ΓΡΑΦΕΙ Η Ελευθερία Μπουκουβάλα, Κοινωνική Λειτουργός, Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
Οι εξετάσεις αποτελούν μια δοκιμασία για όλη την οικογένεια.
Το άγχος είναι ένα αίσθημα φόβου, έγνοιας ή ανησυχίας, το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν περιστασιακά. Όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις, είναι απολύτως φυσιολογικό να αισθανόμαστε άγχος για την αντιμετώπισή τους.
Γενικότερα οι παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση και την κορύφωση του άγχους σε κάθε έφηβο είναι πολλοί και διαφορετικοί, μεταξύ των οποίων και ο ρόλος που διαδραματίζει το οικογενειακό πλαίσιο.
Για την αντιμετώπιση του άγχους χρειάζεται πρώτα απ’ όλα οι γονείς να μπορέσουν να διαχειριστούν αποτελεσματικά το δικό τους άγχος, να έχουν ρεαλιστικές απαιτήσεις από τα παιδιά και να επιδεικνύουν άνευ όρων αποδοχή.
Μερικές φορές οι γονείς δυσκολεύονται πολύ να διατηρήσουν την απαραίτητη ψυχραιμία και να κρατήσουν το σωστό συναισθηματικό τόνο. Αν αναλογιστούν όμως ότι οι εξετάσεις αποτελούν μεν μια δοκιμασία, ένα σταθμό αλλά όχι το τέρμα της διαδρομής, θα μπορέσουν να βάλουν τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση, να ιεραρχήσουν εκ νέου τις προτεραιότητές τους και να βοηθήσουν ουσιαστικά τόσο τον εαυτό τους όσο και το παιδί τους.
Οι υπέρμετρες προσδοκίες και απαιτήσεις των γονέων καθώς και η υπερβολική τους επένδυση στην επίδοση των παιδιών τους αποτελεί βασικό παράγοντα διαμόρφωσης του κατακλυσμιαίου άγχους στους εφήβους.
Συχνά οι γονείς βλέπουν το παιδί ως δική τους προέκταση και ως όχημα για την εκπλήρωση των δικών τους ανεκπλήρωτων επιθυμιών και αναγκών.
Επιπλέον για κάποιους γονείς οι διακρίσεις των παιδιών τους παρέχουν κάποιου είδους κοινωνικής ανάδειξης και καταξίωσης.
Από την άλλη πλευρά, οι γονείς που έχουν άγχος οι ίδιοι, αποτελούν πρότυπο για μίμηση για τα παιδιά τους. Το άγχος είναι ιδιαιτέρως μεταδοτικό και πολύ περισσότερο από τους γονείς προς τα παιδιά.
Τέλος, οι τελειομανείς γονείς, συνήθως αποθαρρύνουν τα παιδιά τους αφού δύσκολα μένουν ικανοποιημένοι από αυτά.
Ιδιαίτερα σημαντική λοιπόν αυτή την περίοδο είναι η παροχή συναισθηματικής στήριξης από τους γονείς προς τα παιδιά μέσω της αγάπης, της κατανόησης, της υπομονής και δεκτικότητας, της στοργής και του κουράγιου.
«Μην έχεις άγχος!». Αντ’ αυτού, μπορεί να την επαναδιατυπώσει καταφατικά, ως εξής: «Έχεις άγχος. Θα ήθελες να το συζητήσουμε; Όποτε θελήσεις να μιλήσεις, να ξέρεις ότι είμαι εδώ για σένα. Για ό,τι χρειαστείς, είμαι εδώ». Έτσι, ο γονιός δείχνει στο παιδί ότι αποδέχεται το συναίσθημά του και επιδεικνύει διαθεσιμότητα σε συναισθηματικό αλλά και σε πρακτικό επίπεδο. Διαφορετικά, ο έφηβος παίρνει το μήνυμα ότι κακώς αισθάνεται έτσι όπως αισθάνεται και φυσικά, το άγχος του θα διογκωθεί!
Και μην ξεχνάμε ότι οι εξετάσεις είναι μια δοκιμασία, η αρχή σε κάτι και όχι το τέλος!
