Πρεμιέρα την Τρίτη με τα «Αγάλματα που περιμένουν»
«Σε μια δύσκολη συγκυρία λόγω κορονοιού μας ενθουσίασε και συνάμα αποτέλεσε πρόκληση για το Θεσσαλικό Θέατρο το άνοιγμα των αρχαιολογικών χώρων, καθώς μέσω της παράστασης μας δίνεται η ευκαιρία για ένα ταξίδι στους αρχαιολογικούς χώρους της Θεσσαλίας “αγγίζοντας” παράλληλα το τεράστιο θέμα της απόκρυψης και διάσωσης των αρχαιολογικών θησαυρών της χώρας μας την περίοδο του ‘40».
Με αυτά τα λόγια άνοιξε τη συνέντευξη τύπου που παραχωρήθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής στο θέατρο «Αυλή του Μύλου» η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεσσαλικού Θεάτρου Κυριακή Σπανού, περιγράφοντας με ενθουσιασμό την κεντρική καλοκαιρινή παραγωγή του Θ.Θ «Τα αγάλματα περιμένουν», του Ανδρέα Φλουράκη, που κάνει πρεμιέρα στο Β’ Αρχαίο Θέατρο Λάρισας την Τρίτη 28 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας.
«Σε μια εξαιρετική συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων και τη διοίκηση του θεάτρου και με έναν αξιόλογο θίασο και εξίσου σημαντικούς συνεργάτες δηλώνουμε παρόντες με όλους τους τρόπους στέλνοντας μηνύματα σε μια δύσκολη συγκυρία», σημείωσε η κ. Σπανού, μιλώντας για μια παράσταση-πρόκληση για το Θεσσαλικό Θέατρο και το κοινό του.
«Πρόκειται για μια μεγάλη πρόκληση η συνεργασίας μας με το Θ.Θ για την υλοποίηση μιας τελείως πρωτότυπης ιδέας», ανέφερε από την πλευρά της η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Στ. Σδρόλια, ενώ παίρνοντας τον λόγο ο πρόεδρος του ΔΣ Ν. Καλτσάς τόνισε πως «η πρωτότυπη συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους είναι που κάνει τη διαφορά».
«Είμαστε περήφανοι που παρά τις δυσκολίες βρίσκουμε “κλειδιά” για να ξανανοίξουμε το Θεσσαλικό Θέατρο», κατέληξε ο κ. Καλτσάς, περιγράφοντας ένα καλλιτεχνικό ταξίδι που θα λάβει χώρα όχι μόνον στο Β’ Αρχαίο Θέατρο μα και στο Κάστρο Μελιβοίας, το Πύθιο Ελασσόνας, το Διαχρονικό Μουσείο κ.α.
Η παράσταση εντάσσεται στο φετινό πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού που ανοίγει τους αρχαιολογικούς χώρους στις παραστατικές τέχνες και πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας.
Στο ταξίδι του σε σημαντικούς αρχαιολογικούς τόπους της περιοχής, το Θεσσαλικό Θέατρο θα πραγματοποιήσει τρεις παραστάσεις στη Λάρισα (Β΄ Αρχαίο Θέατρο 28-29/7) και Διαχρονικό Μουσείο (1/8). Επόμενοι σταθμοί της παράστασης είναι το Κάστρο της Μελιβοίας (3/8), ο αρχαιολογικός χώρος του Πυθίου στην Ελασσόνα (25/8), το θέατρο Συκεών στη Θεσσαλονίκη (29/8), το Φρούριο στα Τρίκαλα (4/9), ενώ το ταξίδι της θα ολοκληρωθεί στο Α’ Αρχαίο θέατρο Λάρισας (8/9).
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Θεατρικό έργο Ανδρέας Φλουράκης
Σκηνοθεσία – Δραματουργία Κυριακή Σπανού
Βοηθός Σκηνοθέτη Μαρία Παπουτσή
Σκηνικά Άση Δημητρολοπούλου
Κοστούμια Ολυμπία Σιδερίδου
Κίνηση Αναστασία Μπρουζιώτη
Πρωτότυπη μουσική Δεσποινίς Τρίχρωμη
Σχεδιαστής φωτισμών Γιώργος Τέλλος
Βοηθός σχεδιαστή φωτισμών Φωτεινή Ματζόγλου
Υπεύθυνος Παραγωγής Νίκος Γεωργάκης
Κατασκευή σκηνικού Χρήστος Καράκης, Νίκος Ανδριανόπουλος Φρέντυ Γκίζας, Αχιλλέας Τζάνακας
Επιμέλεια φωτισμού Μάκης Παπατριανταφύλλου, Γιώργος Γκόλαντας
Υπεύθυνος κινητής μονάδας Γιώργος Σδράνης
Κατασκευή κοστουμιών Νικολέττα Καΐση
Επιμέλεια ήχου Γρηγόρης Καραφέρης
Ηχογράφηση μίξη Γιώτης Παρασκευαΐδης – Studio Aux
Φωτογραφίες παράστασης Γιάννης Χατζηαντωνίου
Αφίσα Μουτζούρα
Βίντεο/trailer Life of film Productions
Παίζουν οι ηθοποιοί: Θανάσης Ζέρβας, Χρήστος Κορδελάς, Μαρσέλα Λένα, Ανδρομάχη Μακρίδου, Αθηνά Σακαλή, Βάνα Σλέιμαν, Ηρακλής Τζαφέτας, Παναγιώτης Τόλιας.
Προπώληση viva.gr και στα γραφεία του θεάτρου Γεωργιάδου 53 2ος όροφος – 2410621209 (10:30 – 13:30).
Τιμές εισιτηρίων:
Γενική είσοδος: 10 ευρώ
Φοιτητές – Άνω των 65 ετών 7 ευρώ
Άνεργοι – ΑΜΕΑ 5 ευρώ
ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΣΠΑΝΟΥ
ΤΙ ΘΑ ΣΩΖΑΜΕ ΣΗΜΕΡΑ
Τον Σεπτέμβριο του 2011, σκηνοθέτησα μια παράσταση βασισμένη σε κείμενα Ξένων Περιηγητών για την Ελλάδα (Dance me to the end of Greece) και την παρουσιάσαμε στο Επιγραφικό Μουσείο. Τότε άκουσα για πρώτη φορά την ιστορία της Απόκρυψης των αρχαίων, γιατί ο σημερινός χώρος του Επιγραφικού Μουσείου ήταν τότε τα υπόγεια του Αρχαιολογικού Μουσείου όπου κρύφτηκαν τα αγάλματα. Ήταν μία αποκάλυψη για μένα, όχι μόνο εξαιτίας της άγνοιας που είχα και έχουμε για ένα τέτοιο τεράστιο γεγονός αλλά και γιατί ο μόχθος, η μεθοδικότητα, η γνώση και η επιμονή των αρχαιολόγων και των αρχαιοφυλάκων όλης της χώρας να προστατέψουν τους θησαυρούς των μουσείων, μου φώτισε με έναν άλλον τρόπο την σημερινή σχέση μας με την αρχαιότητα.
Η επιχείρηση της Απόκρυψης όλων των αρχαιολογικών θησαυρών των Ελληνικών Μουσείων, ξεκίνησε αμέσως, με την είσοδο της Ελλάδας στον Πόλεμο το 1940 και είχε ολοκληρωθεί πριν μπουν οι Γερμανοί στην Ελλάδα. Οι μαρτυρίες της αρχαιολόγου Σέμνης Καρούζου –μεταξύ άλλων – είναι συγκλονιστικές, καθώς περιγράφει την απόκρυψη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Μέρα νύχτα αποκαθηλώνουν τα αγάλματα από τις βάσεις τους, τα περιτυλίγουν, τα καταγράφουν και τα θάβουν σε τάφρους που ανοίγουν μέσα στα μουσεία και στις αυλές τους. Τα χάλκινα και τα χρυσά αποθηκεύονται στις θυρίδες της Τράπεζας της Ελλάδας. Όταν επισκέφτηκαν οι Γερμανοί το Αρχαιολογικό Μουσείο, τον οδυνηρό Απρίλιο του 1941, περπάτησαν σε άδειες αίθουσες. Οι φωτογραφίες της Απόκρυψης – που κάποιος ευαίσθητος παρατηρητής τράβηξε – φέρανε τα αγάλματα στο συγκινητικό ύψος του ανθρώπου. Ο τρόπος που εργάτες και αγάλματα αναμετριόντουσαν καθημερινά μεταξύ τους «ανέδειξαν» τα αγάλματα μέσα στο φως της ανθρώπινης κλίμακας. Βλέποντας δίπλα- δίπλα το άγαλμα και έναν νεαρό εργάτη φανταζόσουνα το «μοντέλο» του αγάλματος. Αυτή η απόκρυψη έκανε ξανά τα αγάλματα παιδιά των σημερινών ανθρώπων. Με κίνδυνο της ζωής τους, μέσα στην πείνα του ’40, αρχαιολόγοι, τεχνίτες και εργάτες, δίπλα στα αγάλματα που κρύβουν με στοργή, επιβεβαιώνουν ότι ο αρχαίος πολιτισμός περνάει από τα χέρια τους. Αυτό είναι και το στοιχείο που είναι συγκλονιστικό για μένα. Και αυτό είναι και το σύγχρονο ερώτημα: πώς περνάει από τα δικά μας χέρια;
Η θεατρική σκηνή αποβάλλει τη φιλολογία και βαριέται την ιστορία. Πώς να μιλήσεις για ένα θέμα τόσο φορτωμένο με ιδεολογίες, ιδεοληψίες και ερμηνείες. Πονοκέφαλος μεγάλος. Αλλά το θέμα με έτρωγε. Με ποιόν τρόπο να περάσει στη σύγχρονη σκηνή; Μοιράστηκα με τον Ανδρέα Φλουράκη τις σκέψεις μου. Ένα κείμενο για την Απόκρυψη με Α κεφαλαίο και μικρό. Ο Φλουράκης με βάση την αναλογία μιας απόκρυψης σήμερα και το στίχο του Σεφέρη «… εμείς είμαστε τ΄ αγάλματα» έγραψε μια πικρή κωμωδία επιστημονικής φαντασίας επιχειρώντας να βρει μια γλώσσα για ένα τέτοιο θέμα. Ο συγγραφέας πήρε την αντίθετη κατεύθυνση από τη φιλολογία και επέλεξε εικόνες από την σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη, λούμπεν, new age και ψηφιακή κουλτούρα και τις έφερε σε «συνάφεια» με τον κόσμο των αγαλμάτων. Σήμερα μας απειλούν με την αρπαγή κάθε στοιχείου που μας δένει με την αρχαία κληρονομιά. Αυτή η απειλή είναι η μυθιστορηματική αφετηρία του έργου. Τι κάνουμε σε έναν τέτοιο κίνδυνο;.
Με αυτή την αφορμή το έργο διαπραγματεύεται με παιγνιώδη τρόπο την αμφίθυμη σχέση μας με τον αρχαίο πολιτισμό, την περηφάνια αλλά και το διαρκές βάρος του.
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Το κείμενο της παράστασης ακολουθεί τη δραματουργία της σκηνοθεσίας που συνδυάζει το αφηγηματικό στοιχείο από ντοκουμέντα της εποχής της Απόκρυψης του 1940, με τη μυθοπλασία: εικόνες ενός σύγχρονου κόσμου σε περίοδο αποσύνθεσης, φθοράς, εικόνες ανθρώπων χαμένων στην άγνοια και την εικονική πραγματικότητα, ανθρώπων που ερμηνεύουν τη ζωή με όρους NETFLIX. Αυτοί οι διασκορπισμένοι άνθρωποι, οι μοναχικοί και απελπισμένοι – τα «μελλοντικά αγάλματα» – δίπλα στα απομεινάρια του Ελληνικού Πολιτισμού αποκτούν ένα χαρακτήρα ανησυχητικό, μελαγχολικό, απόκοσμα επικίνδυνο. Από την αρχή με ερέθιζε η ιδέα ότι σύγχρονα, αντι-ηρωικά πρόσωπα θα μπουν μέσα στην ορχήστρα του Αρχαίου Θεάτρου και αυτή η σίγουρα τολμηρή και ριψοκίνδυνη επιλογή μου, φαίνεται πως ανοίγει έναν δρόμο για την απεικόνιση της σχέσης μας με την αρχαιότητα. Γιατί το ερώτημα τι θα σώζαμε σήμερα ως χώρα, ως πολιτισμός, είναι ένα ερώτημα που πρέπει να το κάνουν δικό τους αυτοί οι άνθρωποι – οι αρχαιολόγοι το έχουν απαντήσει με τον απίστευτο μόχθο τους μέχρι σήμερα και μας το παραδίδουν καθημερινά. Τι είναι τα σώματα των αγαλμάτων για τα αγόρια των γυμναστηρίων, για τις καθαρίστριες των μουσείων, για τα παιδιά των κλαμπ και των μπαρ της παραλίας, για όλα τα πρόσωπα που περπατούν σήμερα μπροστά από τα μνημεία και τα αρχαία θέατρα, αλλά πιθανότατα δεν έχουν μπει ποτέ μέσα. Κατά τη γνώμη μου το ερώτημα «τι θα έσωζα σε περίπτωση κινδύνου σήμερα» απευθύνεται και σε όλους τους μη-ειδικούς της αρχαιότητας, διαφορετικά η αρχαιότητα θα γίνει ένα μουσειακό έκθεμα και όχι βιωμένη πραγματικότητα.
Κάτω από το κοστούμι ενός σύγχρονου προσώπου, είναι ένα «άγαλμα» ένας νεκρός του μέλλοντος και μόνο αυτή η οπτική γωνία μπορεί να υδρεύσει ξανά τη σχέση μας με τον ανεξάντλητο Ελληνικό Πολιτισμό.
Αυτός ο ανοίκειος συνδυασμός ντοκουμέντου, χιούμορ, λαϊκής κουλτούρας, επιστημονικής φαντασίας μέσα στο χώρο του Αρχαίου Θεάτρου είναι μια τολμηρή και ερευνητική καλλιτεχνική παρέμβαση στην ανίχνευση της δικής μας σχέσης με τον πολιτισμό του τόπου μας.
Άλλωστε ο κατάλογος των μνημείων που σαν προσευχή λέει ο αρχαιολόγος καθ΄ όλη τη διάρκεια της παράστασης είναι μια (επιμνημόσυνη) δέηση…
Κυριακή Δ. Σπανού
Ιούλιος 2020 – Λάρισα
Υ.Γ. Ευχαριστώ ιδιαιτέρως την Κα Σταυρούλα Σδρόλια, Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας για την αμέριστη συμπαράστασή της.
Ειρήνη Παπουτσή
