Ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία η περιοδική έκθεση “Ο σεισμός όπως τον ζήσαμε εμείς” που έλαβε χώρα στο Μουσείο Σιτηρών και Αλεύρων στο Μύλο του Παππά.
Μια έκθεση που επισκέφθηκαν περισσότεροι από 3500 άνθρωποι, όλων των ηλικιών. Επισκέπτες, οι οποίοι. είτε από περιέργεια, είτε από ειδικό ενδιαφέρον θέλησαν, μέχρι και την τελευταία μέρα, να δουν πώς είναι δυνατόν να εκτεθεί το άυλο, η μνήμη, η αφήγηση. Μεγάλος αριθμός μαθητών, αλλά και ομάδων ενηλίκων, στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος που σχεδιάστηκε για την έκθεση. Ευχάριστα απρόσμενες κι οι αντιδράσεις επισκεπτών από άλλες πόλεις κι άλλες χώρες που βρέθηκαν στο Μουσείο κι η έκθεση τους έδωσε μία άλλη οπτική της νεότερης ιστορίας της πόλης.
Κάνοντας μια αποτίμηση της έκθεσης, η επιμελήτρια του project και της έκθεσης, επιστημονική υπεύθυνη του Μουσείου, Κ. Κόντσα θα αναφέρει χαρακτηριστικά “Μέσα στις πρωτόγνωρες συνθήκες του σεισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας, της διπλής επισφάλειας που βίωσαν οι άνθρωποι της πόλης, γεννήθηκε η ιδέα κι η επιθυμία να συλλεχθούν οι ιστορίες και οι μνήμες των ανθρώπων σχετικά με τα γεγονότα αυτά. Μια συνθήκη οριακότητας, την οποία είχαν βιώσει ξανά οι πολίτες το 1941, όταν εν μέσω ισχυρών μετασεισμών η πόλη βομβαρδιζόταν.
Τον Απρίλιο του 2021 η Αντιδημαρχία Πολιτισμού και το Μουσείο Σιτηρών και Αλεύρων σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία Κράτους-Τμήμα Λάρισας έκαναν ένα ανοιχτό κάλεσμα στους πολίτες να αποστείλουν ή να καταθέσουν τις δικές τους αφηγήσεις από σεισμούς στην πόλη. Ιστορίες που ρίχνουν φως στο πώς τελικά οι άνθρωποι βιώνουν τα ιστορικά γεγονότα και τί υπάρχει πίσω από τους τίτλους των Μ.Μ.Ε. ή την εφήμερη κουλτούρα της δημόσιας εξομολόγησης στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Ιστορίες γραπτές, οπτικοακουστικό υλικό, ζωγραφιές, σκίτσα, εκθέσεις παιδιών, ημερολόγια,φωτογραφίες, συνθέτουν αυτό το αρχείο που εμφορείται από συναισθήματα, χιούμορ και πιθανές ασυνέχειες. Ένα πολυφωνικό και πολυσυλλεκτικό αρχείο που ενσωματώνει «φωνές» καθημερινών ανθρώπων και πολλών παιδιών και εφήβων, συγκεράζοντας την σφαίρα του ιδιωτικού με τον δημόσιο λόγο και δημιουργώντας ένα νέο αρχειακό τεκμήριο.
Η εκθεσιακή αφήγηση κινήθηκε σε μια διαρκή αλληλεπίδραση της μεγάλης κλίμακας της δημόσιας ιστορίας,της επίσημης εκδοχής των γεγονότων και της μικρής κλίμακας της βιωμένης ιστορίας και μνήμης. Μια έκθεση για ένα συλλογικό τραύμα προϋποθέτει έναν ασυνήθιστο τρόπο έκθεσης γι΄ αυτό και εμπλέξαμε την περιοδική μέσα στη μόνιμη έκθεση, η οποία με τη σειρά της αντιπροσωπεύει το περιβάλλον και τη σταθερότητα της τοπικής κοινωνίας, όπως αντανακλώνται μέσα σ΄έναν βιομηχανικό κτίριο – τοπόσημο της οικονομικής (τότε) και της πολιτιστικής (τώρα) ανάπτυξης της πόλης.
Το κεντρικό έκθεμα ήταν ένα ντοκιμαντέρ, στις οθόνες της μόνιμης έκθεσης, με σταχυολογημένες αφηγήσεις σεισμών από ανθρώπους της πόλης όχι με τη μορφή μιας αυστηρής χρονογραφίας, αλλά μέσα από το φίλτρο της ατομικής ανασύνθεσης της μνήμης, όπως συνδιαλέγεται με επίκαιρα από το οπτικοακουστικό αρχείο της Ε.Ρ.Τ., αρχειακό υλικό και φωτογραφίες. Η εμπειρία του σεισμού μέσα από τα μάτια των μαθητών στα σχολεία σε μία ξεχωριστή ενότητα της έκθεσης, μία διαδραστική ενότητα όπου οι επισκέπτες μπορούσαν να αναδιφήσουν ιστορίες σεισμών αλλά και να γράψουν την προσωπική εμπειρία ως μέρος του υπό συγκρότηση αρχείου και μία διαφορετική χρονογραμμή με ιστορίες σεισμών-σταθμούς στη νεότερη ιστορία της πόλης. Η επανασύνδεση με το παρόν σε μια σειρά υβριδικών φωτογραφιών του Γ. Πέτρου, η οποία συγκέρασε με ευρηματικό τρόπο, σαν κολάζ, τα ίδια σημεία της σεισμόπληκτης πόλης (1941 & 2021) με μία ενδιαφέρουσα ανθρωπο-τοπογραφική σημειολογία.
Αν κάθε έκθεση είναι σαν ένα νήμα που ξετυλίγεται μέχρι να τυλιχτεί ξανά στο νου κάθε επισκέπτη, στην έκθεση “Ο σεισμός, όπως τον ζήσαμε εμείς!” το έκθεμα προηγήθηκε ως βίωμα, αλλά και οι όψεις της ιστορίας του συλλογικού τραύματος παρουσιάστηκαν στην βιωμένη εξέλιξή τους. Μία έκθεση ανθρωποκεντρική, συντεθειμένη με τον τρόπο που οι πολίτες επέλεξαν να θυμηθούν και ν’ αφήσουν το δικό τους ίχνος στην ιστορία.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους και όσες συνετέλεσαν στην υλοποίηση της περιοδικής έκθεσης και στη συγκρότηση του αρχείου, το οποίο θα διαφυλαχτεί στα Γ.Α.Κ.-Τμήμα Λάρισας”.
