Ο πρωταρχικός στόχος του αρχαιολογικού προγράμματος ΒΛΑΠ της Εφορίας Αρχαιοτήτων Καρδίτσας σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών (SIA) και με στόχο να προκύψει πληρέστερη κατανόηση της σημασίας του αρχαιολογικού χώρου στο Βλοχό διαχρονικά, έδωσε μια σπουδαία ανακάλυψη, αυτή της χαμένης πόλης 2.500 ετών.
Οι ερευνητές- αρχαιολόγοι, κατά τη διάρκεια της έρευνας- αποτύπωσης και καταγραφής που έκαναν το Σεπτέμβριο του 2016, στο λόφο «Στρογγυλοβούνι» στο Βλοχό Καρδίτσας, τεκμηρίωσαν τα στοιχεία μιας πόλης 2.500 χρόνων. Στην ουσία βρήκαν πύργους, τείχη και πύλες της πόλης στην κορυφή και στις πλαγίες του λόφου.
Ο αρχαιολογικός χώρος του Βλοχού
Η ΕΡΤ Βόλου μίλησε με την Προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Καρδίτσας κ. Μαρία Βαϊοπούλου, η οποία ανέφερε ότι ο συγκεκριμένος χώρος έχει μακρά ιστορία στην έρευνα. Πάει πίσω στα 1835, ενώ σε ότι αφορά την σχετικά πρόσφατη ιστορία, η περιοχή χαρακτηρίστηκε αρχαιολογικός χώρος το 1964, για να επανέλθει η Εφορία το 2014 με νέο αίτημα ανανέωσης του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και συνεπώς της επαναβεβαιώσης του αρχαιολογικού χώρου. Η κ. Βαϊοπούλου συνεχίζοντας υποστήριξε ότι: Ο αρχαιολογικός χώρος του Βλοχού εκτείνεται στην κορυφή και τις άμεσες παρυφές του λόφου «Στρογγυλοβούνι», στη δυτική θεσσαλική πεδιάδα και πιο συγκεκριμένα στον Δήμο Παλαμά, στην ΠΕ Καρδίτσας.
Πρόκειται για μία οχυρωμένη θέση με ισχυρά τείχη εξαιρετικής διατήρησης που αναπτύσσονται τόσο στην κορυφογραμμή του λόφου όσο και στη νότια πλαγιά. Επιπλέον, δύο οχυρωματικά σκέλη τειχών διατρέχουν τη νότια πλαγιά, στα δυτικά και ανατολικά αντίστοιχα, με πορεία προς τα νότια καταλήγοντας στην πεδινή θέση «Πάτωμα».
Τα τείχη στον πεδινό χώρο δεν εντοπίζονται επιφανειακά, αλλά ωστόσο διατηρούνται αμέσως κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, όπως διαπιστώθηκε κατά τη γεωφυσική διασκόπηση του χώρου. Στις πλαγιές του λόφου, στα βόρεια και νότια, διατηρούνται επίσης δύο διαμορφωμένοι δρόμοι που οδηγούν με πορεία ζικ-ζακ από την πεδιάδα στις δύο πύλες της οχύρωσης στην κορυφή.
Στην κορυφή διατηρούνται επίσης κατάλοιπα αρχιτεκτονικών κατασκευών, που κυρίως αφορούν σε ένα κτιστό περίβολο ασαφούς προς το παρόν χρήσης, καθώς και σε θεμελιώσεις κάποιων κτηρίων. Ο πολεοδομικός ιστός της αρχαίας πόλης εκτείνεται κατά κύριο λόγο στην πεδινή περιοχή, θέση «Πάτωμα» καθώς στο χώρο διατηρούνται ορατά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, ενώ τμήμα του εντοπίστηκε κατά τις γεωφυσικές έρευνες της φετινής περιόδου εργασιών. Τέλος, παλιότερες σωστικές ανασκαφές στο χώρο από τις τότε αρμόδιες Εφορείες (ΙΓ’ ΕΠΚΑ και ΛΔ’ ΕΠΚΑ) έχουν αποκαλύψει κατάλοιπα οικιών αλλά και τμήματα από την οχύρωση (αδημοσίευτο υλικό).
Τα πρώτα αποτελέσματα των εργασιών υποδεικνύουν ότι ο χώρος του Βλοχού χρησιμοποιήθηκε σε τρεις χρονολογικές φάσεις, εκ των οποίων μόνο η μία αφορά σε εκτεταμένη κατοίκηση. Η πρώτη φάση περιλαμβάνει κυρίως την κυκλοτερή οχύρωση στην κορυφή του λόφου και τα τείχη που κατευθύνονται προς το νότιο πεδινό τμήμα του λόφου, που χρονολογούνται στα Ύστερα Αρχαϊκά – Πρώιμα Κλασικά χρόνια σύμφωνα με την τεχνοτροπία της τοιχοδομίας. Ο χώρος αναδιαμορφώθηκε σε μια δεύτερη φάση σε μια τυπική πόλη των Κλασικών – Ελληνιστικών χρόνων με αστικό χαρακτήρα περιλαμβάνοντας πολεοδομικό ιστό, οικίες, ακόμα και Αγορά, όπως διαπιστώθηκε κατά τη γεωφυσική διασκόπηση στη θέση «Πάτωμα». Το μεγαλύτερο τμήμα των οχυρώσεων εντάσσεται σε αυτή τη δεύτερη φάση, ενώ η έκταση που περικλείουν τα τείχη υπολογίζεται στα 50 εκτάρια (500 στρέμματα). Αυτός ο οικισμός κάποια στιγμή εγκαταλείφθηκε, πιθανά από τις ταραχές των Μακεδονικών Πολέμων στις αρχές του 2ου αι. π.Χ. και η εγκατάσταση άρχισε ξανά στη Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο. Τα κατάλοιπα που χρονολογούνται στα ύστερα ρωμαϊκά – πρώιμα βυζαντινά χρόνια συνιστούν την τρίτη φάση του χώρου και περιλαμβάνουν επισκευές των τειχών της δεύτερης φάσης, εκ νέου κατασκευή οχυρωματικού περιβόλου, καθώς και έναν αξιόλογο αριθμό τάφων στην αστική περιοχή των υστεροκλασικών χρόνων.
Τα πρώτα δεδομένα των ερευνών στο χώρο του Βλοχού αποδεικνύουν ότι, αν και η αρχαία αυτή θέση θεωρούνταν παλιότερα ήσσονος σημασίας, η οχυρωματική και οικιστική της ανάπτυξη υπήρξε πολύ πιο εκτεταμένη από ότι είχε αρχικά εκτιμηθεί και ότι εν τέλει πρόκειται για μια μεγάλη και σημαντική θέση στο βόρειο – ανατολικό τμήμα της θεσσαλικής πεδιάδας.
Το αρχαιολογικό πρόγραμμα Βλοχός (ΒΛΑΠ)
Το αρχαιολογικό πρόγραμμα Βλοχός (ΒΛΑΠ) αποτελεί συνεργασία του Σουηδικού Ινστιτούτου Αθηνών (SIA) με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Καρδίτσας. Διευθύντρια του Προγράμματος από την πλευρά του Σουηδικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου είναι η Dr Heléne Whittaker, καθηγήτρια στο τμήμα Ιστορικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ και από την πλευρά της Ε.Φ.Α. Καρδίτσας, η Προϊσταμένη της Εφορείας κ. Μαρία Βαϊοπούλου. Εκπρόσωποι των Διευθυντών στις εργασίες είναι ο κ. Robin Rönnlund (Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ) και η κ. Φωτεινή Τσιούκα (Ε.Φ.Α. Καρδίτσας).
Πρόκειται για τριετές πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει :
• Επιφανειακή έρευνα των ορατών αρχιτεκτονικών καταλοίπων του χώρου. Δηλαδή καταγραφή, μέτρηση συντεταγμένων με GPS, περιγραφή, μετρήσεις και σχέδια
• Φωτογράφηση των σημαντικότερων αρχαιολογικών καταλοίπων με συμβατικές φωτογραφικές μηχανές και drones για φωτογραμμετρικό μοντέλο. Οι περισσότερες από τις φωτογραφίες εδάφους γίνονται παράλληλα με τις εργασίες καταγραφής
• Γεωφυσική διασκόπηση του πεδινού αρχαίου οικισμού με GPR και μαγνητόμετρο
• Δημοσίευση αποτελεσμάτων
