Καταγγελία «βόμβα» της ΟΙΕΛΕ
Η μοριοδότηση των ακαδημαϊκών προσόντων στους Πίνακες του ΑΣΕΠ γιγάντωσε στη χώρα μας το ντροπιαστικό φαινόμενο της συγγραφής διατριβών, τόσο για μεταπτυχιακά όσο και για διδακτορικά, από εταιρείες που πλασάρονται ως δήθεν «συμβουλευτικές» αλλά επί της ουσίας συγγράφουν από την αρχή μέχρι το τέλος τις εργασίες των «πονηρών» πελατών. Με τον τρόπο αυτό δεκάδες παραβατικοί υποψήφιοι εκπαιδευτικοί μοριοδοτούνται για τον Πίνακα του ΑΣΕΠ και θα καταλάβουν τη θέση άλλων που μόχθησαν για να λάβουν τον τίτλο τους.
Είναι μια ακόμη απόδειξη ότι, με την ανοχή της πολιτείας και με τη δυσκολία μέρους της ακαδημαϊκής κοινότητας να εντοπίσει το φαινόμενο, το αγαθό της εκπαίδευσης μετατρέπεται ραγδαία σε εμπόρευμα. Μεγαλύτερη απόδειξη του γεγονότος της απέραντης νοθείας με σκοπό την εύρεση εργασίας στο δημόσιο τομέα είναι ότι ακόμη και σήμερα, παρά το γεγονός ότι υπάρχει σχετική νομοθεσία που επιβάλλει την επανεξέταση κατόχων παράνομων τίτλων σπουδών, «υπηρετούν» στον ευαίσθητο χώρο της Υγείας σχεδόν 2.000 άνθρωποι που έλαβαν πτυχία-μαϊμού από 17 ιδιωτικά λύκεια στα οποία έβαλε λουκέτο μια γενναία Υπουργός, η Μαριέτα Γιαννάκου, μετά από καταγγελίες της ΟΙΕΛΕ.
Δεκάδες εταιρείες «παραγωγής» διατριβών διαφημίζονται ανενόχλητα στο διαδίκτυο
Το φαινόμενο αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά στη χώρα όπου βασιλεύει η ασυδοσία οι πραματευτές ανενόχλητοι διαφημίζουν το «εμπόρευμα». Πάντοτε υπήρχαν άνθρωποι που έναντι αμοιβής έγραφαν διατριβές, όμως η δημιουργία μιας «αγοράς» παραγωγής «έτοιμων» εργασιών αναπτύχθηκε έντονα την περίοδο της πανδημίας.
Πλέον, αν πληκτρολογήσεις στο Google τις φράσεις «φοιτητικές εργασίες επί πληρωμή» ή «εταιρείες για διατριβή» θα προκύψουν εκατοντάδες αποτελέσματα με τις «υπηρεσίες» να περιγράφονται αδρά και …ευγενικά: «Συμβάλλουμε στην επιτυχή υποστήριξη της πτυχιακής εργασίας», «με συνέπεια στις προθεσμίες», «υποστήριξη μέχρι την ολοκλήρωση της προσπάθειας».
Η επίσημη δικαιολογία λειτουργίας των εκπροσώπων του παραεμπορίου των εργασιών είναι η δήθεν συμβουλευτική υποστήριξη. Όλοι γνωρίζουν, φυσικά, πως άνεργοι κάτοχοι μεταπτυχιακών σπουδών επιστρατεύονται και συγγράφουν από την αρχή μέχρι το τέλος τις διατριβές των …επιτήδειων. Το κοστολόγιο, βάσει όσων μας αναφέρθηκαν από ανώνυμους καταγγέλλοντες, μπορεί να ξεκινήσει από τα 100 ευρώ για μια μικρή εργασία και να φτάσει το τετραψήφιο νούμερο για μια απαιτητική διδακτορική διατριβή. Για μια πιο βαθιά ματιά στο πρόβλημα, είναι χρήσιμο να ανατρέξει κάποιος σε δύο αναλυτικά άρθρα της Εφ. Συν. (Εργασίες επί πληρωμή, ακαδημαϊκές απάτες και εξετάσεις… ιμιτασιόν της Εύας Παπαδοπούλου που δημοσιεύτηκε το 2021 και Πτυχιακές επί πληρωμή: το παρεμπόριο της γνώσης της Αφροδίτης Τζιαντζή που δημοσιεύτηκε το 2019).
Πώς αντιμετωπίζεται το φαινόμενο διεθνώς και τι γίνεται στην Ελλάδα
Το φαινόμενο της βιομηχανίας πτυχιακών εργασιών έχει μεγάλη ανάπτυξη στο εξωτερικό. Με βάση πρόσφατα στοιχεία στις ΗΠΑ το ποσοστό των φοιτητών που συλλαμβάνονται να «κλέβουν» έχει οκταπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, τα Πανεπιστήμια και η πολιτεία με τη βοήθεια ειδικευμένων εταιρειών και σύγχρονων λογισμικών «ανιχνεύουν» μεγάλο τμήμα των «φαστ φουντ» διατριβών και στέλνουν στη δικαιοσύνη τους «παραγωγούς» και τους αντιγραφείς. Επιπλέον, και κυρίως λόγω της χαμηλής αναλογίας καθηγητών-φοιτητών, υπάρχουν αυστηρά πρωτόκολλα εξέτασης που δίνουν τη δυνατότητα στον διδάσκοντα να αντιληφθεί, εάν ο φοιτητής έγραψε ο ίδιος τη διατριβή του.
Στην Ελλάδα μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά με το ζήτημα. Είναι άγνωστο, εάν έστω και μια εταιρεία από αυτές που ελεύθερα διαφημίζουν παραβατικές δραστηριότητες έχει ελεγχθεί ή έχει οδηγηθεί στη δικαιοσύνη. Λίγες, δε, πανεπιστημιακές σχολές έχουν επιστρατεύσει ειδικά λογισμικά (όπως το πρόγραμμα Turnitin) για να εντοπίζουν την παρανομία. Επιπλέον, στην πραγματικότητα του εξαθλιωμένου ελληνικού Πανεπιστημίου όπου ένας καθηγητής έχει συχνά εκατοντάδες εργασίες να διορθώσει, χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας είναι σχεδόν αδύνατον να εντοπιστούν οι «ετοιματζίδικες» διατριβές. Το γεγονός δυσκολεύει η εμπλοκή πολιτικών κύκλων στο παραεμπόριο πτυχίων με ισχυρές φοιτητικές παρατάξεις να έχουν ενεργό ανάμιξη στην προώθηση τέτοιων άθλιων πρακτικών.
Η πρότασή μας
Ο πολλαπλασιασμός των εταιρειών που ειδικεύονται στην συγγραφή διατριβών κατά παραγγελία και η ανάπτυξη νέων λογισμικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή λόγου, όπως το ChatGPT, γεννούν μεγάλες προκλήσεις και θα δημιουργήσουν νέες εστίες ανομίας, δύσκολα αντιμετωπίσιμες, που απαιτούν συστηματική δουλειά από τις εποπτικές αρχές. Η ΟΙΕΛΕ προτείνει την συνεργασία της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, του Υπουργείου Παιδείας και του Υπουργείου Ανάπτυξης με στόχο τη δημιουργία μιας ειδικής υπηρεσίας που θα ασχοληθεί με τη χαρτογράφηση του χώρου και την εκκίνηση αντιμετώπισης του φαινομένου.
Δεν είμαστε, όμως, αισιόδοξοι ότι μια πολιτική ηγεσία που έχει ως άρρητο στόχο την πλήρη εμπορευματοποίηση του εκπαιδευτικού αγαθού, θα ασχοληθεί σοβαρά με το ζήτημα… Η Ομοσπονδία μας, σε κάθε περίπτωση, καλεί κάθε πολίτη που έχει συγκεκριμένα στοιχεία να τα καταθέσει σε εμάς, και εμείς με τη σειρά μας θα τα δημοσιοποιήσουμε και θα τα παραδώσουμε στις αρμόδιες αρχές. Όπως ακριβώς με συνέπεια πράξαμε τόσο με την περίπτωση των χιλιάδων παράνομων τίτλων από ιδιωτικά λύκεια όσο και με τα πλαστά πτυχία ξένων γλωσσών που χρησιμοποιήθηκαν από κομματικούς παρατρεχάμενους για να καταλάβουν διευθυντικές θέσεις στην πάλαι ποτέ ΝΕΡΙΤ.
Η απαξίωση του εκπαιδευτικού επαγγέλματος
Το φαινόμενο της εμπορίας διατριβών και της εκτεταμένης λογοκλοπής για την απόκτηση μιας πολυπόθητης θέσης στο δημόσιο και δη στην εκπαίδευση είναι σύμπτωμα της απόλυτης υποβάθμισης του εκπαιδευτικού επαγγέλματος, αλλά και ενός στρεβλού συστήματος εκπαίδευσης και επιλογής εκπαιδευτικών.
Σε μια χώρα που αμείβει τους εκπαιδευτικούς με μισθούς πείνας, που δεν τους επιμορφώνει, ή όταν το πράττει είναι με αμφιλεγόμενες μεθόδους (βλέπε τα πρόσφατα τραγικά κείμενα επιμόρφωσης που έχουν επισύρει μήνι στον κόσμο της εκπαίδευσης), που τους συκοφαντεί μέσω των ΜΜΕ, που τους απαξιώνει στην κοινωνία, το εκπαιδευτικό επάγγελμα είναι πλέον μια επιλογή ανάγκης.
Διόλου τυχαίο το γεγονός ότι πλέον ελάχιστοι ταλαντούχοι και «ιδεολόγοι» μαθητές επιλέγουν την εκπαίδευση ως επαγγελματικό προορισμό. Οι βάσεις εισαγωγής σε παιδαγωγικές και «καθηγητικές» σχολές είναι πλέον τόσο χαμηλές (σε κάποιες περιπτώσεις σχολών οι υποψήφιοι περνούν με 10.000 μόρια…) που προκαλείται εύλογα ανησυχία για το τι μέλλει γενέσθαι στην εκπαίδευση, καθώς δεν υπάρχει σοβαρό πρόγραμμα επιμόρφωσης-κατάρτισης ούτε συστηματική διαδικασία επιλογής μέσω αξιόπιστης και μεγάλης διάρκειας (τουλάχιστον ενός εξαμήνου) πρακτικής δοκιμής, όπως γίνεται στο εξωτερικό.
Στην χώρα όπου θάλλει η φαιδρά πορτοκαλέα, κάποιοι θεωρούν πως η ασφαλής μέθοδος επιλογής εκπαιδευτικών είναι ένας …γραπτός διαγωνισμός (ακόμη και για αυτούς που έχουν πολύχρονη προϋπηρεσία ως αναπληρωτές ή ως ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί!) με τους υποψήφιους να κατακλύζουν τα εξειδικευμένα φροντιστήρια, ώστε να παπαγαλίσουν πέντε βιβλία για να αποδείξουν ότι είναι …καλοί εκπαιδευτικοί. Το μέλλον για την Παιδεία είναι δυσοίωνο.
