Ο θολωτός τάφος των Φαρσάλων γνωστός ως «τάφος Βερδελή» ανήκει στο εκτεταμένο δυτικό νεκροταφείο της πόλης το οποίο εκτείνεται εκατέρωθεν του δρόμου που συνέδεε την βόρεια με την νότια Ελλάδα και περιείχε τάφους διαφόρων τύπων από την μυκηναϊκή έως την ελληνιστική εποχή.
Ο τάφος φέρεται να κατασκευάστηκε στα τέλη του 6ου αιώνα π.χ. στους υστεροαρχαϊκούς χρόνους και συνέχισε να χρησιμοποιείται ως την ελληνιστική εποχή . Ωστόσο, αμέσως βορειοδυτικά της θόλου του βρέθηκε σε βαθύτερο επίπεδο ένας θαλαμοειδής τάφος μυκηναϊκών χρόνων, τον οποίο «οι κατασκευάσαντες το άνωθεν θολωτόν μνημείον διατήρησαν εκ σεβασμού?, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ανασκαφέας του μνημείου. Το μνημείο ανασκάφηκε το διάστημα 1951-1954 από τον τότε Έφορο Αρχαιοτήτων Ν.Μ. Βερδελή και για αυτό πήρε το όνομά του.
Το βόρειο τμήμα της θόλου χτίστηκε πάνω στο δρόμο του θαλαμοειδούς, και έτσι ο νότιος τοίχος του μυκηναϊκού δρόμου εγκλωβίστηκε μέσα στην έκταση του θαλάμου του νεότερου τάφου και διατηρήθηκε κάτω από το δάπεδο του.
Σώζεται κτιστός περίβολος του τύμβου κατασκευασμένος σύμφωνα με το πολυγωνικό σύστημα, είναι κατασκευασμένος από ντόπιο γκριζωπό ασβεστόλιθο, ενώ η οροφή του είχε καταρρεύσει από παλιά.
Το ίδιο σύστημα δόμησης συναντάται και σε σωζόμενο τμήμα της οχύρωσης της αρχαίας πόλης, του 1ου μισού του 5ου αι. π.χ.
Το σημαντικότερο κτέρισμα, που βρέθηκε στο εσωτερικό του θολωτού τάφου, είναι ο μελανόμορφος κρατήρας του ζωγράφου Εξηκία, του οποίου η κύρια όψη κοσμείται με την παράσταση της μάχης μεταξύ Ελλήνων και Τρώων γύρω από το σώμα του νεκρού Πατρόκλου. Το ταφικό μνημείο φέρεται να άνηκε σε μία από τις αριστοκρατικές και ισχυρές οικογένειες της αρχαίας Φαρσάλου . Η παράσταση του κτερίσματος και η ξεπερασμένη μυκηναϊκή αρχιτεκτονική του τάφου, δείχνουν την ανάγκη των ιδιοκτητών του τάφου να φέρονται ότι κατάγονται από την αρχαία Φθία πόλη καταγωγής του μυθικού ήρωα Αχιλλέα.
Κατά τα τελευταία έτη, παράλληλα με τις εργασίες συντήρησής του, πραγματοποιήθηκαν και εργασίες ανάδειξης του περιβάλλοντος χώρου του, που διαμορφώθηκε με κλίση προς τους γύρω δρόμους, ώστε να αποπνέει την αίσθηση του τύμβου, που κάλυπτε αρχικά τον τάφο.
Πηγή : Δήμος Φαρσάλων
Επιμέλεια – Φωτογραφίες : Δημήτρης Καστανάρας
