Πότε ο εγκέφαλος μαθαίνει καλύτερα μέσα στη μέρα;

• τη συγκέντρωση,
• την ενέργεια,
• τη διάθεση,
• αλλά και την ίδια την εγκεφαλική πλαστικότητα — δηλαδή το πόσο εύκολα ο εγκέφαλος αλλάζει και μαθαίνει.

Τι έδειξε η έρευνα

Οι επιστήμονες εξέτασαν πώς αλλάζει η εγκεφαλική δραστηριότητα μέσα στη μέρα. Ανακάλυψαν ότι:

• ο εγκέφαλος δεν επεξεργάζεται τις πληροφορίες με τον ίδιο τρόπο κάθε ώρα,
• ορισμένες χρονικές στιγμές είναι πιο «ευνοϊκές» για μάθηση.

Κεντρικό ρόλο φαίνεται να έχει η αδενοσίνη, μια ουσία που συσσωρεύεται όσο είμαστε ξύπνιοι και μας κάνει να νυστάζουμε.
Η αδενοσίνη δρα ως «φρένο» στον εγκέφαλο: μειώνει τη δραστηριότητα των νευρώνων και έτσι επηρεάζει την ικανότητα μάθησης.

Όταν οι ερευνητές μπλόκαραν τη δράση της, η εγκεφαλική δραστηριότητα αυξήθηκε σημαντικά, κάτι που δείχνει πόσο στενά συνδέονται ο ύπνος, ο μεταβολισμός και η μάθηση.

Ποια ώρα της μέρας ευνοεί περισσότερο τη μάθηση;

Με βάση τα ευρήματα και τη λειτουργία του ανθρώπινου κιρκαδιακού ρυθμού, οι ερευνητές εκτιμούν ότι:

Η καλύτερη ώρα για μάθηση είναι το αργά απόγευμα έως νωρίς το βράδυ, λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα.

Εκείνες τις ώρες:

• ο εγκέφαλος έχει αρκετή ενέργεια,
• η προσοχή είναι σταθερή,
• και η πλαστικότητα βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, διευκολύνοντας τη μνήμη και την κατανόηση.

Με απλά λόγια:
το διάβασμα, η μελέτη και η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων αποδίδουν καλύτερα όταν πλησιάζει το βράδυ.

Γιατί αυτό είναι χρήσιμο;

Η ανακάλυψη αυτή μπορεί να επηρεάσει:

• εκπαιδευτικά προγράμματα,
• μεθόδους αποκατάστασης,
• αλλά και θεραπείες που βασίζονται σε νευρική διέγερση.

Γνωρίζοντας πότε ο εγκέφαλος είναι πιο έτοιμος να αλλάξει και να προσαρμοστεί, μπορούμε να αξιοποιούμε πιο αποτελεσματικά τον χρόνο μας.

Πηγή: Ko Matsui et al., Neuroscience Research, 31 Οκτωβρίου 2025

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου ή μέρους αυτών μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το https://paidis.com/ και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.