Είναι «νομισματικό τσουνάμι!” Είναι Φραγκο…γεδών! Ναι. Σήμερα, η Kεντρική Tράπεζα της Ελβετίας συγκλόνισε τους επενδυτές όταν ξαφνικά εγκατέλειψε την ελάχιστη συναλλαγματική ισοτιμία των 1,20 ελβετικών φράγκων έναντι του ευρώ, μια πολιτική που ξεκίνησε τις δύσκολες Οικονομικές ημέρες της Ευρώπης του 2011.
Αργότερα, η αξία του φράγκου αυξήθηκε σχεδόν κατά το ένα τρίτο, αν και είχε υποχωρήσει λίγο. Η κίνηση της Τράπεζας έκανε τους οικονομολόγους να χρησιμοποιούν λέξεις όπως «σεισμική», ενώ η Wall Street Journal περιγράφει τον απόηχο ως “πρωτοφανή αναταραχή στην αγορά συναλλάγματος”. “Τα Ελβετικά αποθέματα έπεσαν κατακόρυφα, αντιμετωπίζοντας τη μεγαλύτερη πτώση τους – μέσα σε μια ημέρα- τα τελευταία 26 χρόνια, σύμφωνα με το Reuters. Και φυσικά, τα πλουσιόπαιδα ανησυχούν τώρα για το πόσο θα τους κοστίσει να παρακολουθήσουν το Νταβός.
Γιατί στο καλό, η Ελβετία που απεχθάνεται την όποια σύγκρουση, αποφάσισε να εξαπολύσει τον όλεθρο στις αγορές; Λοιπόν, πρέπει καταρχάς να ξεκινήσουμε με το γιατί υιοθέτησαν την ελάχιστη συναλλαγματική ισοτιμία. Η Οικονομία της Ελβετίας στηρίζεται πολύ στον τουρισμό και τις εξαγωγές, 40% των οποίων έχουν προορισμό την ευρωζώνη. Ως εκ τούτου, πρέπει να κρατάει τη συναλλαγματική ισοτιμία έναντι του ευρώ, χαμηλή. Σε αντίθετη περίπτωση, τα πολύτιμα ρολόγια, τα μηχανήματα, τα φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς και τα κοσμήματα θα ήταν πάρα πολύ ακριβά στο εξωτερικό, και οι παραθεριστές θα σταματούσαν να βουτούν στη …σοκολάτα.
Το πρόβλημα είναι οτι, όταν οι χώρες έχουν μεγάλες εξαγωγές και κρατούν τον πληθωρισμό σε χαμηλά επίπεδα, όπως έκαναν οι Ελβετοί, το νόμισμα τους αρχίζει να μοιάζει με ελκυστική επενδυτική επιλογή. Όταν λοιπόν η κρίση του ευρώ βρέθηκε σε πλήρη εξέλιξη στη διάρκεια του 2011, οι πανικοβλημένοι άνθρωποι του χρήματος είδαν το φράγκο ως ασφαλές καταφύγιο, και άρχισαν να το αγοράζουν σε μεγάλες ποσότητες, ανεβάζοντας τη συναλλαγματική ισοτιμία με το ευρώ, και ωθώντας κάποιους εξαγωγείς σε πτώχευση. Αντιλαμβανόμενη την έκτακτη ανάγκη, η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας δήλωσε ότι θα αρχίσει να αγοράζει ευρώ σε “απεριόριστες ποσότητες» για να κρατήσει την αξία του φράγκου χαμηλά. Έτσι, ξεκίνησε η ισοτιμία.
Λοιπόν, τι άλλαξε; Η αγορά απεριόριστων ποσοτήτων του ευρώ πρόκειται να ακριβύνει. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι έτοιμη να αρχίσει ένα γύρο ποσοτικής χαλάρωσης για να αναζωογονήσει την οικονομία της περιοχής, που σημαίνει οτι θα τυπώσει πολλά ευρώ, τα οποία η Ελβετία θα πρέπει να αγοράζει σε μεγάλες ποσότητες για να διατηρήσει τη συναλλαγματική ισοτιμία. Αυτό απλά δεν είναι βιώσιμο. Έτσι, αντ ‘αυτού, «χαιρέτισε» την ισοτιμία, οδηγώντας στις δυσάρεστες οικονομικές συνέπειες.
Για όσους δεν παρακολουθούν τις κινήσεις των παγκόσμιων αγορών με θρησκευτική ευλάβεια, το βασικό δίδαγμα εδώ είναι ότι, όπως ακριβώς μπορεί να είναι επικίνδυνο μια ομαδική απόφαση των επενδυτών να πετάξουν το νόμισμά σας (βλέπε Ρωσία), έτσι μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, αν οι επενδυτές αποφασίσουν ομαδικά να αρχίσουν να τρέχουν στις τράπεζές σας και να το αγοράζουν.
Jordan Weissmann
Slate
