ΓΡΑΦΕΙ Ο Χρυσοβαλάντης Εξαρχος, γενικός χειρουργός
Κήλη ονομάζεται η πρόπτωση ενός σπλάχνου ή τμήματος αυτού, μέσα από ένα ευένδοτο σημείο των τοιχωμάτων που το περικλείουν.
Τα ευένδοτα σημεία των κοιλιακών τοιχωμάτων περιλαμβάνουν φυσιολογικά ανοίγματα ( στόμια ), τα οποία εξυπηρετούν τη δίοδο αντίστοιχων ανατομικών στοιχείων. Τα κηλικά στόμια μπορούν να αφορούν σε θέσεις του κοιλιακού τοιχώματος με ελαττωμένη αντίσταση στην ενδοκοιλιακή πίεση ή σε θέσεις όπου το τοίχωμα εξασθενεί είτε λόγω συγγενούς πλημμελούς κατασκευής είτε λόγω μεγάλης ηλικίας ή τέλος λόγω κάποιου προηγούμενου εγχειρητικού τραύματος.
Αυτές ονομάζονται εξωτερικές κήλες.
Κήλες όμως μπορεί να δημιουργηθούν και διαμέσου συγγενών ή επίκτητων ( μετά από χειρουργική επέμβαση ) τρημάτων του εσωτερικού της περιτοναϊκής κοιλότητας. Αυτές ονομάζονται εσωτερικές κήλες.
Από τις εξωτερικές κήλες οι πιο συχνές είναι :
Βουβωνοκήλη. Αποτελεί το 75 % των κηλών. Πολύ πιο συχνή στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες σε αναλογία 10:1.
Ομφαλοκήλη. 15 % των κηλών, αναλογία άνδρες γυναίκες 2:1.
Μηροκήλη. 5 % των κηλών πιο συχνή στις γυναίκες 1:3.
Επιγαστρική ή κοιλιοκήλη.
Κήλη
Μετεγχειρητική κήλη.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Τα αίτια που οδηγούν στην δημιουργία κήλης μπορούν να ταξινομηθούν σε δυο κατηγορίες:
Συγγενή.
Η μη σύγκλειση του ελυτροπεριτοναϊκού πόρου και η παραμονή του ανοιχτού μετά την ολοκλήρωση της καθόδου του όρχι στο όσχεο θεωρείται μια από τις κύριες αιτίες εμφάνισης λοξής βουβωνοκήλης.
Η υψηλή θέση του απονευρωτικού τόξου του εγκάρσιου κοιλιακού μυός προδιαθέτει στην εμφάνιση της ευθείας βουβωνοκήλης.
Ο χιασμός των απονευρώσεων των πλάγιων κοιλιακών μυών κατά το σχηματισμό της λευκής γραμμής, σε ένα μόνο επίπεδο αντί για τρία που είναι το σύνηθες, προδιαθέτει στην εμφάνιση επιγαστρικής κήλης.
Οι ομφαλοκήλες κατά ένα ποσοστό οφείλονται σε παραμονή ελλείμματος στον ομφαλικό δακτύλιο, που φυσιολογικά παρατηρείται κατά τη γέννηση, αλλά αποφράσσεται συνήθως στη παιδική ηλικία.
Επίκτητα.
Καταστάσεις που προκαλούν χρόνια αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, καθώς και εξασθένηση των κοιλιακών τοιχωμάτων συμβάλουν στο σχηματισμό κήλης.
Χρόνιος βήχας.
Δυσκοιλιότητα.
Κάπνισμα.
Παχυσαρκία.
Ηλικία.
Τραυματισμός ή χειρουργική επέμβαση.
Άρση βάρους και έντονη γυμναστική.
Κύηση.
Ασκίτης.
Κολλαγονοπάθειες.
Μεταβολικοί και ανοσοποιητικοί παράγοντες.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η κλινική εικόνα ποικίλει. Εξαρτάται δε από το αν υπάρχουν επιπλοκές ή όχι.
Ανατασσόμενη κήλη. Εμφανίζεται ως μια μαλακή, ευπίεστη και ανώδυνη διόγκωση, η οποία προβάλει κατά το βήχα. Το περιεχόμενο της μπορεί να αναταχθεί, δηλαδή να επιστρέψει εντός της κοιλιάς, είτε αυτόματα είτε έπειτα από κατάλληλους χειρισμούς. Τα συμπτώματα που αναφέρει ο ασθενής είναι συνήθως αίσθημα βάρους ή ελαφρύς πόνος που επιδεινώνεται κατά την ορθοστασία, τη φυσική δραστηριότητα και την απότομη αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης ( βήχας, φτέρνισμα ) ενώ υποχωρεί κατά την κατάκλιση. Ενίοτε μια κήλη μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματική και να αποκαλυφθεί τυχαία κατά την διάρκεια της κλινικής εξέτασης.
Μη ανατασσόμενη κήλη. Είναι η κήλη της οποίας το περιεχόμενο δεν μπορεί να επιστρέψει εντός της κοιλιάς. Είναι σχετικά μαλακή, ελαστική στην ψηλάφηση και ανώδυνη. Εμφάνιση άλγους είναι ενδεικτική περίσφιξης.
Αποφραγμένη κήλη. Χαρακτηρίζεται η κήλη που περιέχει ένα κοίλο σπλάχνο του οποίου ο αυλός έχει αποφραχθεί, προκαλώντας αποφρακτικό ειλεό. Η απόφραξη σχεδόν πάντα αφορά στο λεπτό έντερο. Η συμπτωματολογία είναι αυτή του αποφρακτικού ειλεού του λεπτού εντέρου με έντονο κολικοειδές άλγος και εμέτους. Στη ψηλάφηση η κήλη είναι τεταμένη και επώδυνη. Η ακτινογραφία κοιλίας σε όρθια θέση αναδεικνύει συνήθως υδραερικά επίπεδα λεπτού εντέρου. Η αποφραγμένη κήλη είναι μια κατάσταση που χρήζει επείγουσας χειρουργικής επέμβασης.
Περισφιγμένη κήλη. Είναι η κήλη της οποίας το περιεχόμενο παρουσιάζει σοβαρή διαταραχή της αιμάτωσης του. Η περίσφιξη μπορεί να έχει οξεία ή βαθμιαία έναρξη. Η κυκλοφορία του αίματος εμποδίζεται και το αυξανόμενο οίδημα του μεσεντερίου προκαλεί τελικά τη διακοπή της αρτηριακής ροής, με αποτέλεσμα την ισχαιμία, τη νέκρωση, ακόμα και τη διάτρηση του εντερικού τοιχώματος. Η περισφιγμένη κήλη είναι σκληρή και επώδυνη. Εάν το περιεχόμενο είναι έντερο έχουμε την εικόνα αποφρακτικού ειλεού ( κολικοειδές άλγος, εμετοί ). Αποτελεί ένδειξη χειρουργικής επέμβασης, ενώ δεν πρέπει να γίνεται προσπάθεια ανάταξης εάν έχουν περάσει 4 – 6 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Φλεγμαίνουσα κήλη. Χαρακτηρίζεται από τη φλεγμονή του περιεχομένου της, και επεκτείνεται στον σάκο, το υποδόριο και το υπερκείμενο δέρμα. Η κήλη είναι επώδυνη, ενώ το υπερκείμενο δέρμα εμφανίζεται εξέρυθρο, θερμό και οιδηματώδες. Η θεραπεία είναι μόνο χειρουργική.
