβούλιο με πρόταση του Δημάρχου Διονύση Γαλάτη αποφάσισε την σύσταση της Ετήσιας Εμποροπανήγυρης[3].
- «Γίνεται μια φορά το χρόνο (τέλος Σεπτεμβρίου) και διαρκεί 10 μέρες»; Αυτό πάλι; Η μόνη γνωστή και αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα είναι η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου[4] που με σαφήνεια όριζε τον χρόνο διάρκειας σε 8 μέρες.
- Τέλος τους κάθε είδους επισκέπτες της εμποροπανήγυρης τους αναφέρει με το προσβλητικό όρο «πελάτες», υποβιβάζοντας τον άνθρωπο από το «ό λ ο» σε επί μέρος κομμάτι της εμπορευματικής σχέσης.
Στόχος αυτών των επισημάνσεων είναι η διέγερση των υπεύθυνων προσεγγίσεων σε κάθε θέμα, πολύ περισσότερο στα ιστορικά ζητήματα που τόσο πολύ ταλαιπωρήθηκαν και συνεχίζουν να ταλαιπωρούνται. Σήμερα παρέδωσα στον αρμόδιο αντιδήμαρχο (Παναγιώτη Νταή) τα τεκμήρια για την ακριβή έναρξη της Ετήσιας Εμποροπανήγυρης. Παράλληλα διατύπωσα το αίτημα της άμεσης απόσυρσης – πιστεύω από αμέλεια – του αναρτημένου κειμένου που αλλοιώνει την ιστορική πραγματικότητα.
ΜΠΑΡΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ (ΤΑΚΗΣ)
Takis-mp@hotmail.com
