Οδοιπορικό στον Τύρναβο για τις επιπτώσεις από την αύξηση του φόρου στο τσίπουρο έκανε το διεθνές ειδησεογραφικό Associated Press και η εφημερίδα Washington Post. Ο Ντέρεκ Γατόπουλος, συνεργάτης του AP, βρέθηκε στο τσιπουράδικο «Στατήρης» στον Τύρναβο. Το δημοσίευμα έχει τίτλο, «η αύξηση φόρου σε ένα απλό ποτό απειλεί το μέλλον μιας ολόκληρης πόλης».
Αποσπάσματα από το κείμενο:
«ΤΥΡΝΑΒΟΣ, Ελλάδα – Στην ταβέρνα «Στατήρης», τα πρόσωπα των θαμώνων έχουν σκληρύνει από μια ζωή σκληρής δουλειάς – είναι οδηγοί φορτηγών, οικοδόμοι και αγρότες, οι οποίοι μόλις τέλειωσαν με την εξαντλητική συγκομιδή σταφυλιών τους.
Συζητούν για λίγο για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στο χώρο της δουλειάς τους και για την οικονομική κρίση στη χώρα. Εδώ είναι ένα μέρος όπου οι φίλοι μπορούν να περιπλανηθούν ανάμεσα σε ένα αστείο, σε ένα μεζέ, σε ένα πιάτο τηγανητές πατάτες με λίγο χταποδάκι και αργά το απόγευμα ένα ποτήρι τσίπουρο, το ισχυρό τοπικό ποτό.
Το τσίπουρο, το οποίο συγγενεύει με το ούζο, έχει γίνει ολοένα και πιο δημοφιλές κατά τη διάρκεια της ύφεσης, ως μία προσιτή εναλλακτική λύση για τα εισαγόμενα ποτά, αλλά τώρα αντιμετωπίζει μια αύξηση της φορολογίας, σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα μπορούσε σχεδόν να διπλασιάσει την τιμή του.
Η είδηση ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει -μεταξύ μιας σειράς και άλλων φορολογικών αυξήσεων- να αλλάξει κλίμακα στο τσίπουρο είναι μια καταστροφή για τον Τύρναβο, μια αγροτική πόλη στην κεντρική Ελλάδα, η οποία φημίζεται για την παραγωγή του τσίπουρου (προφέρεται TSEE-poo-ROH).
«Αν η τιμή για ένα μικρό μπουκάλι τσίπουρο ανέβει ξαφνικά από τα 4 ευρώ στα 6, η πελατεία ια μειωθεί αμέσως γιατί ο κόσμος δεν έχει λεφτά στην τσέπη που του περισσεύουν», λέει ο Γιώργος Τσιτσιρούλης, ο οποίος διευθύνει την ταβέρνα σε αυτήν την πόλη των 20.000 κατοίκων, όπου πολλά σημεία μέσα στο κατάστημα είναι ακόμα ζωγραφισμένα στο χέρι.
«Θα επηρεάσει ολόκληρη την περιοχή, γιατί είναι ένα προϊόν που είναι εντελώς τοπικό. Τα σταφύλια είναι από την περιοχή αυτή, το ξύλο στη φωτιά, οι αποστακτήρες, οι ετικέτες στα μπουκάλια είναι τοπικά, τα πάντα».
Παρόμοια με την ιταλική grappa ή την τουρκική ρακή, το τσίπουρο αποτελεί ένα πολύ ισχυρό προϊόν που παράγεται από υπόλειμμα σταφυλιών το οποίο στη συνέχεια περνάει από διπλή απόσταξη. Παρασκευάζεται με γλυκάνισο και αρωματικές ουσίες -αλλά και χωρίς την προσθήκη αυτών- και συχνά θολώνει όταν προστίθεται νερό.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δώσει διορία δύο μήνες στην Ελλάδα για να διπλασιάσει τους φόρους στο τσίπουρο, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει το δικαίωμα να διατηρήσει μειωμένο δασμό σε προϊόντα που είναι παραδοσιακά και παράγονται στην Ελλάδα.
Για τα επώνυμα τσίπουρα, η αύξηση της φορολογίας θα οδηγήσει σε αύξηση της λιανικής τιμής. Ένα μπουκάλι 700ml (0,18 γαλόνια) από 10 ευρώ μπορεί να φθάσει στα 17 ευρώ ($ 19) ή και παραπάνω, που ισούται με την τιμή του ουίσκι και της βότκα.
«Είναι ένα διπλό χτύπημα για εμάς», δηλώνει ο Βαγγέλης Σίκαλος, διευθυντής στον Αγροτικό Οινοποιητικό Συνεταιρισμό Τυρνάβου – η μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής τσίπουρου της περιοχής.
«Θα χτυπήσει την κατανάλωση … και θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της αγροτικής παραγωγής, πλήττοντας την απασχόληση. Ένα τεράστιο μέρος του πληθυσμού εργάζεται σε αμπελώνες. Η γενικότερη κρίση στην Ελλάδα θα αποτυπωθεί σε μεγέθυνση στον Τύρναβο».
Ο Παναγιώτης Πάπρας, ο οποίος χρησιμοποιεί 5 εκτάρια (12 στρέμματα) με οινοποιήσιμα σταφύλια, φοβάται ότι οι νέες φορολογικές αυξήσεις θα μπορούσαν να αναγκάσουν τους τοπικούς παραγωγούς να στραφούν από τους καλλιεργητές στους εισαγωγείς.
«Το τσίπουρο είναι το ποτό του φτωχού. Οι πλούσιοι θα πίνουν κρασί και ό,τι απομένει θα χρησιμοποιείται για να φτιαχτεί τσίπουρο για όλους τους άλλους» λέει ο κ. Πάπρας.
Παρά την ταπεινή καταγωγή του -η λέξη τσίπουρο έχει τουρκική ρίζα που χρονολογείται από την εποχή της Τουρκοκρατίας- το συγκεκριμένο ποτό αποτελεί μια τεράστια πηγή υπερηφάνειας εδώ στον Τύρναβο και η ιδιοκτησία αμπελώνων ή παραγωγικής μονάδας συνιστούν σύμβολο κύρους.
Οι ηλικιωμένοι κάτοικοι συχνά απολαμβάνουν συχνά ένα ποτήρι τσίπουρο το μεσημέρι με τον καφέ τους, ενώ σε κάποιους από τους ποδηλάτες της πόλης τούς προσφέρει μια μικρή ευχάριστη ταλάντευση παραπάνω.
Στην ταβέρνα «Στατήρης» οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι με παλιά σύνεργα ναυτιλίας, θρησκευτικές εικόνες, και δύο μεγάλες φωτογραφίες του μαρξιστή επαναστάτη Τσε Γκεβάρα.
Ο οδηγός φορτηγού Κώστας Παράκος επιμένει ότι η πόλη του Τυρνάβου δεν θα προδώσει ποτέ την αγάπη του για το τσίπουρο. «Αν κάποιος δεν μπορεί να αντέξει τρεις καράφες, αυτός θα αγοράσει δύο είπε. Και συνέχισε: «Το τσίπουρο ποτέ δεν θα εξαφανιστεί από τον Τύρναβο. Αλλού ίσως, αλλά όχι εδώ»».
