Για άλλη μια φορά, περιπλανιόμαστε χωρίς σχέδιο

Ανοίγεις το παράθυρο στο νησί για να δεις το πρωινό φως, και η εκτυφλωτική εικόνα ορμάει επιθετικά προς το μέρος σου: τα άλλοτε λίγα λευκά σπίτια έχουν γίνει μια θάλασσα που γρήγορα φούσκωσε και απλώθηκε σε όλο το νησί, πλημμυρίζοντάς το. Είναι ακόμη νησί; Ο πολλαπλασιασμός των λευκών κτιρίων έχει καταπιεί τα πάντα, μέχρι και την ακτή.

Ο τουρισμός υπήρξε σανίδα σωτηρίας κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους στην Ελλάδα. Στήριξε την οικονομική ανάκαμψη της χώρας μετά την πανδημία Covid-19. Όμως, με την εκρηκτική του ανάπτυξη, τείνει να γίνει θηλιά. Μελέτες αναφέρουν ότι η υπερανάπτυξη του τουρισμού χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό θα αρχίσει να ροκανίζει – από ένα σημείο και μετά – όλα όσα διατήρησαν την Ελλάδα ελκυστική μέσα στον χρόνο.

Εδώ βρισκόμαστε τώρα. Στο σημείο μετά το οποίο η χώρα θα αρχίσει να αλλάζει δραματικά. Τα ιστορικά κέντρα των πόλεων σαρώνουν οι τουριστικές και οι επιχειρήσεις εστίασης, μαζί με τη συνεχή εξάπλωση των Airbnbs, που μεταμορφώνουν κτίρια σε ψευδο-μοντέρνα συγκροτήματα διαμονής. Τα νησιά υπεραναπτύσσονται με φρενήρεις ρυθμούς, ξεπερνώντας τη φέρουσα ικανότητά τους, υπερπλήρη, με κυκλοφοριακή συμφόρηση, ρύπανση, έλλειψη νερού και σκουπίδια…

Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις πέρασαν από την περιστασιακή υπενοικίαση μιας κατοικίας σε πλήρως ανεπτυγμένη οικονομική δραστηριότητα, ενώ άδειες για νέες ξενοδοχειακές μονάδες σε ευάλωτα οικοσυστήματα εκδίδονται χωρίς δυσκολία – 48 μόνο στη Μήλο.

Θέλουμε περισσότερους από 41 εκατομμύρια τουρίστες; Πολλοί άνθρωποι ζουν από τον τουρισμό, τη χαρούμενη συνάντηση γλωσσών και λαών, και κάνουν τα στραβά μάτια στις προφανείς παρεκτροπές, στις μαφίες, στη βία, και τελικά στην υποβάθμιση του περιβόητου παραδείσου. Δεν υπάρχει κατεύθυνση, δεν υπάρχει μέτρο – μόνο μια μαζική κούρσα προς τα λαμπερά συνοδευτικά του άμεσου πλουτισμού.

Και η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού επεκτείνεται. Άλλες δραστηριότητες και τομείς συνεχίζουν να εγκαταλείπονται. Τάξεις τεχνιτών, επαγγελματιών, παραγωγών αντικαθίστανται από ιδιοκτήτες ή διαχειριστές τουριστικών επιχειρήσεων και τους χαμηλόμισθους εποχικούς υπαλλήλους τους. Τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των μικρών τόπων αλλάζουν· γίνονται άλλες οντότητες, προσωπικές, δυναστικές.

Είναι αυτό που θέλουμε; Προορισμούς χωρίς ταυτότητα, με υπερφορτωμένες υποδομές, αφόρητους για τους κατοίκους τους, και τελικά αποκρουστικούς για τους τουρίστες;

Πηγή