Γράφει η Φωτεινή Καλογερογιάννη, Διδάκτωρ Επιστημών της Αγωγής*
Ρίχνοντας μια εκ των έσω ματιά στα νοσοκομεία
Μετά από 32 ημέρες νοσηλείας σε δύο νοσοκομεία της Αττικής και με πολλές εσωτερικές μετακινήσεις σ’ αυτά αποκτά κανείς μια μικρή εμπειρία από την επαφή με τους γιατρούς, το νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό για τη λειτουργία των νοσοκομείων στην εποχή της πανδημίας και ειδικά όταν τυχαίνει να το βιώνεις όλο αυτό στην έκρηξη τρίτου κύματος της πανδημίας του covid-19 που το διάστημα αυτό πλήττει τη χώρα.
Αυτή ακριβώς η εμπειρία μου έδωσε τη δυνατότητα να καταγράψω όσα αντιλήφθηκα ως παρατηρητής και όσα έζησα ως συμμέτοχος από την σκοπιά του ασθενή.
Όταν στις 2 Μαρτίου έφτασα με ασθενοφόρο στα επείγοντα του Ερυθρού Σταυρού σίγουρα δε φανταζόμουν ότι θα νοσηλευόμουν για παραπάνω από ένα μήνα και ότι λόγω του κορωνοϊού θα μεταφερόμουν από κλινική σε κλινική! Έφτασα σε ένα νοσοκομείο οργανωμένο στην υποδοχή ασθενών σε αίθουσα αεριζόμενη για τη λήψη του πρώτου τεστ covid, προκειμένου να προχωρήσει ο πάσχων στο αντίστοιχο τμήμα για εξέταση.
Πρώτα στο παθολογικό, εξετάσεις, διαγνώσεις, τα πρώτα φάρμακα σε χώρο όπου δεν συνωστίζονταν οι ασθενείς (3-4 κρεβάτια ήμασταν μέσα στο χώρο), αλλά που πραγματικά ο φόρτος εργασίας ήταν τέτοιος που το ένιωθες ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν παίρνουν ανάσα. Πέρασαν πολλές ειδικότητες για εξέταση και κατέληξα στο χειρουργικό τμήμα με περιποίηση και προσοχή που στην αρχή δεν το πίστευα, μιας και ήταν η πρώτη φορά που χρειάστηκε να πάω στα επείγοντα! Γι’ αυτό και όταν το πρωί πια της επόμενης μέρας βρέθηκα στο δωμάτιο, έπειτα και από το δεύτερο –μοριακό πια- τεστ κορωνοϊού, και είδα όλους τους γιατρούς στην πρώτη τους επίσκεψη, αισθάνθηκα μια ασφάλεια ότι θα καταφέρω να αντιμετωπίσω το πρόβλημα όποιο και αν είναι, καθότι ήταν άγνωστη η αιτία του προβλήματος υγείας μου στην αρχή!
Και από εκείνη τη μέρα ξεκίνησε η παρατήρηση του έργου των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού που πραγματικά ξεπερνούν τον εαυτό τους κάθε μέρα και εργάζονται σε πολύ δύσκολες συνθήκες και πολλές φορές ξεπερνούν τις δυνάμεις τους, ενώ τα μέσα δε φτάνουν για να υποστηρίξουν το έργο τους. Και πέρα από αυτό έχουν να αντιμετωπίσουν και ασθενείς που πρωτίστως δε σέβονται τον εαυτό τους και απαιτούν, διατάζουν, φωνάζουν, βρίζουν, παραπονιούνται ακόμη και για το φαγητό – διότι μάλλον θα ξέχασαν ότι δε βρίσκονται στο Χίλτον! Και πέρα από ιδιότροπους ασθενείς – που συχνά συγχωρείς τις ιδιοτροπίες τους λόγω της κατάστασης τους- έχεις να αντιμετωπίσεις και ακόμη πιο ιδιαίτερους συνοδούς που δεν καταλαβαίνουν το πιο απλό, ότι για να μείνεις ως συνοδός πρέπει να κάνεις τεστ covid, όπου σου υποδεικνύουν και να συμπληρώσεις το αντίστοιχο χαρτί για τον έλεγχο που πάλι σου εξηγούν τι είναι και πως θα το κάνεις, αλλά αυτό δε συνεπάγεται ότι ο συνομιλητής/ συνοδός θέλει να ακολουθήσει τον κανόνα ή τους κανόνες.
Και κάπως έτσι διαπιστώνεις ότι ένα σύστημα που προσπαθεί να οργανωθεί σωστά απέναντι σ’ αυτό που ζούμε και να ακολουθήσει οδηγίες και πρωτόκολλα δε θα μπορέσει να το κάνει, αν και ο καθένας από εμάς δε το υποστηρίξει. Ωστόσο, η έκρηξη του τρίτου κύματος δεν επηρέασε μόνο τα σενάρια περί λειτουργίας της αγοράς και της μερικής επαναφοράς στην κανονικότητα, αλλά επηρέασε κατά βάση τη λειτουργία των νοσοκομείων και την ζωή πολλών non covid- ασθενών, ανάμεσα στους οποίους ήμουν και εγώ!
Έπειτα από 15 μέρες νοσηλείας στον Ερυθρό Σταυρό, όπου έχεις αποφύγει τα χειρότερα, εμπιστεύεσαι του γιατρούς που σε έχουν αναλάβει και είσαι στη μέση μιας θεραπευτικής αγωγής σου ανακοινώνεται ότι ο Ερυθρός Σταυρός ξαφνικά γίνεται covid- νοσοκομείο και πρέπει να μετακινηθείς. Εκεί από τη μια σκέφτεσαι πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση με τον κορωνοϊό και καταλαβαίνεις γιατί έχει προτεραιότητα, από την άλλη, όμως, ως ασθενής αισθάνεσαι μετέωρος έχοντας κατά νου ότι χάνεις το περιβάλλον που σου δημιούργησε ασφάλεια και μπορεί πέρα από αυτό που έχεις να κολλήσεις και κορωνοϊό. Και έτσι ξεκινά η περιπέτεια!
Στην 18η μέρα αλλαγή νοσοκομείου, όπου όλα ξεκινούν από την αρχή και έπειτα επειδή διαδοχικά οι κλινικές γίνονταν covid, τρεις εσωτερικές μετακινήσεις στο δεύτερο νοσοκομείο προσπαθώντας να βρεις τρόπο να αντέξεις ψυχολογικά και πρακτικά, να διαχειριστείς το πρόβλημα σου αλλά και τον φόβο σου! Και αρχίζεις να αναρωτιέσαι ως πολίτης που θέλεις να είσαι μέρος της κοινωνίας, των προβλημάτων της και κυρίως των λύσεων που δίνονται σ’ αυτά, γιατί δεν υπήρξε ένας σχεδιασμός από πέρυσι τον Μάρτιο μέχρι σήμερα για τη λειτουργία των νοσοκομείων τέτοιος που να αποφορτίζει όσο γίνεται το σύστημα υγείας, όταν πιέζεται;
Γιατί οι σεναριακές προβλέψεις και οι ευέλικτοι προγραμματισμοί εξαρτώνται από την πολυπλοκότητα και την αβεβαιότητα της ίδιας της πανδημίας και μάλιστα μια αβεβαιότητα που έχει εγκατασταθεί για τα καλά στις ζωές μας και επηρεάζει όλες τις πτυχές της, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά συνολικά στον κόσμο που αναμετριέται καθημερινά με την απειλή του κορωνοϊού σε όλα τα επίπεδα της πραγματικότητα μας.
Ωστόσο, δεν μπορείς παρά να επισημάνεις ότι οι προθέσεις και οι σχεδιασμοί καμιά φορά δε φτάνουν γιατί πρέπει να μεταφραστούν σε θεσμικές αποφάσεις και αυτές πρέπει να τις διαχειριστούν άτομα που θα υπερβούν το εγώ τους –καθόλου αυτονόητο στην εποχή μας- και θα σκεφτούν το κοινό καλό για να θυμηθούμε και τα λόγια του Αριστοτέλη: «για να ευδοκιμήσει το μέρος πρέπει να ευδοκιμήσει το όλον», και κυρίως πρέπει οι πολίτες να πειστούν ότι είναι ενεργό κομμάτι αυτής της κοινωνίας και με τη στάση τους επηρεάζουν την πορεία των αποφάσεων και των όποιων σχεδιασμών.
Και ακριβώς, επειδή πρέπει να επισημαίνονται όλα, ειδικά όταν τα παρατηρείς, δεν μπορεί να παραβλεφθεί ότι υπάρχουν κλινικές σε νοσοκομεία που λειτουργούν με ελάχιστο προσωπικό και χρειάζονται ενίσχυση. Πώς, για παράδειγμα, να τα βγάλουν πέρα δυο νοσηλευτές/ ριες σε μια βάρδια έχοντας να κουράρουν σαράντα ασθενείς; Απλά τρέχουν και δε φτάνουν να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών, να ακολουθήσουν τις οδηγίες των γιατρών, να καταγράψουν τα απαιτούμενα στους φακέλους των ασθενών και να υποδεχτούν και νέες εισαγωγές ειδικά στις μέρες εφημερίας του νοσοκομείου που γίνεται χαμός.
Και από την άλλη πώς να μην επισημάνεις την έλλειψη σε γιατρούς που οι υπάρχοντες κάνουν τρεις και τέσσερις εφημερίες την εβδομάδα και παρόλη την κούραση τους είναι κοντά στον ασθενή και προσπαθούν για το καλύτερο; Τέλος, δε γίνεται να μην αναφερθεί η απουσία ενημέρωσης του ίδιου του προσωπικού για το αν και πότε το νοσοκομείο ή η πτέρυγα θα γίνει covid only και τι πρέπει να κάνουν. Οδηγίες στέλνονται την τελευταία στιγμή για το πώς θα λειτουργούν, οι γιατροί όλων των ειδικοτήτων μετατρέπονται σε covid- γιατρούς, οι νοσηλευτές την προηγούμενη μέρα μαθαίνουν πως θα ντύνονται, πώς θα χειριστούν τους χώρους, τους ασθενείς και τόσα άλλα που για μας των εκτός των νοσοκομείων δεν είναι απολύτως κατανοητά.
Η προσωπική περιπέτεια κάποτε τελειώνει, αλλά πίσω μένουν άτομα που σ’ αυτή τη φάση καλούνται να κάνουν κάτι πολύ πιο δύσκολο· να αναμετρηθούν με τον covid-19 βοηθώντας τους πάσχοντες να τον ξεπεράσουν, γεγονός για το οποίο το λιγότερο που τους αξίζει είναι το μπράβο και το περισσότερο η έμπρακτή εκτίμηση που πρέπει το Κράτος κάποια στιγμή να δείξει απέναντι τους.
Οι σχεδιασμοί και οι αποφάσεις δε θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς αυτούς που παρόλη την ελλιπή ενημέρωση και τους λίγους πόρους, με αυταπάρνηση πολλές φορές ρίχνονται στη δουλειά. Γιατί υπάρχουν και αυτοί/ες οι γιατροί και αυτοί/ες οι νοσηλευτές/ριες! Το βλέπεις στα μάτια τους και το ακούς στη φωνή τους… είναι εκεί!
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Φωτεινή Καλογερογιάννη είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του ιδίου πανεπιστημίου και από το 2020 είναι διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Φιλοσοφικής Σχολής όπου εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή με θέμα «Διερεύνηση των παραγόντων βελτίωσης των γλωσσικών ικανοτήτων σε Ρομά μαθητές Γυμνασίου». Έχει συμμετάσχει από το 2014 σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα για την ένταξη και την εκπαίδευση των μαθητών Ρομά και έχει εργαστεί ως καθηγήτρια στον ιδιωτικό τομέα με αντικείμενο διδασκαλίας το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. Από το 2017 συμμετέχει ως προσκεκλημένη ομιλήτρια σε μαθήματα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας τόσο σε προπτυχιακό, όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο με αντικείμενο την διαπολιτισμική επικοινωνία και το εκπαιδευτικό υλικό, ενώ στο χειμερινό εξάμηνο 2020/21 συνεργάζεται με το Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ για την υλοποίηση της πρακτικής άσκησης των φοιτητών του ΠΜΣ «Θεωρία, Πράξη & Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου: Διαπολιτισμική εκπαίδευση». Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στη διαπολιτισμική επικοινωνία, στην διαπολιτισμική εκπαίδευση, με έμφαση στην διαμόρφωση της ιδιότητας του πολίτη, και τη διδακτική της γλώσσας σε περιβάλλοντα πολιτισμικής ετερότητας.
*Το άρθρο αφιερώνεται στον θεράποντα ιατρό μου, τον Διευθυντή, όλους τους/τις γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό της Α΄ Χειρουργικής κλινικής του νοσοκομείου «Ερυθρός Σταυρός».
