Τη μνήμη της Ημέρας της ολοσχερούς καταστροφής της Σκαμνιάς Ελασσόνας από τους Γερμανούς Ναζί κατακτητές, με το κάψιμο όλων των σπιτιών (20 Απριλίου 1943) και μοναδικό σωσμένο κτίσμα την ιστορική εκκλησία της Αγίας Τριάδος της Παλιάς Σκαμνιάς, τίμησε ο Σύλλογος των Απανταχού Σκαμνιωτών, την Κυριακή 7 Μαΐου 2023, σε εκδήλωση που διοργάνωσε.
Για την Ημέρα μνήμης, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση από τον ιερέα π. Ιωάννη Δραχαλίβα μετά τη θεία Λειτουργία, στο μνημείο των πεσόντων δίπλα από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας του σημερινού χωριού, ενώ ακολούθησαν σχετικές ομιλίες.
Παραβρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση, τα μέλη του Δ.Σ του Συλλόγου, ο τοπικός πρόεδρος της Σκαμνιάς, ο πρόεδρος της Κοινότητας Καρυάς, ο Αντιδήμαρχος Ελασσόνας Γεώργιος Κατσιούρας, ο υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρος Τσακνάκης, ο υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ Δημήτριος Αβρανάς, οι εκπρόσωποι των μαρτυρικών χωριών της Τσαριτσάνης, Χάρης Νούσιας και Σαρανταπόρου, Ιωάννης Ντάλλας, η πρόεδρος του παραρτήματος Ελασσόνας ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Αννέτα Ψωμιάδου και αρκετοί Σκαμνιώτες. Σημαντική ήταν και η παρουσία του υπερήλικα Σκαμνιώτη Ιωάννη Τσαπάλη, ο οποίος έζησε στην Παλιά Σκαμνιά πριν από το κάψιμο, όπως και τα γεγονότα της καταστροφής, ενώ η συνεισφορά του είναι ανεκτίμητη στην προσπάθεια του Συλλόγου να κρατηθεί η μνήμη ζωντανή.
Μιλώντας για την επέτειο η πρόεδρος του Συλλόγου Τούλα Μουγδή, τόνισε πως «Σήμερα αφιερώνουμε συλλογικά τη σκέψη μας και το νου μας στις ρίζες μας που κόπηκαν, συλλογιζόμενοι τις καταστροφές και τη διάλυση που προκαλούν οι θηριωδίες των πολέμων, η μισαλλοδοξία, ο φασισμός και ο ναζισμός, σκεφτόμενοι ότι παρόμοια εγκλήματα συμβαίνουν και μπορεί να συμβαίνουν ξανά».
Την εικόνα της Παλιάς Σκαμνιάς-το μεγαλύτερο ελληνόφωνο χωριό που συνδέονταν με την ιστορική Μονή της Αγίας Τριάδας του Σπαρμού, καθώς και το χρονικό του ολοκαυτώματος, μετέφερε στους παρευρισκόμενους, το μέλος του Συλλόγου Αρχοντία Γιαννακάκη, μέσα από αποσπάσματα του βιβλίου «Έτσι ήταν…», του Σκαμνιώτη Ιωάννη Αγοραστού, ομότιμου καθηγητή Ιατρικής του ΑΠΘ, ο οποίος κάθε χρόνο συνεισφέρει με κείμενο στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης.
«…Προς το μεσημέρι της επόμενης ημέρας στις 21 Απριλίου 1943, αποφάσισαν να γυρίσουμε στο χωριό. Πυκνοί καπνοί και φλόγες απλώνονταν παντού. Το καινούργιο σχολείο ήταν μαυρισμένο χωρίς σκεπή. Είχε μία βιβλιοθήκη με κάμποσα βιβλία. Κάηκαν όλα.
Όλα τα σπίτια του χωριού ήταν καμένα, άλλα κάπνιζαν, άλλα είχαν καεί τελείως και άλλα είχαν φλόγες… Από συζητήσεις μαθεύτηκε ότι κάψανε όλα τα σπίτια, τους μύλους, τα ξωκλήσια έξω από το χωριό και μόνο την εκκλησία, την Αγία Τριάδα, άφησαν ανέπαφη…»
Έτσι καταστράφηκε η Σκαμνιά 80 χρόνια πριν και οι Σκαμνιώτες διασκορπίστηκαν. Το χωριό δεν ξαναχτίστηκε στο ίδιο μέρος.
Ο Σύλλογος συντάσσεται στο Δίκτυο μαρτυρικών χωριών και πόλεων της Ελλάδας, καλλιεργώντας την κουλτούρα συλλογικής μνήμης για τους τόπους εκείνους, στους οποίους εκδηλώθηκε η γερμανική κατοχική τρομοκρατία στην πιο σκληρή της μορφή, του φασισμού-ναζισμού.
