Με τις εκδηλώσεις για το Μπουρανί, το διονυσιακό έθιμο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων κορυφώνονται σήμερα οι αποκριάτικες εκδηλώσεις στον Τύρναβο, που έχει αναχθεί σε νούμερο ένα προορισμός στην κεντρική Ελλάδα για χιλιάδες επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Με σύμμαχο τον καλό καιρό από νωρίς το πρωί γίνεται αναπαράσταση του εθίμου από τα μέλη του συλλόγου Μπουρανί – Γαϊτανάκι, ενώ ανάλογες εκδηλώσεις γίνονται από νωρίς μέχρι αργά το απόγευμα σε όλες τις πλατείες του Τυρνάβου την ώρα που ταβέρνες, ουζερί, μπαράκια και καφέ είναι έτοιμα να υποδεχθούν τους χιλιάδες επισκέπτες.
ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
- Το παραδοσιακό έθιμο του Μπουρανί αναβιώνει στον Προφήτη Ηλία με το Σύλλογο Γαϊτανάκι Μπουρανί και το χορευτικό τμήμα του Μορφωτικού Συλλόγου Τυρνάβου, 11:00πμ. Και από το μεσημέρι και μετά το Γαϊτανάκι Μπουρανί συνεχίζει στην πλατεία Αγοράς με δρώμενα και πειράγματα της ημέρας.
- Τυρναβίτικα έθιμα και το δρώμενο του Μπουρανί στην Κεντρική πλατεία Τυρνάβου από τον Πολιτιστικό Σύλλογο,11:00πμ.
- Οι PARANAUE στους δρόμους του Τυρνάβου σε ένα ρυθμικό και χορευτικό show, 1.00μμ.
- Ορχήστρα με χάλκινα περιδιαβαίνει τους δρόμους της πόλης. Χορεύουμε σε παραδοσιακούς ρυθμούς και διασκεδάζουμε στο κλίμα της ημέρας.
- Κούλουμα, χοροί και τραγούδια στην Κεντρική πλατεία Αμπελώνα.
- Παραδοσιακά Κούλουμα – Γαϊτανάκι, χοροί και τραγούδια σε όλα τα τοπικά διαμερίσματα του Δήμου Τυρνάβου.
- ‘ΜΑΚΡΗ ΣΟΥΒΛΑΚΙ’ με τσιπουράκι και νηστήσιμα μεζεδάκια από τα χεράκια της μαμάς…
- Οδός Ονείρων με καλό φαγητό και τσίπουρο.
- Μπρε μπρε μπρε το Μπουρανί… και το Θέμα θα καεί… Κλείνουμε το αποκριάτικο πρόγραμμά μας με ένα All day party μέχρι τελικής πτώσεως. Ο Γιάννης Τσιγκούλης με τις επιλογές του θα μας ξεσηκώσει. Να είστε όλοι εκεί.
- Τις βγάλαμε, τις στήσαμε βαρβάτες κορδωμένες ελάτε να παλέψουμε γιατί είναι θεριωμένες…(ο αγώνας είναι άνισος). Μπουρανί, γέλιο, διασκέδαση στο café Εν Τυρνάβω.
- ΜΠΡΕ ΜΠΡΕ ΜΠΡΕ ΚΑΙ ΣΟΛΟΜΠΙΚ ΚΑΙ ΞΑΝΑ ΠΑΛΙ ΜΠΙΚ. Τα Φσέκια αναβιώνουν το Μπουρανί με ροδαλούς και καραμελένιους π_ _ _ _ _ _ ς στο café Cucci. Ελάτε να τους πιάσετε για να σας πάει καλά. Μαζί μας οι Σαμολαδαίοι δίνουν τους ρυθμούς.
- ΜΠΡΕ ΜΠΡΕ ΜΠΡΕ ΤΟ ΜΠΟΥΡΑΝΙ και όποιος θέλει στο BLOCK 10 θα ΄ρθει να … πιει και να τα σπάσει στους ρυθμούς του μοναδικού DEEJAY ZA! Το πιο HOT πάρτι της χρονιάς στο BLOCK 10.
- Ο Γιάννης Σοφιλλάς έρχεται με το νταούλι και τη λύρα του για το τελευταίο ξεφάντωμα στο café Madame+.
ΤΟ ΜΠΟΥΡΑΝΙ
Ένα από τα έθιμα που έκαναν τον Τύρναβο ξακουστό είναι το έθιμο του «Μπουρανί» την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας. Άλλωστε η χρησιμοποίηση σεξουαλικών και ερωτικών συμβόλων συνδυάζεται απόλυτα με τις παραδοσιακές λαϊκές εκδηλώσεις των Τυρναβιτών.
«Το μπουρανί» είναι στην κυριολεξία ένα λαϊκό πανηγύρι, αλλά στην ουσία είναι η γιορτή του φαλλού και συμβολίζει την αναπαραγωγή και την ευτεκνία.
Για την προέλευση του, υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη αναφέρει ότι οι ρίζες του βρίσκονται στις πανάρχαιες εορτές των Ελλήνων: τα Διονύσια, τα Θεσμοφόρια, τα Αφροδίσια, τα Θαργήλια και κυρίως οι αλωαί που ήταν γεωργική εορτή πανάρχαια λατρεία και προθρησκευτική. Και η δεύτερη ότι προέρχεται από Αρβανίτες που εγκαταστάθηκαν στον Τύρναβο γύρω στο 1770, λίγο πριν τα Ορλωφικά. Η δεύτερη εκδοχή μάλλον είναι και η επικρατέστερη, καθώς τεκμηριώνεται από ιστορικά στοιχεία.
Καθώς λέγεται εκείνη την εποχή, έπεσε στον Τύρναβο επιδημία χολέρας και οι περισσότεροι κάτοικοι του βρήκαν θάνατο. Η πόλη ερημώθηκε και ο σουλτάνος της περιοχής, έφερε ένα τμήμα Αρβανιτών, για να κτίσει την καινούργια πόλη, δίπλα στην παλιά (η περιοχή αυτή ονομάζεται «Κόκκαλα» επειδή στην περιοχή θάφτηκαν όσοι βρήκαν τον θάνατο από την χολέρα). Οι Αρβανίτες αυτοί λοιπόν καθιέρωσαν το έθιμο που σώζεται ως τις μέρες μας.
Το έθιμο αυτό λαμβάνει χώρα την Καθαρή Δευτέρα κάθε χρόνο στον Τύρναβο. Οι κάτοικοι της πόλης πηγαίνουν στο ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία στα βόρεια της πόλης σ’ έναν ελεύθερο ευρύ χώρο (ένα μεγάλο αλώνι).
Η πορεία γίνεται σε πομπή της οποίας προηγούνται διάφορες ομάδες (θίασοι) μεταμφιεσμένων ή μη (μόνον ανδρών), οι οποίοι κουβαλούσαν όλα τα απαραίτητα για την λειτουργία.
Όταν η πόλη έφθανε στο χώρο του Προφήτη Ηλία εκεί κάθε ομάδα έστρωνε στο έδαφος διάφορα φαγητά και μια μεγάλη φιάλη σε σχήμα «φαλλού» γεμάτη με κρασί ή με γαλακτόχρουν κράμα ούζου ή τσίπουρου με νερό.
Παράλληλα άναβαν φωτιά πάνω στην οποία παρασκευαζόταν το «Μπουρανί», μια χορτόσουπα από σπανάκι και ξύδι για να νοστιμίζει. Αφού γινόταν το μπουρανί που είχε την μορφή σούπας σερβιριζόταν στους «μυημένους» ως μέθεξη συμμετοχή στα δρώμενα και έτσι άρχιζε ο χορός και τα τραγούδια, οι αστεϊσμοί και τα πειράγματα με άσεμνες βασικά εκφράσεις.
Πολλοί από τους άντρες που συμμετείχαν σ’ αυτό το τελετουργικό κρατούσαν στα χέρια τους φαλλούς σαν σκήπτρα και ήταν κατασκευασμένα από ξύλο ή πηλό ή ακόμα και από ψωμί και πού αποτελούσαν το κυριότερο τελετουργικό σύμβολο.
Στο έθιμο αυτό συμμετείχαν αυστηρά μόνο άντρες ενώ οι γυναίκες απείχαν, ίσως για λόγους σεμνοτυφίας λόγω των φερόμενων φαλλικών συμβόλων. Ωστόσο στις μέρες μας η κατάσταση έχει αλλάξει. Το έθιμο έχει μεταφερθεί στο κέντρο της πόλης ,όπου οι επισκέπτες, άντρες και γυναίκες συμμετέχουν ενεργά στο γλέντι και βιώνουν πάντα με μια διάθεση σάτιρας τα πειράγματα και τους αστεϊσμούς γύρω από το φαλλό.
