Τα αντιβιοτικά είχαν κάποτε θεωρηθεί η σωτηρία του κόσμου. Σήμερα, οι ερευνητές φοβούνται ότι τα αντιβιοτικά μπορεί να αποτελούν απειλή για τη δημόσια υγεία και το φυσικό περιβάλλον.
Από την εποχή της εμφάνισής τους, χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά σε τόσο μεγάλες δόσεις και τόσο συχνά, που όλο και περισσότεροι από εμάς γίνονται πιο ανθεκτικοί σε αυτά, με αποτέλεσμα οι κοινές και αβλαβείς λοιμώξεις να υπάρχει κίνδυνος να γίνουν απειλητικές για τη ζωή μας.
Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα έχει επίσης δείξει ότι και μόνο η έκθεση σε αντιβιοτικά μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στον οργανισμό που εκτίθεται όσο και στους απογόνους του οργανισμού.
Πάντα στο νερό μας
Και είμαστε πολλοί, άνθρωποι και ζώα, που εκτιθέμεθα καθημερινά στα αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά βρίσκονται συχνά στα λύματα, τα υπόγεια ύδατα, τα επιφανειακά ύδατα, ακόμη και τα εμφιαλωμένα νερά και επομένως είναι δύσκολο να μην έρθουμε σε επαφή.
«Ο χρόνος ημιζωής των αντιβιοτικών είναι αρκετά σύντομος – χάνουν την δύναμή τους στο νερό μετά από ώρες ή μέρες – αλλά επειδή μεγάλες ποσότητες πέφτουν συνεχώς στο νερό μας, θεωρούμε τα αντιβιοτικά ως «ψευδο-επίμονη» ρύπανση του νερού», λέει ο Elvis Genbo Xu, ο οποίος είναι ειδικός στην οικοτοξικολογία και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας.
Είναι ένας από τους συγγραφείς μιας νέας μελέτης σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες των αντιβιοτικών, που δημοσιεύτηκε στο Environmental Science & Technology.
Το υπόβαθρο για τη μελέτη είναι ότι τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα αντιβιοτικά μπορεί να έχουν επιζήμια επίδραση στους απογόνους των ατόμων που εκτίθενται στα φάρμακα.
«Σε αυτή τη μελέτη, εξετάσαμε τους απογόνους των ψαριών ζέβρα που εκτέθηκαν σε CTC, το οποίο είναι ένα κοινό αντιβιοτικό. Οι συγκεντρώσεις CTC του πειράματος αντιστοιχούσαν στις συγκεντρώσεις που μπορεί να συναντήσουν οι άγριοι οργανισμοί στη φύση.
«Μπορούμε να δούμε ότι οι νέες γενιές, δηλαδή οι απόγονοι, είναι λιγότερο αποτελεσματικές στην καταπολέμηση των βακτηρίων και γενικά έχουν ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα από τη γονική γενιά», εξηγεί ο Elvis Genbo Xu.
Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη δείχνει ότι η πρώτη γενιά ζέβρα, που γεννήθηκε από γονείς εκτεθειμένους σε CTC, είχε εξασθενημένη αντιβακτηριακή άμυνα και ότι ο αριθμός των κυττάρων του ανοσοποιητικού τους μειώθηκε. Το τελευταίο ίσχυε και για την τρίτη γενιά.
Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ενός οργανισμού εξασθενεί, ο οργανισμός γίνεται λιγότερο ικανός στο να καταπολεμά τους ιούς και τα βακτήρια, και επομένως πιο επιρρεπής σε ασθένειες.
Προηγούμενη έρευνα έδειξε επίσης ότι τα αρσενικά μεταξύ των λεγόμενων ψεύτικων σκορπιών (Cordylochernes scorpioides) έχουν χαμηλότερη ποιότητα σπέρματος όταν οι πατέρες τους έχουν εκτεθεί στο αντιβιοτικό τετρακυκλίνη: ο αριθμός των βιώσιμων σπερματοζωαρίων μειώθηκε κατά 25%!
Σημείωση: Από το 2000 έως το 2015, η παγκόσμια κατανάλωση αντιβιοτικών αυξήθηκε κατά 65%. Από 21,1 δισεκατομμύρια ημερήσιες δόσεις σε 34,8 δισεκατομμύρια. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι πεθαίνουν ως αποτέλεσμα της αντίστασης στα αντιβιοτικά. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να ανέλθει στα 10 εκατομμύρια το 2050.
