Γράφει ο Τάσος Τσιαπλές, μέλος της Κ.Ε του ΚΚΕ
Η κυβέρνηση προωθεί τη «μεταρρύθμιση» της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με βασικό εργαλείο τη μετατροπή του ΕΟΠΥΥ αποκλειστικά σε αγοραστή υπηρεσιών Υγείας, «κατά τα πρότυπα των ασφαλιστικών εταιρειών», όπως ισχυρίζεται.
Αυτό σημαίνει τι ο ΕΟΠΥΥ, που έως τώρα ήταν πάροχος και αγοραστής υπηρεσιών Υγείας, τώρα θα μετατραπεί κατ’ αποκλειστικότητα σε αγοραστή απ’ το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, με κριτήριο -κατά την κυβέρνηση- «την ποιότητα και το κόστος» αυτών των υπηρεσιών. Έτσι, σύμφωνα με την κυβέρνηση, θα «συμμαζευτούν» τα οικονομικά του ΕΟΠΥΥ, αφού θα πετυχαίνει καλύτερες τιμές στην «αγορά», όντας ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός Οργανισμός.
Αυτό που οικοδομείται δεν είναι “ενιαίο σύστημα” ΠΦΥ, αλλά ένα συνονθύλευμα “σημείων παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ”, όπως τα ονομάζουν, που θα αποτελείται από τον κρατικό και τον ιδιωτικό τομέα, τους επιχειρηματικούς ομίλους στην Υγεία, τους αυτοαπασχολούμενους, τα ιατρεία των δήμων και τις ΜΚΟ.
Η νέα οργάνωση της ΠΦΥ αποτελεί βήμα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και του ανταγωνισμού ανάμεσα στις μονάδες παροχής τέτοιων υπηρεσιών του κρατικού και του ιδιωτικού τομέα. Ενισχύονται οι “κανόνες της αγοράς” ανάμεσα στον ΕΟΠΥΥ, που θα αγοράζει υπηρεσίες από τις κρατικές και τις ιδιωτικές μονάδες ΠΦΥ που θα τις πωλούν.
Το σχέδιο της κυβέρνησης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας εναρμονίζεται με το στόχο για τον περιορισμό των δημόσιων δωρεάν παροχών σε ένα ελάχιστο “βασικό πακέτο” για όλους τους ασφαλισμένους. Οι επιπλέον αναγκαίες υπηρεσίες Υγείας θα παρέχονται με πληρωμές από το λαό. Οι ανασφάλιστοι και οι οικογένειές τους προβλέπεται να έχουν ειδικό πακέτο υπηρεσιών ΠΦΥ για την αντιμετώπιση της εξαθλίωσης. Αυτό το περιεχόμενο έχει η λεγόμενη “καθολική πρόσβαση” του λαού στις υπηρεσίες ΠΦΥ.
Οι χαμηλότερες τιμές στην αγορά εργασιών από τις επιχειρήσεις ΠΦΥ – κρατικές και ιδιωτικές – δε σημαίνει παροχή περισσότερων υπηρεσιών προς τους ασθενείς. Ο στόχος δεν είναι “ο σεβασμός και η ορθολογική αξιοποίηση” των εισφορών των ασφαλισμένων, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, αλλά η διαχείριση των παροχών ΠΦΥ με μείωση της κρατικής χρηματοδότησης και των εργοδοτικών εισφορών.
Αξιολόγηση και «κινητικότητα»
Η μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε κατ’ αποκλειστικότητα αγοραστή υπηρεσιών Υγείας, οδηγεί σε αναδιοργάνωση τις δομές ΠΦΥ και το προσωπικό τους. Πρόκειται για τα 330 πολυιατρεία του ΕΟΠΥΥ σε όλη τη χώρα, όπου απασχολούνται σήμερα 9.979 εργαζόμενοι, από τους οποίους 5.765 γιατροί, 2.841 υγειονομικοί και 1.373 διοικητικοί υπάλληλοι.
Οι προτάσεις των επιστημονικών επιτροπών, για διατήρηση του ΕΟΠΥΥ ως ασφαλιστικού φορέα είτε “αγοραστή και παραγωγού – πωλητή υπηρεσιών Υγείας”, είτε “μόνο αγοραστή υπηρεσιών”, όπως αποφάσισε η κυβέρνηση, αποτελούν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Η μέχρι τώρα διπλή ιδιότητα του ΕΟΠΥΥ δεν απέτρεψε την εφαρμογή του κανονισμού περικοπών σε ιατρικές εξετάσεις, θεραπείες, φάρμακα, υγειονομικό υλικό, επιδόματα και την αύξηση των πληρωμών των ασθενών σε κρατικό και ιδιωτικό τομέα. Τα ίδια αποτελέσματα υπήρξαν και στον ΟΠΑΔ ως ασφαλιστικό φορέα με αποκλειστική ιδιότητα του αγοραστή υπηρεσιών.
Σύμφωνα με το σχέδιο της κυβέρνησης, για να γίνει ο ΕΟΠΥΥ κατ’ αποκλειστικότητα αγοραστής υπηρεσιών Υγείας, πρέπει να απαλλαγεί από την ευθύνη της λειτουργίας των πολυιατρείων που διαθέτει και τη μισθοδοσία του προσωπικού τους. Τι θα γίνει όμως με αυτές τις δομές, τους γιατρούς, το υγειονομικό και διοικητικό τους προσωπικό;
Η «μεταρρύθμιση» της ΠΦΥ προβλέπει να περάσουν τα πολυιατρεία στην αρμοδιότητα των Υγειονομικών Περιφερειών, οι οποίες έχουν την ευθύνη για τη λειτουργία των δομών του ΕΣΥ (νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας και άλλες δημόσιες δομές) σε όλη τη χώρα. Μαζί με τις δομές ΠΦΥ του ΕΟΠΥΥ, στο ΕΣΥ θα περάσει και το προσωπικό τους. Γι’ αυτό η κυβέρνηση βγάζει σε διαθεσιμότητα γιατρούς, υγειονομικούς και διοικητικούς υπαλλήλους, προκειμένου στη συνέχεια να τους τοποθετήσει στο ΕΣΥ.
Σύμφωνα με το πλαίσιο της μεταρρύθμισης, οι δομές του ΕΟΠΥΥ θα αξιολογηθούν από τις κατά τόπους Υγειονομικές Περιφέρειες και ανάλογα θα κριθεί αν θα συγχωνευτούν, πόσο προσωπικό θα απομείνει σε αυτές, κ.ά. Τα κριτήρια, της αξιολόγησης δε θα είναι η κάλυψη των αυξημένων λαϊκών αναγκών, αλλά η συνολικότερη δημοσιονομική προσαρμογή που επιδιώκει η κυβέρνηση. Άρα, είναι βέβαιο ότι θα μειωθούν οι δημόσιες μονάδες και θα αφαιρεθούν ειδικότητες, όταν σήμερα υπάρχει ανάγκη για επέκταση των δομών ΠΦΥ και για στελέχωσή τους με όλες τις βασικές ειδικότητες.
Το σχέδιο της κυβέρνησης για την ΠΦΥ είναι εναρμονισμένο με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα και την Υγεία και από αυτήν τη σκοπιά δεν μπορεί να λύσει προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων τα υπαρκτά προβλήματα. Στο έδαφος αυτό ενοχοποιούνται από την κυβέρνηση και περικόπτονται οι δημόσιες παροχές Υγείας ως “σπατάλη” και “νοικοκύρεμα”, καταργούνται κρατικές μονάδες στο όνομα της “ορθολογικής ανάπτυξης”, εντείνεται η εκμετάλλευση των εργαζομένων στην Υγεία. Αυτήν την ανάπτυξη υπηρετεί το καθεστώς της κινητικότητας και της διαθεσιμότητας των εργαζομένων.
Παζάρια γιατρών – κυβέρνησης
Με τη μεταφορά του προσωπικού από τα πολυιατρεία στο ΕΣΥ, η κυβέρνηση καλείται να διευθετήσει και το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων των γιατρών του ΕΟΠΥΥ. Σήμερα στον ΕΟΠΥΥ, η μεγάλη πλειοψηφία των γιατρών απασχολούνται με συμβάσεις αορίστου χρόνου και ταυτόχρονα διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο, σε πολλές περιπτώσεις συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΥΥ. Βέβαια, μεταξύ των γιατρών του ΕΟΠΥΥ υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις και διαστρωμάτωση.
Αντίθετα, στο ΕΣΥ (Νοσοκομεία), οι γιατροί είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, εκτός από τους πανεπιστημιακούς και τους πρώην γιατρούς από τα νοσοκομεία του ΙΚΑ, που δικαιούνται από το νόμο να έχουν και ιδιωτικό ιατρείο. Μάλιστα, στο πλαίσιο της λειτουργίας του δημόσιου συστήματος Υγείας με επιχειρηματικά κριτήρια, το ίδιο το Νοσοκομείο προσφέρει τη δυνατότητα σε όλους τους γιατρούς να εξετάζουν επί πληρωμή στα «απογευματινά ιατρεία» και ανάλογα η κυβέρνηση ετοιμάζεται να θεσμοθετήσει τα «απογευματινά χειρουργεία».
Από τη μεταφορά των γιατρών του ΕΟΠΥΥ στο ΕΣΥ μέσω της «κινητικότητας», προκύπτει το αν θα είναι και αυτοί πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, όπως οι άλλοι νοσοκομειακοί γιατροί, ή αν θα έχουν το δικαίωμα να δουλεύουν στο ΕΣΥ και ταυτόχρονα να διατηρούν το ιατρείο τους, όπως γίνονταν έως τώρα.
Η κυβέρνηση νομοθέτησε ήδη την κατηγορία του Κλάδου Γιατρών ΠΕ στο ΕΣΥ, με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση, που σημαίνει ότι όσοι γιατροί μπουν στη «νέα ΠΦΥ», δε θα αμείβονται με βάση το μισθολόγιο του ΕΣΥ. Δημιουργείται, δηλαδή, μια ακόμα εργασιακή σχέση γιατρών μέσα στο ΕΣΥ. Όσοι γιατροί δεν μπουν στη «νέα ΠΦΥ» και διατηρήσουν τα ιδιωτικά ιατρεία τους, θα μπορούν να παραμείνουν ως ιδιώτες συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ. Ήδη η κυβέρνηση θεσμοθέτησε την αύξηση των επισκέψεων από 200 σε 400 το μήνα στα συμβεβλημένα ιδιωτικά ιατρεία. Πάνω εκεί εξελίσσονται αυτό το διάστημα τα παζάρια ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα συνδικαλιστικά όργανα των γιατρών του ΕΟΠΥΥ, με στόχο να καθορισθούν οι όροι με τους οποίους οι γιατροί θα επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με το νέο σύστημα.
Διέξοδος από τη σκοπιά του λαϊκού συμφέροντος
Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι οι υπηρεσίες Υγείας πρέπει να αποτελούν κατοχυρωμένο λαϊκό δικαίωμα και όχι εμπόρευμα ή φιλανθρωπία.
Σήμερα είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε, η πανελλαδική ανάπτυξη ενιαίου, αποκλειστικά κρατικού και απολύτως δωρεάν συστήματος ΠΦΥ, με βασικό προσανατολισμό την πρόληψη και με κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης.
Με κρατικά Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία, κοντά στους τόπους δουλειάς, κατοικίας, εκπαίδευσης, σε όλους τους δήμους και τις πόλεις, που θα καλύπτουν όλες τις ανάγκες, υγιών και ασθενών, με τις πλήρως αναπτυγμένες και συνεργαζόμενες μεταξύ τους υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας, αποκατάστασης, υγείας και ασφάλειας της εργασίας και Δημόσιας Υγείας. Κέντρα Υγείας τα οποία μαζί με τα γενικά και ειδικά κρατικά νοσοκομεία και το κρατικό σύστημα της επείγουσας ιατρικής (ΕΚΑΒ) θα αποτελούν πραγματικά ενιαίο σύστημα.
Με πλήρη στελέχωση σε αριθμό γιατρών όλων των βασικών ειδικοτήτων και υγειονομικών όλων των κλάδων, με πλήρη και σύγχρονο εξοπλισμό, με 24ωρη λειτουργία, με πλήρη κρατική χρηματοδότηση, κατάργηση των εισφορών στον κλάδο Υγείας, με σύγχρονες, πλήρεις και απολύτως δωρεάν παροχές υπηρεσιών σε όλους χωρίς περικοπές και εξαιρέσεις.
Με ανάπτυξη κρατικού φορέα έρευνας, παραγωγής, εισαγωγής και δωρεάν διάθεσης όλων των φαρμάκων από όλες τις κρατικές μονάδες Υγείας και το δίκτυο των κρατικών φαρμακείων.
Σε αυτό το σύστημα, που ανταποκρίνεται στις λαϊκές ανάγκες, δεν περισσεύει καμία μονάδα Υγείας του ΕΟΠΥΥ, Κέντρο Υγείας, Περιφερειακό Ιατρείο και κανένας εργαζόμενος. Όλες αυτές οι κρατικές μονάδες ΠΦΥ να αξιοποιηθούν, να αναπτυχθούν και να ενταχθούν στο ενιαίο δημόσιο σύστημα Υγείας καθώς και όλοι οι εργαζόμενοι και οι αυτοαπασχολούμενοι όλων των κλάδων, με σχέση εργασίας πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
