Τα πρώτα συμπεράσματα των επιστημονικών μετρήσεων που έγιναν στον Πηνειό ποταμό για να διαπιστωθεί η κατάσταση των νερών του παρουσίασαν τα μέλη του συλλόγου φίλων του Πηνειού ποταμού και του παραποτάμιου πολιτισμού που ανέθεσαν στην εταιρεία Εργαστηριακή Θεσσαλίας Α.Ε. το έργο των μετρήσεων…Εκείνο που τονίστηκε είναι ότι η εταιρεία εξέφρασε τη βούλησή της να αναλάβει να πραγματοποιήσει σε συνεργασία με το σύλλογο αυτό που θα έπρεπε να κάνουν οι αρμόδιοι φορείς οι οποίοι όπως όλα δείχνουν δεν έχουν την πολιτική βούληση να το κάνουν.
Όπως εξήγησαν οι εκπρόσωποι του συλλόγου «η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε σε πρώτη φάση από τον Αύγουστο του 2010 έως και σήμερα συνίσταται στη διερεύνηση ενός Σύνθετου Περιβαλλοντικού Δείκτη στους τρεις σταθμούς δειγματοληψίας του Πηνειού ποταμού και συγκεκριμένα του WQI (Water Quality Index), προκειμένου να εκτιμηθεί ποιοτικά βάση της κλίμακάς του και να αποτυπωθεί μια πρώτη εικόνα για τον ποταμό, η οποία θα μας δώσει την πληροφορία για να κατευθυνθούμε προς επιπρόσθετες αναγκαίες και συμπληρωματικές εργαστηριακές δράσεις.
Τα πλεονεκτήματα της χρήσης ενός σύνθετου περιβαλλοντικού δείκτη και συγκεκριμένα του WQI μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
* έχει τη δυνατότητα να συμπεριλάβει σύνθετες και πολυδιάστατες πραγματικότητες
* είναι εύκολος στην ερμηνεία του σε σχέση με σύνολα πολλών διαφορετικών δεικτών
* μειώνει το ορατό μέγεθος του συνόλου των περιβαλλοντικών δεικτών, χωρίς να υποβαθμίζει την πληροφοριακή βάση
* παρέχει περισσότερη και πιο συμπυκνωμένη πληροφόρηση
* διευκολύνει την επικοινωνία με το κοινό (πολίτες, ΜΜΕ)
* βοηθά στη διατύπωση και ενίσχυση της κατανόησης εννοιών για εξειδικευμένο και μη ακροατήριο
* έχει χαμηλό κόστος η μελέτη του
* καταλήγει σε πενταβάθμια κλίμακα, όπως ορίζει η Οδηγία Πλαίσιο 2000/60/ΕΚ».
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Οι φίλοι του Πηνειού στη συνέχεια παρουσίασαν τα αποτελέσματα των δοκιμών από τον Αύγουστο του 2010 έως και το Ιανουάριο του 2011, επισημαίνοντας τα εξής:
«Παρατηρείται αύξηση των νιτρικών κατά την περίοδο του Σεπτεμβρίου και του Δεκεμβρίου. Δεν υπερβαίνει, βέβαια, το ανώτατο νομοθετικό όριο για το πόσιμο νερό, ούτε τα επίπεδα είναι επικίνδυνα για αρδευτική χρήση.
* Το διαλυμένο οξυγόνο κυμάνθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα και στους τρεις σταθμούς σε σχέση με τα όρια που δίνει η ΚΥΑ για το πόσιμο νερό και για τη διαβίωση των ιχθύων, με εξαίρεση για ακόμη μία φορά τη δειγματοληψία του Σεπτεμβρίου. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ρύπανση από οργανικές ουσίες, λύματα ή απόβλητα, που για την αποσύνθεσή τους από αερόβιους μικροοργανισμούς απαιτούν κατανάλωση οξυγόνου.
* Οι συγκεντρώσεις των φωσφορικών ήταν υψηλές στις πέντε δειγματοληψίες και ειδικότερα στη Γέφυρα Μακρυχωρίου, ενώ στην τελευταία δειγματοληψία του Ιανουαρίου παρατηρήθηκαν πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις και στους τρεις σταθμούς δειγματοληψίας.
* Οι τιμές του BOD κυμάνθηκαν σε επίπεδα κάτω των 5 ppm, εκτός αυτών που συνδυάζονται με οργανική ρύπανση που κυμάνθηκαν άνω των 5 ppm και πάντα κάτω των 10 ppm.
* Όσον αφορά τη θολερότητα, αυτή είναι συνυφασμένη με την αύξηση της θερμοκρασίας και το διαλυμένο οξυγόνο και αυτό οφείλεται τόσο στην ελάττωση της διαλυτότητας του οξυγόνου, όσο και στο ότι το θερμό νερό ως ελαφρύτερο στην επιφάνεια εμποδίζει τη διάχυση του οξυγόνου στα κατώτερα στρώματα. Η αυξημένη θολερότητα περιορίζει τη διαπερατότητα του φωτός με συνέπεια τον περιορισμό της φωτοσύνθεσης οπότε και τη διαταραχή του τροφικού πλέγματος και τη μείωση του οξυγόνου.
* Οι τιμές των TDS (συνολικά διαλυμένων στερεών) βρίσκονται σε ικανοποιητικά επίπεδα σε σχέση με τιμές άλλων ποταμών.
* Οι τιμές του COD βρέθηκαν υψηλότερες από τις τιμές του BOD την περίοδο του Σεπτεμβρίου. Αυτό συμβαίνει στην πιθανή περίπτωση παρουσίας τοξικών ενώσεων που παρεμποδίζουν τη δράση των βακτηριδίων. Εκεί όπου υπάρχουν υψηλές ποσότητες οργανικής βιοαποικοδομούμενης ύλης στα λύματα ή στα απόβλητα, το διαλυμένο οξυγόνο μειώνεται.
* Τα κοπρανώδη κολοβακτηρίδια υπάρχουν σε όλες τις μετρήσεις, υποδηλώνοντας – σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό – περιττωματική ρύπανση. Ο δείκτης είναι περισσότερο υψηλός στις μετρήσεις της Γέφυρας Νέας Σμύρνης, καθώς και στην γέφυρα των Γόννων στη δειγματοληψία του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου
Βάσει εκτίμησης του σύνθετου περιβαλλοντικού δείκτη Water Quality Index, το νερό ανήκει στην κατηγορία MEDIUM από τον Αύγουστο έως και το Δεκέμβρη του 2010, με εξαίρεση τη δειγματοληψία του Δεκέμβρη στη γέφυρα Γόννων – Μακρυχωρίου όπου η ποιότητα του νερού κρίθηκε κακή (BAD). Στη δειγματοληψία του Γενάρη 2011 και στους τρεις σταθμούς η ποιότητα βρέθηκε καλή (GOOD).
ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Όπως επίσης εξήγησαν από τις έως τώρα μετρήσεις και στοιχεία προκύπτουν οι εξής αναγκαιότητες:
1. να έχουμε στοιχεία χρονοσειρών μεγαλύτερου διαστήματος
2. να διερευνηθεί αν υφίστανται σημειακές πιέσεις στα σημεία δειγματοληψίας
3. να γίνει και μια καταγραφή του ποτάμιου συστήματος για να αποφανθούμε σχετικά με την καταλληλότητα των σταθμών δειγματοληψίας, ώστε αυτά να επαναπροσδιοριστούν εάν απαιτηθεί
4. να πραγματοποιηθεί και δειγματοληψία βενθικών μακροασπονδύλων, διότι η βενθοπανίδα σε ποταμούς είναι εκείνη που θα δώσει τοπική πληροφορία για την οικολογική ποιότητα του συστήματος, όχι μόνο για την ημέρα που πραγματοποιείται η δειγματοληψία, αλλά και για το τι συμβαίνει τους τελευταίους τρεις μήνες. Να γίνει συνεκτίμηση βιολογικών, φυσικοχημικών και υδρομορφολογικών παραμέτρων, για τον προσδιορισμό της οικολογικής κατάστασης του ποταμού Πηνειού.
5. προτείνεται επιπλέον να συμπεριληφθούν στο όλο σχήμα και δειγματοληψίες για την ανίχνευση μετάλλων, προσπαθώντας να προσδιοριστεί πιθανή βιομηχανική ρύπανση».
