Η ομιλία του υπουργού στη Βουλή στη συζήτηση για τον προύπολογισμό
Η ενίσχυση της αγροτικής επιχειρηματικότητας και η διαχείριση της κλιματικής κρίσης αποτελούν τους δύο βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους θα κινηθεί η πολιτική του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως τόνισε ο αρμόδιος υπουργός Λευτέρης Αυγενάκης, κατά την ομιλία του επί του Προϋπολογισμού 2024, ενώ ανακοίνωσε ότι οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ θα καταβάλλονται στο 100%.
Ο ΥπΑΑΤ επιβεβαιώνοντας τη θετική πορεία των δεικτών της ελληνικής αγροτικής οικονομίας, παρέθεσε στοιχεία από το εμπορικό ισοζύγιο , το οποίο κι εφέτος είναι θετικό, ενώ για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και την προστασία της παραγωγής ανήγγειλε την λειτουργία του αγροτικού 112, το οποίο θα ενημερώνει τους παραγωγούς για έντονα καιρικά φαινόμενα.
Συγκεκριμένα για το εμπορικό ισοζύγιο είπε:
«Το θετικό εμπορικό ισοζύγιο στα αγροτικά προϊόντα έρχεται να επισφραγίσει την αναπτυξιακή πορεία του αγροδιατροφικού τομέα. Για το 10μηνο του 2023, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αντιστοιχούν στο 21,37% των εξαγωγών της χώρας, δηλαδή σε πάνω από το 1/5 των συνολικών εξαγωγών». Στο πλαίσιο στήριξης της επιχειρηματικότητας στον πρωτογενή τομέα, εντάσσεται, όπως τόνισε, και η δημιουργία Αγροτικών Τμημάτων στα Επιμελητήρια. «Έτσι δίνουμε πρόσβαση στους παραγωγούς και στους επαγγελματίες του πρωτογενή τομέα, να απολαύσουν τα οφέλη μιας ήδη οργανωμένης δομής και να κάνουν χρήση όλων των υπηρεσιών, αλλά και της γνώσης που προσφέρουν τα Επιμελητήρια», ανέφερε.
Προς την ίδια κατεύθυνση, ενίσχυσης της εξωστρέφειας, είπε ότι κινείται και το «ξεκλείδωμα» της αγοράς των Ινδιών «και να επιτύχουμε μια αμοιβαίως επικερδή και με πολλαπλά οφέλη συνεργασία με μια χώρα ηγέτιδα στον αγροδιατροφικό και οικονομικό τομέα παγκοσμίως». Στην πολιτική αυτή συμβάλλει και η αποκατάσταση της σχέσης της χώρας μας με το Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων FAO), ο Γενικός Διευθυντής του οποίου θα παραστεί και θα μιλήσει στην Agrotica στη Θεσσαλονίκη.
Σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης ο υπουργός αναφέρθηκε και σε δράσεις πρόληψης με κυριότερη την προειδοποίηση παγετού μέχρι και τρεις μέρες πριν την εκδήλωσή του «με ωριαίο χρονικό βήμα, με ακρίβεια αγροτεμαχίου που ο ίδιος έχει επιλέξει».Και πρόσθεσε: «σχεδιάζουμε την λειτουργία του αγροτικού 112. Μέσω αυτού, θα ειδοποιούνται για καιρικά φαινόμενα που θα πλήξουν τις εκμεταλλεύσεις τους, όπως ακραίες βροχοπτώσεις, χαλάζι, παγετός, ενώ παράλληλα θα τους προτείνονται καλλιεργητικές πρακτικές που μπορούν να ακολουθήσουν, ώστε να αποφύγουν τις ενδεχόμενες ζημιές».
Παράλληλα ο ΥπΑΑΤ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις καινοτομίες του νέου κανονισμού του ΕΛΓΑ που αναθεωρείται μετά από 25 χρόνια και έχει σκοπό να καλύψει περισσότερους κινδύνους και να διευρύνει τον αριθμό των ασφαλισμένων και στόχο να ενισχύσει την αξιοπιστία του και την ταχύτητα καταβολής των αποζημιώσεων. Ο νέος κανονισμός θα κινείται σε τρία επίπεδα. Το πρώτο θα είναι υποχρεωτικό και τα άλλα δύο προαιρετικά. Ο υπουργός ανέφερε δύο ακόμη καινοτομίες του νέου ΕΛΓΑ ο οποίος θα συνεχίσει να λειτουργεί ως φορέας του δημοσίου:
«Η μία είναι ότι ήδη απελευθερώνεται το 20% των εσόδων του ΕΛΓΑ που κατευθυνόταν για την κάλυψη διοικητικών και μισθολογικών αναγκών του οργανισμού, τα οποία πλέον καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Έτσι, οι εισφορές των αγροτών κατευθύνονται στο 100% πίσω σε αυτούς, για την κάλυψη των αναγκών τους.
Ακόμη, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κεντρική Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΚΕΜΚΕ) διαμορφώσαμε το ειδικό καθεστώς για αποζημίωση πληγέντων άνω του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ. Έτσι, απαλλασσόμαστε από τον περιορισμό της καταβολής αποζημιώσεων μέχρι το ύψος των εσόδων του οργανισμού από τις εισφορές των παραγωγών. Σε συνέχεια αυτού, με το νομοσχέδιο που φέρνουμε στη διαβούλευση, ενισχύουμε τη δυνατότητα του ΕΛΓΑ για παροχή αποζημιώσεων σχετιζόμενων με δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως υψηλές θερμοκρασίες, παρατεταμένος καύσωνας και ακραίες βροχοπτώσεις, με την θέσπιση ετήσιας επιχορήγησης του οργανισμού από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Οικονομικών».
Οι δράσεις στήριξης της αγροτικής επιχειρηματικότητας
Για την ενίσχυση του στόχου της αγροτικής επιχειρηματικότητας, ο Λευτέρης Αυγενάκης είπε ότι το ΥπΑΑΤ θα κινηθεί στους εξής άξονες:
1. Στην αύξηση του αριθμού των κατ’ επάγγελμα αγροτών κατά 60.000 μέχρι το 2027. Στο πλαίσιο αυτό λειτουργούν τα προγράμματα Νέων Αγροτών. Το τρέχον έχει ξεπεράσει τα 600 εκατ. ενώ το επόμενο που θα ανοίξει μετά το καλοκαίρι αναμένεται να κινείται σε ανάλογο επίπεδο. «Θέλουμε η επιλογή του αγροτικού επαγγέλματος να γίνεται όχι από ανάγκη αλλά από επιλογή», τόνισε.
2. Την προώθηση φιλοπεριβαλλοντικών γεωργικών πρακτικών και μεθόδων με έμφαση στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία. Το πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη, το μεγαλύτερο που έχει προκηρυχθεί ποτέ, ξεπερνά τα 700 εκατ. ευρώ.
3. Στη βελτίωση και ανάπτυξη των δημοσίων υποδομών στη γεωργία, με στόχο τον εκσυγχρονισμό εγγειοβελτιωτικών έργων, αξιοποιώντας το πρόγραμμα «Ύδωρ 2.0» το οποίο αναμένεται να προκαλέσει μόχλευση πόρων της τάξης των 4 δις ευρώ.
4. Στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη των αγροτικών μας περιοχών, επιδιώκοντας τη διασύνδεση της γεωργικής παραγωγής με τον τουρισμό, τον πολιτισμό και την αγροτική μας παράδοση μέσα από τα τοπικά προγράμματα LEADER, στα οποία διαθέσαμε για πρώτη φορά συνολικούς πόρους 600 εκ. € για ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις.
Ταυτόχρονα το ΥπΑΑΤ επενδύει στην καινοτομία και στις νέες τεχνολογίες διαθέτοντας πόρους:
σε προγράμματα για επενδύσειςΕκσυγχρονισμού Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων (Σχέδια Βελτίωσης) και Μεταποίησης Γεωργικών Προϊόντων, (239 εκατ. ευρώ)
σε προγράμματα για την διευκόλυνση πρόσβασης των παραγωγών σε ρευστότητα για επενδύσεις και κεφάλαιο κίνησης, μέσα από τα Ταμεία Εγγυήσεων και Μικροπιστώσεων, (60 εκατ. ευρώ)
σε προγράμματα για τη συνεργασία και τη δωρεάν συμβουλευτική υποστήριξη των παραγωγών, την κατάρτιση και την εκπαίδευσή τους. (89 εκατ. ευρώ)
Όπως είπε ο κ. Αυγενάκης με την ίδια λογική αξιοποιούνται αποτελεσματικά οι πόροι του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, του οποίου οι πιο σημαντικές δράσεις είναι:
τα περίφημα οικολογικά σχήματα, με χρηματοδότηση 2,2 δις ευρώ, που σε συνδυασμό με
τα 888,2 εκ ευρώ για περιβαλλοντικές δεσμεύσεις και επενδύσεις θα συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής,
τα 236 εκ ευρώ για την ανάπτυξη των κοινωνιών στις αγροτικές περιοχές,
τα 145 εκ ευρώ για την εκπαίδευση, συμβουλευτική και διάχυση γνώσης και
τα 141 εκ ευρώ για την προώθηση της συνεργατικότητας.
«Το Στρατηγικό μας Σχέδιο σηματοδοτεί μια νέα περίοδο σημαντικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών για τις αγροτικές μας περιοχές. Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021 -2027 υποστηρίζει παρεμβάσεις και δράσεις ύψους 19,3 δις που καλύπτουν τις ειδικές ανάγκες της χώρας μας.
Επιδιώκουμε τη μετάβαση προς έναν έξυπνο, βιώσιμο, ανταγωνιστικό, σταθερό και διαφοροποιημένο αγροτικό τομέα, διασφαλίζοντας παράλληλα, την ασφάλεια των τροφίμων, μακροπρόθεσμα», είπε ο ΥπΑΑΤ.
Επίσης για τις δράσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται να συνεισφέρει με 127 εκ ευρώ για την προσεχή χρονιά, μαζί με τα 120 εκ του 2023, ενισχύοντας σημαντικά αναπτυξιακά έργα που αναμένεται να αλλάξουν το πρόσωπο του κλάδου», κυρίως προς την κατεύθυνση που έχουν σχέση με τον εκσυγχρονισμό και ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροδιατροφικού τομέα συνολικά.
Στην ίδια κατεύθυνση ενίσχυσης της αγροτικής επιχειρηματικότητας κινείται και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων από το οποίο οι πιστώσεις που έχουν προϋπολογισθεί για το 2024 ανέρχονται σε:
1) 850 εκ. ευρώ, για το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος
2) 4 εκ ευρώ, για το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ
3) 127 εκ ευρώ. για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Σε ό,τι αφορά στη μείωση του κόστους παραγωγής που αποτελεί μεγάλο πρόβλημα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είπε ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα των αγροτών στηρίζεται με:
– φορολογικές απαλλαγές,
– στήριξη των συλλογικών σχημάτων και των Ομάδων Παραγωγών,
– απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος κατά 50%,
– εισαγωγή νέας φορολογικής κλίμακας για τα φυσικά πρόσωπα,
– μείωση του ΦΠΑ για τις ζωοτροφές και τα λιπάσματα,
– χορήγηση εφάπαξ ενίσχυσης με το 2% του τζίρου για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις,
– μείωση του φορολογικού συντελεστή για τα αγροτικά συνεταιριστικά σχήματα,
– επιστροφή και το 2023 του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο. Έχουν ήδη πληρωθεί 76 εκατ. € σε 297.428.
– μείωση του ΦΠΑ από 24% στο 13% για τα αγροτικά μηχανήματα και τον εξοπλισμό, κάτι που επί χρόνια ζητούσαν οι αγρότες.
Δράσεις απέναντι στην κλιματική κρίση
Αναφερόμενος στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης ο Λευτέρης Αυγενάκης κατέγραψε τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση για αποζημιώσεις σε Θεσσαλία και Έβρο, σημειώνοντας ότι η ηγεσία του ΥπΑΑΤ υλοποιώντας τις εντολές του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, δουλεύει άοκνα για να σταθούν στα πόδια τους οι πληγέντες και να αναγεννηθούν οι περιοχές που υπέστησαν καταστροφές.
Ιδιαίτερη προτεραιότητα έδωσε ο υπουργός στη διαχείριση των υδάτων ανακοινώνοντας ότι σύντομα θα συσταθεί Ενιαίος Φορέας Διαχείρισης Υδάτων, αρχικά στη Θεσσαλία και στη συνέχεια, σταδιακά, σε όλη την επικράτεια. Στους νέους φορείς που θα λειτουργούν σε συνεργασία με τα υπουργεία Περιβάλλοντος, Υποδομών και τις Περιφέρειες, θα ενσωματωθούν οι ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ κάθε περιοχής. «Το νερό είναι το πιο πολύτιμο αγαθό στην παραγωγή. Γιατί χωρίς νερό δεν υπάρχει παραγωγή. Δηλαδή, δεν υπάρχει τροφή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επισιτιστική επάρκεια, την οικονομία και την κοινωνική συνοχή».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο ΥπΑΑΤ στις αποζημιώσεις που έχει καταβάλει ο ΕΛΓΑ στους πληγέντες της Θεσσαλίας
«Για την Θεσσαλία, χορηγήθηκαν 107,5 εκατ ευρώ σε 24.000 παραγωγούς για αποζημιώσεις φυτικής παραγωγής και 16,5 εκατ ευρώ σε 2.400 κτηνοτρόφους για την ζωική παραγωγή. Συνολικά, μέχρι και σήμερα έχουν δοθεί 124 εκατομμύρια ευρώ. Στις 22 Δεκεμβρίου θα καταβληθούν επιπλέον 26 εκατ. ευρώ, στους παραγωγούς οι οποίοι δεν έλαβαν προκαταβολή μέχρι τώρα για τις ζημίες στις καλλιέργειές τους.
Πρέπει να αναφερθεί ότι για το 2023 μόνο, ο ΕΛΓΑ διέθεσε 250 εκ ευρώ για αποζημιώσεις, όταν τα έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών δεν ξεπερνούν τα 150 εκ ευρώ. Ακόμη, ενισχύθηκαν με 2,1 εκ ευρώ οι παράκτιοι αλιείς του Παγασητικού και της Λάρισας για την κάλυψη του απολεσθέντος εισοδήματος. Τα νούμερα αυτά αποδεικνύουν, τη βούληση που υπάρχει για την στήριξη του πρωτογενούς τομέα. Την βούληση όχι μόνο του Υπουργείου, αλλά και της Κυβέρνησης συνολικά, η οποία μέχρι τώρα έχει ενισχύσει τον ΕΛΓΑ για να καλύψει τις αποζημιώσεις της καταστροφής της Θεσσαλίας με 260 εκατ. ευρώ και αν απαιτηθούν κι άλλα είναι έτοιμη να τα διαθέσει».
Θύμισε επίσης ότι μέσω του Γεωργικού Αποθεματικού 2023 καταβάλλονται 15,8 εκατ ευρώ σε όσους παραγωγούς της Θεσσαλίας δεν ήταν υποχρεωμένοι να έχουν ασφαλίσει την παραγωγή τους στον ΕΛΓΑ. Επισημαίνοντας ότι για το 2024 η Ελλάδα κατάφερε να εξασφαλίσει τριπλάσιο ποσό.
Πρόβαλε επίσης τα μέτρα που έχουν ληφθεί για αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα στη Θεσσαλία, δίνοντας έμφαση στο μέτρο 5.2, ύψους 45 εκατ. ευρώ που αφορά στην δωρεάν αντικατάσταση ζωικού κεφαλαίου και δωρεάν ανακατασκευή σταβλικών εγκαταστάσεων.
Κλείνοντας ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τόνισε ότι ο πρωτογενής και δευτερογενής τομέας αποτελούν πεδίο πολύπλευρης περιφερειακής ανάπτυξης και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.
