ΓΡΑΦΕΙ Ο Τάσος Τσιαπλές, μέλος της Κ.Ε του ΚΚΕ, πρόεδρος του ΕΚΝΛ
Ταυτόχρονα με το τσάκισμα μισθών, συντάξεων, επιδομάτων ανεργίας, εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, διόγκωσης της ανεργίας και της μερικής απασχόλησης, κυβερνητικά στελέχη, περιδιαβαίνουν πόλεις και χωριά για να προπαγανδίσουν και να προωθήσουν την λεγόμενη «Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία»,
παρουσιάζοντας την σαν την σωτηρία για την ανεργία, κρύβοντας τις πραγματικές στοχεύσεις αυτού του εγχειρήματος, που δεν είναι άλλες από την εξυπηρέτηση των αναγκών του μεγάλου κεφαλαίου, την μονιμοποίηση της φτώχειας και την ενσωμάτωση των ανέργων και εξαθλιωμένων στο καπιταλιστικό σύστημα που τους κατάντησε έτσι.
Η λεγόμενη «Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία», συνιστά μια εξαιρετικά επικίνδυνη παγίδα, πολιτική και ιδεολογική και οικονομική, σε βάρος των ανθρώπων, που κυριολεκτικά αισθάνονται πνιγμένοι και πιάνονται από τα μαλλιά τους. Ο νόμος 4430/2016 που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Ν.Δ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, είναι απολύτως ενταγμένος στη μνημονιακή πολιτική της κυβέρνησης, της Ε.Ε, του ΟΟΣΑ και άλλων διεθνών καπιταλιστικών διακρατικών οργανισμών πριν από την κρίση.
Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, εμφανίζει τον τομέα της κοινωνικής οικονομίας ως κάτι διαφορετικό από την καπιταλιστική οικονομία, από τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις, κάτι που δεν μπορεί να υπάρξει αντικειμενικά σ’ αυτό το σύστημα.
`Ο,τι σάπιο, ό,τι πιο ακραίο, υπάρχει στην καπιταλιστική οικονομία, θα αναπαραχθεί με ακόμα πιο ανεξέλεγκτο τρόπο στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας. Τα πάντα: κερδοφορία, ρουσφετολογία, διαφθορά, δημιουργία σύγχρονων δικτύων εξαγοράς συνειδήσεων, όπου ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας έχει μεγάλη δυναμική. Αυτό δεν αποτελεί μία πρόβλεψη, αλλά την γενίκευση της πείρας, γιατί αυτός ο τομέας έχει “χτιστεί” σε κάποιες χώρες για ένα διάστημα. Και δεν είναι τυχαίο ότι ψηφίστηκε από όλα τα κόμματα που ψήφισαν και το 3ο μνημόνιο. Είναι μέσα σε αυτήν τη λογική.
Η χρησιμοποίηση λέξεων προς εντυπωσιασμό, όπως δημοκρατία, ισότητα, αλληλεγγύη, συνεργασία, σεβασμός στον άνθρωπο και το περιβάλλον που αναφέρονται στο σχετικό νόμο, αποτελούν καπηλεία διεκδικήσεων του εργατικού κινήματος για τις οποίες έχει χυθεί αίμα στους ταξικούς αγώνες, ευνουχίζονται χρησιμοποιούμενες σε χαριτωμένη παράθεση μέσα στον αστικό λόγο.
Μιλάνε, κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα, για «διαμόρφωση ισότιμων σχέσεων παραγωγής» και για «σταθερή και αξιοπρεπή εργασία», ενώ έχουν ξεπατώσει ό,τι είχε κατακτήσει το εργατικό κίνημα τις προηγούμενες δεκαετίες. Μιλάνε για «κοινωνικές σχέσεις βασιζόμενες στη συλλογικότητα και στην ισοτιμία και όχι στον ανταγωνισμό», λες και δεν αποτελεί ο ανταγωνισμός θεμέλιο λίθο του ίδιου του καπιταλισμού που αυτοί υπηρετούν. Για «οικονομική και κοινωνική ισότητα», λες και είναι ποτέ δυνατόν να υπάρξουν αυτές μέσα στις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η διαβόητη «βιώσιμη ανάπτυξη». Πρόκειται για οξύμωρο. Μια τέτοιου είδους ανάπτυξη δεν μπορεί να έχει στόχο την οικονομική ισότητα, την ισότητα των φύλων, τον σεβασμό των τοπικών ιδιαιτεροτήτων, την πολυπολιτισμικότητα, την προστασία του περιβάλλοντος και των απειλουμένων ειδών (εντυπωσιακό πάλι το πώς όλα αυτά με μια σαρωτική χειρονομία μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι!). Η ανάπτυξη εκ των πραγμάτων έναν και μόνο στόχο μπορεί να έχει: Το κέρδος των καπιταλιστών. Γι’ αυτούς και μόνο είναι βιώσιμη. Για τους υπόλοιπους γίνεται ο βίος αβίωτος και η καθημερινότητα άχθος.
Για να αναφέρω ένα παράδειγμα: Η αποτροπή διείσδυσης γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο (διεθνώς μάλιστα!) μόνο ως ανέκδοτα μπορούν να ακουστούν πάνω στο πεδίο του ανταγωνισμού των ισχυρών και των συμφωνιών τύπου ΤΤΙΡ που άλλες έχουν υπογραφεί και άλλες βρίσκονται στα σκαριά.
Φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, με τη σοσιαλδημοκρατική λογική που έχει, συνεχίζει να διαφημίζει ότι μπορεί να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα του καπιταλισμού μέσα από μεγαλοστομίες. Συνειδητά αποκρύπτει ότι όλα τα προβλήματα της ανισότητας, της φτώχειας, της περιθωριοποίησης, του ρατσισμού, της μετανάστευσης, της προσφυγιάς, της καταστροφής του περιβάλλοντος είναι γεννήματα του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος.
Οι δε περιθωριοποιημένες και δυσκολευόμενες να ενταχθούν στην αγορά εργασίας και την κοινωνία γενικότερα ομάδες, για τις οποίες λέει ότι ενδιαφέρεται η κυβέρνηση, αποτελούν αναπόδραστο αποκύημα της ασκούμενης πολιτικής, εγχώριας και διεθνούς. Και ακόμα μεγαλύτερη γίνεται η υποκρισία όταν έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινες ζωές κατεστραμμένες από τον πόλεμο και την ακραία φτώχεια και πείνα.
Όλη αυτή η «εναλλακτική» φιλολογία, είναι προπέτασμα καπνού, για να ριχτεί το βάρος της αντιμετώπισης των προβλημάτων σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από αυτόν που θα όφειλε να έχει την πραγματική ευθύνη: το αστικό κράτος.
Ποιος καλείται να σηκώσει το βάρος αυτής της ευθύνης; Οι φορείς κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας: Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης ευθύνης και Συνεταιρισμοί Εργαζομένων. Αυτοί οι συνεταιριστικού τύπου φορείς (επιχειρήσεις ουσιαστικά, αφού με κεφάλαια των συνεταιριζομένων δημιουργούνται) θα εποπτεύονται από δύο κυβερνητικές επιτροπές και μία ειδική γραμματεία που επί τούτου θα συσταθεί. Η μέχρι τώρα εμπειρία, μας έχει δείξει πώς λειτουργούν αυτά τα πράγματα και πώς αλλάζουν χέρια τεράστια χρηματικά ποσά. Άλλωστε κι οι φορείς αυτοί έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας (επίσης επί τούτου δημιουργούμενου) και το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης. Αυτό το τελευταίο, ως Ανώνυμη Εταιρεία που είναι, δεν αποκρύπτει τον σκοπό του: την «προώθηση νέων μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής και τη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων σ’ αυτά, ώστε να καταστούν ανταγωνιστικές. Και εννοείται ότι τα πακέτα χρηματοδότησης από την Ε.Ε αποτελούν βασική πηγή εσόδων σε όλο αυτό το πανηγύρι απορρόφησης κονδυλίων.
Και οι εργαζόμενοι σε αυτές τις επιχειρήσεις; Θα εντάσσονται στα εξευτελιστικά προγράμματα του ΟΑΕΔ με άθλια μεροκάματα, ωράρια, ασφάλιση, διάρκεια σύμβασης κ.λπ. Έτσι εννοούν την ένταξη στην αγορά εργασίας. Εξυπακούεται ότι ο εθελοντισμός παίζει και εδώ τεράστιο ρόλο, με τον νόμο να ορίζει ειδικά «μητρώα εθελοντών», καθώς και τους ακριβείς όρους υπό τους οποίους οι «αγνών αισθημάτων» άνθρωποι θα παρέχουν απλήρωτη και ανασφάλιστη εργασία.
Θα χρησιμοποιείται η φτωχολογιά, οι εθελοντές, οι αμειβόμενοι με μισθούς πείνας, σαν μια ασπίδα πρόληψης, ούτως ώστε ο συνδικαλισμός να μην υπάρχει μέσα σ’ αυτόν το χώρο. Αυτό εξυπακούεται, αφού είναι επιχειρηματίες, αφού είναι αυτοαπασχολούμενοι, αφού αυτοδιαχειρίζονται μάλιστα τις επιχειρήσεις. Και η τοπικότητα δεν είναι καθόλου τυχαία επιλογή. Κι από αυτήν την άποψη, η πείρα είναι πολύ πλούσια.
Η πείρα της Λατινικής Αμερικής από το 2001 έως και 2010, γιατί μετά έσβησαν, είναι πολύ αποκαλυπτική για όσα ετοιμάζει η συγκυβέρνηση. Ο ΟΟΣΑ από το 1998 επεξεργάστηκε συγκροτημένα αυτήν την πολιτική της κοινωνικής οικονομίας. Τέτοιες μορφές, αναπτύχθηκαν στο Εκουαδόρ, στη Βολιβία, στη Βραζιλία και την Αργεντινή. Και πότε φούντωσαν; Όταν είχαν γίνει εξεγέρσεις των ιθαγενών πληθυσμών και αυτών που δεν είχαν κλήρο, αυτών που ήταν πάμφτωχοι στην περιφέρεια των μεγάλων αστικών κέντρων. Τους έδωσαν γη, τους άφησαν να κάνουν παραγωγικές μικρές επιχειρήσεις αυτοδιαχειριζόμενες, μπήκαν οι εκκλησιαστικές κοινότητες, έκαναν σχολεία, έκαναν νοσοκομεία, έκαναν ιατρεία.
Στη συνέχεια βεβαίως, αυτά τα σφετερίστηκαν οι μεγάλες επιχειρήσεις, γιατί και εκεί βγαίνει κέρδος. Μπορεί άμεσα να βγαίνει κέρδος ιδεολογικοπολιτικό, γιατί εκμαυλίζουν τους ανθρώπους και τους κρατάνε, σε μια κατάσταση επανάπαυσης ότι κάτι θα καταφέρουν. Πού βρίσκονται όλες αυτές οι επιχειρήσεις;
Το 2011 το Ευρωκοινοβούλιο, πήρε απόφαση που λέει το εξής: Ότι η κοινωνική οικονομία θα γλιτώσει ένα μέρος των κρατικών παροχών. Ο ΟΟΣΑ το λέει καθαρά, ότι η κοινωνική οικονομία υπηρετεί το εξής: Το κράτος να ρυθμίζει την κοινωνική πολιτική και όχι να κάνει κοινωνικές παροχές. Το προτελευταίο Νταβός που έγινε ασχολήθηκε με την κοινωνική οικονομία, το ΔΝΤ. Αυτοί είναι κατ’ εξοχήν τομείς όπου η κερδοφορία είναι και οικονομική.
Να τι θα γίνει: Θα μπουν μέσα οι επιχειρήσεις ως χορηγοί. Θα πάρουν και κίνητρα στην πορεία και όταν δεν τους συμφέρει, θα φεύγουν. Στην Ε.Ε, ποιες είναι στον κατάλογο των κοινωνικών εταιρειών; Μια επιχείρηση ΜΟΝΤΡΑΓΚΟΝ στη Χώρα των Βάσκων με 85.000 εργαζόμενους και κύκλο εργασιών 15 δις. ευρώ το 2009. Ξεκίνησε ως συνομοσπονδία εργατικών συνεταιρισμών, η οποία προήλθε από μια βιοτεχνία της κοινωνικής οικονομίας ειδών θέρμανσης.
Ένας αγροτικός συνεταιρισμός στην Ιρλανδία με 10.000 μέλη, κύκλο εργασιών 693 εκατομμύρια ευρώ και κερδοφορία 19 εκατομμύρια ευρώ. Ένας οικοδομικός συνεταιρισμός στη Μεγάλη Βρετανία με 200 δις. λίρες κεφάλαιο, 19.000 υπαλλήλους και 495 εκατομμύρια λίρες εισόδημα.
Σουηδικός καταναλωτικός συνεταιρισμός – αυτά είναι στοιχεία της ΕΕ – έχει 3,1 εκατομμύρια μέλη, το 2008 έφθασε να ελέγχει το 55% του συνεταιριστικού λιανικού εμπορίου στη Σουηδία, το οποίο με τη σειρά του αντιστοιχεί στο 21,4% του συνολικού λιανικού εμπορίου τροφίμων. Καταναλωτικός συνεταιρισμός “τάδε” στη Μεγάλη Βρετανία έχει 4,5 εκ. μέλη, 123.000 υπαλλήλους, 4.300 καταστήματα, 9,5 δισεκατομμύρια λίρες κύκλο εργασιών και 111 εκατομμύρια λίρες κέρδη.
Αυτές είναι αυτοδιαχειριζόμενες τοπικές μονάδες, ΚΟΙΝΣΕΠ; Αυτά είναι μονοπώλια! Και αυτά δεν ξεπήδησαν από αυτές τις μικρές μονάδες. Αυτά απορρόφησαν, σφετερίστηκαν ή μπήκαν σε χώρους, αφού διέλυσαν αυτές τις ομάδες.
Αυτά πάει να περάσει η κυβέρνηση: Α) Μείωση των κοινωνικών παροχών και Β) να δημιουργηθεί ένας καινούργιος χώρος άντλησης συνειδήσεων, πρόληψης ριζοσπαστικοποίησης, ένας χώρος όπου η κομματική ρουσφετολογία, το πλιάτσικο και η διαφθορά θα οργιάζουν.
Είναι προφανές, μέσα στο καπιταλιστικό περιβάλλον ανθρωποφαγικής κερδοσκοπίας στο οποίο ζούμε, ότι τα λαϊκά προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται με τέτοιες ψευδομεθόδους. Όποιος είναι έστω και λίγο υποψιασμένος για το πώς βαδίζουν οι ανθρώπινες κοινωνίες, μόνο μία μορφή αλληλεγγύης μπορεί να παραδεχτεί: την ταξική. Η δε «εναλλακτική μορφή οργάνωσης των σχέσεων παραγωγής» μόνο μία μπορεί να είναι και έχει όνομα: Σοσιαλισμός.
