Της Ελένης Αναστασοπούλου, περιφερειακής διευθύντριας εκπαίδευσης Θεσσαλίας
«Σημαία –σύμβολο»: Η εκτίμηση στα σύμβολα καλλιεργείται. Δεν επιτρέπεται να υποβιβάζουμε το σύμβολο και να το αφήνουμε να λειτουργεί σαν καθρεφτάκι για ιθαγενείς ή σαν το κόκκαλο του Παβλόφ. Είναι αυθαιρεσία η σύνδεση της μάθησης-αριστείας με τη σημαία.
Ποιος αποφάσισε και γιατί ότι αν είσαι ο καλύτερος μαθητής δικαιούσαι να πάρεις τη σημαία άρα να νιώσεις πιο πολύ Έλληνας. Το ζητούμενο είναι να θέλεις να μαθαίνεις γιατί αγαπάς τη μάθηση κι όχι γιατί στο τέλος θα κερδίσεις καραμέλα, τάμπλετ, ποδήλατο, σημαία κλπ. Το ζητούμενο είναι να νιώθεις ότι η πατρίδα και τα συμβολά της είναι για όλους κι όχι μόνο γι αυτούς που παίρνουν καλούς βαθμούς.
«Άριστοι»: Η αριστεία αυτού του τύπου είναι μια κοινωνική κατασκευή που δεν δημιουργήθηκε σε ιστορικό κενό, αντίθετα είναι αποτέλεσμα σκοπιμοτήτων, προτεραιοτήτων, «αξιών» που προκρίνει η κυρίαρχη τάση κάθε κοινωνίας. Ένας ακόμη τρόπος για την λειτουργία των επιλεκτικών μηχανισμών. Γιατί ο «άριστος» στη μουσική ή στο χορό ή στις τέχνες δεν δικαιούται να κρατήσει το σύμβολο ενώ ο άριστος στα μαθήματα, που κυρίως θα του εξασφαλίσουν τη είσοδο στις καλές σχολές του πανεπιστημίου, δικαιούται; Πόση σχέση έχει αυτή η αριστεία με το οικονομικό και κοινωνικό υπόβαθρο της οικογένειας, την πρόσβαση σε διάφορες μορφές εξουσίας, συσχετισμούς κλπ;
«Κλήρωση παντού, δικαστές, υπουργούς κλπ»: ένα επιχείρημα που «ακούγεται» κατά κόρον στο διαδίκτυο, το θεωρώ, το λιγότερο, απλοϊκό. Είναι άλλο πράγμα η επιλογή που έχει να κάνει με ενήλικες οι οποίοι συμμετέχουν ή απέχουν εκουσίως από τέτοιες διαδικασίες και θέτουν εαυτόν σε κρίση ή κριτική και άλλο πράγμα να αποφασίζεις με την εξουσία του ενήλικα και να επιβάλλεις μια άποψη στα 12χρονα. Κι άντε να εξηγήσεις γιατί αυτός που έχει Β δεν έχει δικαίωμα να κρατήσει τη σημαία. (Θυμάμαι τις προσπάθειες που έκανα να εξηγήσω στην κόρη μου γιατί αφού τα είχε όλα Α δεν πήρε τη σημαία αλλά την πήρε μια συμμαθήτριά της που είχε και Β και μάλιστα παραπάνω από ένα).
Τουλάχιστο με την κλήρωση όλα τα παιδιά είναι εν δυνάμει σημαιοφόροι. Έτσι θα σταματήσουν οι αρρωστημένοι ανταγωνισμοί μεταξύ παιδιών, γονιών και εκ/κών ( όπου συμβαίνουν και δυστυχως υπάρχουν αρκετά παραδείγματα) και θα ενδιαφέρονται για πιο ουσιαστικά πράγματα.
Ίσως θα έπρεπε να αφήσουμε τα παιδιά να επιλέγουν μόνα τους ποιος συμμαθητής τους θα πάρει τη σημαία. Είμαι βέβαιη πως η επιλογή τους θα ήταν δίκαιη. Δυστυχώς όμως τα κριτήρια των 12χρονων διαμορφώνονται αναλόγως των κριτηρίων της οικογένειας
Στη σύγχρονη εκπαίδευση τα τεχνητά ερεθίσματα μπιχεβιοριστικού τύπου και η εξαρτημένη μάθηση θεωρούνται πλέον αναχρονιστικά. Η μάθηση και η γνώση είναι αποτέλεσμα διεργασιών που σχετίζονται με κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες σε συγκεκριμένο ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο. Μας ενδιαφέρει ένα σχολείο το οποίο καταρχάς και πάνω απ’ όλα θα είναι μια κοινωνία παιδιών που θα μεγαλώνουν χωρίς τεχνητούς ανταγωνισμούς, θα είναι χαρούμενα, αλληλέγγυα και θ’ αγαπούν αυτό που κάνουν. Εν δυνάμει πολίτες με δημιουργική σκέψη και κριτική άποψη που δεν θα επιδέχονται άκριτα ότι τους προσφέρεται, ενίοτε ως «καθρεφτάκι».
