Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόσκληση για τη δέσμευση των πόλεων με στόχο να προωθήσει την υλοποίηση των προτεραιοτήτων του «Στρατηγικού Σχεδίου Υλοποίησης των Έξυπνων Πόλεων» που υιοθετήθηκε το περασμένο φθινόπωρο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας (ΕΣΚ) για τις Έξυπνες Πόλεις και τις Κοινότητες.
Στόχοι του σχεδίου είναι η σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των καινοτόμων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων καθώς και η συνδρομή στην αειφορία και στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της ΕΕ.
Το σχέδιο αποτελεί μέρος της πέμπτης ευρωπαϊκής «σύμπραξης για την καινοτομία».
1. Προοπτικές και οφέλη των Έξυπνων Πόλεων
Οι πόλεις αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή της ευρωπαϊκής οικονομικής δραστηριότητας και καινοτομίας. Έξυπνες τεχνολογίες και υπηρεσίες στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ΤΠΕ προσφέρουν προοπτικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες για να διαμορφώσουν καθαρότερα και πιο υγιεινά και βιώσιμα αστικά περιβάλλοντα, να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση στις πόλεις. Προς αυτήν την κατεύθυνση οι πόλεις έχουν αναπτύξει νέες μορφές ΣΔΙΤ και έχουν πειραματιστεί με καινοτόμους τύπους προμηθειών και χρηματοδοτήσεων και διαδικασίες σχεδιασμού και διοίκησης για να προωθήσουν την Ατζέντα των Έξυπνων Πόλεων.
Τέτοιου είδους καινοτόμες δράσεις επιδοτούνται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020». Ωστόσο, απαιτούνται πιο συντονισμένες δράσεις μεταξύ των πόλεων και της ευρωπαϊκής βιομηχανίας για την επιτάχυνση σε μεγαλύτερη κλίμακα των νέων τεχνολογιών και υπηρεσιών και την κινητοποίηση της αγοράς. Η δημιουργία αυτών των νέων αγορών αποτελεί και τη βασική φιλοδοξία της ΕΣΚ.
2. Η Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας για τις Έξυπνες Πόλεις και Κοινότητες
Η ΕΣΚ εστιάζει στους τομείς όπου οι ΤΠΕ, η ενέργεια και η κινητικότητα συγκλίνουν, και προσδιορίζει τις αποτελεσματικότερες κοινές προσεγγίσεις και λύσεις. Οι ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά έχουν και πολλές παρόμοιες ανάγκες που μπορούν να αντιμετωπισθούν καλύτερα μέσω μιας κοινής προσέγγισης. Σε αυτό ακριβώς το σημείο μπορεί η σύμπραξη να προσδώσει προστιθέμενη αξία.
Φέρνοντας σε επαφή τοπικές αρχές, επιχειρηματίες και εκπροσώπους κοινοτήτων, η σύμπραξη προσφέρει ένα φόρουμ όπου οι διάφοροι συμμετέχοντες μπορούν να προτείνουν, να επεξεργαστούν και να αναπτύξουν καινοτόμες λύσεις και στη συνέχεια να τις κάνουν πράξη. Η ΕΣΚ για τις έξυπνες πόλεις και κοινότητες θα επικεντρωθεί στη βιώσιμη αστική κινητικότητα, στις βιώσιμες γειτονιές και στο βιώσιμο δομημένο περιβάλλον, καθώς και στις ολοκληρωμένες υποδομές και διαδικασίες στους τομείς ενέργειας, ΤΠΕ και μεταφορών. Στο πλαίσιο της σύμπραξης προβλέπονται επίσης δράσεις για ενίσχυση της θέσης του πολίτη και ενθάρρυνση της συμμετοχής του στα κοινά, καθώς και ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών και χρηματοδοτικών μοντέλων που θα συμβάλουν στην ευρεία διάδοση και ανάπτυξη λύσεων υπέρ των έξυπνων πόλεων.
3. Η πρόσκληση για ανάληψη δεσμεύσεων
Η «πρόσκληση για ανάληψη δεσμεύσεων» που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προσδώσει στους συμμετέχοντες προστιθέμενη αξία χάρη στη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή προβολή. Αποτελεί δε σημαντική ευκαιρία για ανάπτυξη συνεργασίας σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος και τη δημιουργία επενδυτικών προγραμμάτων μεγάλης κλίμακας τα οποία θα δώσουν ώθηση στην ευρύτερη και ταχύτερη διάδοση της καινοτομίας στις πόλεις.
Όλες οι πόλεις, οι εταιρείες, οι ενώσεις, οι κρατικοί ή ερευνητικοί οργανισμοί καλούνται να ακολουθήσουν τις συστάσεις που προβλέπονται στο στρατηγικό σχέδιο υλοποίησης, σχεδιάζοντας τις δικές τους πρωτοβουλίες και αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις για τη δημιουργία έξυπνων πόλεων μέσω επενδύσεων, νέων μορφών συνεργασίας και από κοινού αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να διαθέσει 200 εκατ. ευρώ περίπου για τις Έξυπνες Πόλεις και Κοινότητες από τον προϋπολογισμό (2014-2015) του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας «Ορίζοντας 2020», προκειμένου να επιταχυνθεί η πρόοδος και να υπάρξουν περισσότερες λύσεις για τις έξυπνες πόλεις. Προβλέπονται επίσης δυνατότητες χρηματοδότησης από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά κονδύλια.
4. Τα οφέλη της ανάληψης δεσμεύσεων
Συχνά πόλεις και επιχειρήσεις διαθέτουν πολύ καλές ιδέες αλλά αδυνατούν να εντοπίσουν τους σωστούς εταίρους. Αυτό οδηγεί σε καθυστερήσεις και πρόσθετες δαπάνες. Ως μέρος της ΕΣΚ, οι πόλεις δύνανται να αναζητήσουν τους κατάλληλους εταίρους, δημιουργώντας συνέργειες με επιχειρήσεις και άλλους κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς προκειμένου η πρόσβαση στις κοινοτικές επιδοτήσεις να είναι πιο ευχερής.
Η πρόσκληση για ανάληψη δέσμευσης δεν αποτελεί ένα χρηματοδοτικό εργαλείο. Η ανάληψη δέσμευσης, ωστόσο, προσφέρει αρκετές ευκαιρίες για μάθηση, εταιρικές σχέσεις και δημιουργία νέων αγορών.
Πιο συγκεκριμένα, η ανάληψη δέσμευσης των πόλεων στην ΕΣΚ συνεπάγεται τα εξής:
Προώθηση δράσεων σε ευρωπαϊκή κλίμακα.
Συνεργασία με άλλους φορείς για την εκπόνηση νέων ιδεών και αλληλόδρασης για τις αναληφθείσες δράσεις των ΟΤΑ.
Μάθηση από άλλους και ανταλλαγή καλών πρακτικών.
Συγκρότηση νέων εταιρικών σχημάτων.
5. Διαδικασία ανάληψης δέσμευσης
Οι ενδιαφερόμενοι φορείς καλούνται αρχικά να συμβουλευτούν το Στρατηγικό Σχέδιο Υλοποίησης1 και να υπογραμμίσουν τους τομείς προτεραιότητας στους οποίους επιθυμούν να συνεισφέρουν. Το Επιχειρησιακό Σχέδιο Υλοποίησης2 αναλύει σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια αυτούς τους τομείς και απαριθμεί συγκεκριμένες δυνητικές δράσεις για καθέναν από αυτούς˙ αυτές οι δράσεις δύνανται να αποτελέσουν οδηγό και πηγή έμπνευσης.
Η διαδικασία ανάληψης δέσμευσης γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο μέχρι τις 15 Ιουνίου 2014, συμπληρώνοντας τα σχετικά πεδία στον κάτωθι σύνδεσμο:
http://ec.europa.eu/eip/smartcities/about-partnership/how-do-i-get-involved/index_en.htm
6. Περισσότερες πληροφορίες
Το πλήρες κείμενο της παρούσας πρόσκλησης καθώς και περαιτέρω πληροφορίες για την ανωτέρω πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διατίθενται στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση:
http://ec.europa.eu/eip/smartcities/about-partnership/how-do-i-get-involved/index_en.htm
