Εκατοντάδες πλοία-φαντάσματα, που απενεργοποιούν τα συστήματα εντοπισμού τους και αλλάζουν αιφνιδιαστικά πορεία, πιθανότατα με σκοτεινούς σκοπούς, κινούνται στη Μεσόγειο Θάλασσα και προκαλούν έντονη ανησυχία στους ειδικούς για κενά στην ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών.
Η κατάσταση έχει σημάνει συναγερμό σε διάφορες υπηρεσίες ανά την Ευρώπη, που συλλέγουν στοιχεία για να διαπιστώσουν κατά πόσο τρομοκρατικές οργανώσεις αξιοποιούν αυτά τα κενά για να μεταφέρουν λαθραία όπλα, ναρκωτικά, ακόμη και μετανάστες.
Σε έρευνά τους που δημοσιεύουν οι «Times» του Λονδίνου επικαλούνται στοιχεία της εταιρείας Windward, βάσει των οποίων η εικόνα είναι άκρως ανησυχητική: μόνο τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο καταγράφηκαν 2.850 «εξαφανίσεις» πλοίων από τα ραντάρ, κλείνοντας το σύστημα αυτόματης δορυφορικής αναγνώρισης AIS προτού εισέλθουν σε ευρωπαϊκά ύδατα. Ορισμένα εξ αυτών ενδεχομένως να αντιμετώπιζαν τεχνικές δυσκολίες, όμως σύμφωνα με τους ειδικούς, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η «εξαφάνιση» είναι σκόπιμη. Τα πλοία είναι υποχρεωμένα να έχουν διαρκώς ανοιχτό το AIS, με εξαίρεση τις στιγμές που βρίσκονται σε κίνδυνο, για παράδειγμα από πειρατές. Και πάλι, όμως, οφείλουν να ενεργοποιήσουν το σύστημα αμέσως μόλις βρεθούν σε ασφαλείς συνθήκες.
Επιπλέον, σύμφωνα με τη Windward, περισσότερα από 300 πλοία εισήλθαν σε ευρωπαϊκά νερά με άκυρο αριθμό αναγνώρισης ΙΜΟ (ένας αριθμός ανάλογος με τον αριθμό πλαισίου των αυτοκινήτων), ενώ το 60% χρησιμοποιούν άλλη σημαία από αυτήν της πραγματικής χώρας προέλευσης. Μάλιστα ιδιαίτερη ανησυχία εμπνέουν στους ειδικούς τα στοιχεία που αφορούν σημεία όπως η Συρία και η Λιβύη, όπου δρουν τρομοκρατικές οργανώσεις. Τον περασμένο Ιανουάριο και Φεβρουάριο καταγράφηκαν 160 σκάφη που εισήλθαν στην Ευρώπη από τη Λιβύη, 40 εκ των οποίων προχώρησαν σε ύποπτες κινήσεις, όπως την απενεργοποίηση του AIS.
Δύο περιπτώσεις που περιγράφουν αναλυτικά στο δημοσίευμά τους οι «Times» δείχνουν τη διαδικασία που ακολουθείται και κινεί υποψίες. Ενα σκάφος υπό κυπριακή σημαία, πραγματοποιούσε επί τρία χρόνια δρομολόγια κυρίως ανάμεσα στη Βόρεια Ευρώπη και τη Δυτική Αφρική. Στα μέσα του περασμένου Ιανουαρίου, όμως, παρέκκλινε από τη συνήθη του πορεία για να κάνει μια στάση στην Ουκρανία προτού εισέλθει στη Μεσόγειο. Οπως έπλεε προς το Γιβραλτάρ, έκανε ύποπτες κινήσεις επί 12 ημέρες, είτε απενεργοποιώντας το σύστημα αναγνώρισης σε πολλές περιστάσεις, είτε βγαίνοντας εκτός πορείας. Αυτό που έκανε περισσότερη εντύπωση ήταν ότι έκλεισε το AIS για 28 ώρες ενώ βρισκόταν στο λιμάνι του Οράν στην Αλγερία, ένα σημείο διαβόητο για το λαθρεμπόριο όπλων και ναρκωτικών.
Φορτίο
Η άλλη περίπτωση αφορά σε πετρελαιοφόρο που απέπλευσε από τη Λιβύη με προορισμό την Ελλάδα, αλλά στη διαδρομή έκανε δύο μη προγραμματισμένες στάσεις σε μικρό θέρετρο στην Κρήτη, όπου εικάζεται ότι μπορεί να μετέφερε μετανάστες.
Μαρία ΑδαμίδουΕπιπλέον, περισσότερα από 230 πλοία διέσχισαν συριακά ή λιβανέζικα χωρικά ύδατα για να φτάσουν στην Ευρώπη, εκ των οποίων τα 20 σταμάτησαν στα όρια για τρεις έως έξι ώρες. Ο εντοπισμός πλοίων που κινούνται ύποπτα είναι εξαιρετικά δύσκολος, λόγω του τεράστιου όγκου σκαφών που βρίσκονται ανά πάσα στιγμή στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 2015 κατέπλευσαν στα ευρωπαϊκά λιμάνια 2,2 εκατομμύρια πλοία.
